10:39 am
ရန္ကုန္ရွိ ဟိုတယ္ တစ္ခုတြင္ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ရရွိခဲ့ေသာ သူမလို ခ်င္သည့္ ကိုယ္ဝန္ကို အဆုံးသတ္ ေစမည့္ ေနာက္ဆုံး ေဆးေတာင့္ကို မ်ဳိခ် လိုက္ၿပီးေနာက္တြင္မူ သီရိ ခမ်ာ ရင္ေတြ တဒိတ္ဒိတ္ ခုန္လာ သလို တစ္ကုိယ္လုံးလည္း တုန္ တုန္ရီရီ ျဖစ္လာေလေတာ့၏။
သူ႔တြင္ ကိုယ္ဝန္ရွိေနမွန္းသိ သည္တြင္ သူ႔ခ်စ္သူ ကလည္း စြန္႔ ခြာသြားေတာ့သည္။ လက္မထပ္ မီတြင္ လိင္ဆက္ဆံမႈ ျပဳမိပါက မိမိ တို႔ဘဝ ပ်က္ေခ်ၿပီဟု မွတ္ယူၾက ေသာ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးမ်ားရွိရာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒါက မဆန္း ေတာ့ေသာ ဇာတ္လမ္းတစ္ခုပင္။ ထိုသို႔ လိင္ဆက္ဆ ံမိျခင္းေၾကာင့္ ရရွိလာသည့္ ကိုယ္ဝန္ကို ခ်စ္သူ ကလည္း တာဝန္ မယူေတာ့သည္ တြင္ အျခားေရြးခ်ယ္စရာ မရွိေလ ရကား တိတ္တိတ္ပုန္း ကိုယ္ဝန္ ဖ်က္ခ်ၾကသည့္ အျခားအမ်ဳိးသမီး မ်ား၏ လမ္းစဥ္အတိုင္း သူလည္း လိုက္ရေလေတာ့သည္။
”အဲဒီ ေနာက္ဆုံး ေဆးေတာင့္ ကိုလည္း ေသာက္ၿပီးေရာ ကြၽန္မ ရင္ေတြ အရမ္းခုန္ လာၿပီးေတာ့ တစ္ကိုယ္လုံးပါ ကတုန္ကယင္ျဖစ္ လာၿပီးေတာ့ ဗိုက္ထဲကပါေအာင့္ လာေတာ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ ေသြး ေတြ စဆင္းလာေတာ့တာပဲ” ဟု အသက္ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္ သီရိ (အမည္လႊဲ) က ေျပာပါသည္။
”ခုေတာ့ ကြၽန္မအေနနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္လို႔ ရႏိုင္ဦးမလား၊ မရႏိုင္ေတာ့ဘူးလား ဆိုတာ ကြၽန္မ ရဲ႕ သားအိမ္အတြက္ စိုးရိမ္ေနမိ ၿပီ” ဟု သီရိကေျပာပါသည္။
အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦး အတြက္ ခိုင္လုံေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္မရွိ ဘဲ ကိုယ္ဝန္ ဖ်က္ခ်ျခင္းကို ျမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္ ဥပေဒ ျပ႒ာန္း၍ တား ျမစ္ ထားၿပီး၊ ထိုသို႔ျပဳလုပ္ေပးေသာ ဆရာဝန္အား ေထာင္ဒဏ္ ဆယ္ ႏွစ္အထိ အျပစ္ေပး၍ ရသည္။
လိင္ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ အ ရွက္အေၾကာက္ႀကီးကာ၊ ပြင့္လင္း မႈနည္းပါးေနေသး ဆဲျဖစ္သည့္ ျမန္ မာအမ်ဳိးသမီး အမ်ားစုတို႔သည္ သေႏၶ တားေဆးမ်ား တရားဝင္ဝယ္ ယူႏိုင္ေနသည့္ တိုင္ေအာင္ နည္း လမ္းမွန္မွန္ျဖင့္ အသုံးျပဳတတ္သူ နည္းပါးၿပီး၊ အမ်ားစု တို႔မွာ ေပၚ ေပၚတင္တင္ပင္ မဝယ္ရဲၾကေခ်။
”အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ ကိုယ့္ လိင္ကိစၥ ဆိုင္ရာ အတြင္းေရးေတြ ကို ေျပာေလ့ မရွိၾကဘူး” ဟုလည္း သီရိ ကေျပာသည္။
သူ႔ခ်စ္သူ အသစ္ကို လည္း လြန္ခဲ့သည့္ ၂ ႏွစ္က သူကိုယ္ဝန္ ဖ်က္ခ်ခဲ့ဖူးသည့္ အေၾကာင္းကို ဖြင့္မေျပာေသးပါ။ ”ဒါဟာ လွ်ဳိ႕ ဝွက္ရမယ့္ အတြင္းေရးေလ” ဟု သီရိက ေျပာပါသည္။
လက္မထပ္ရေသးဘဲ ကိုယ္ ဝန္ရွိေနၿပီ ျဖစ္သျဖင့္ အထူး ရွက္ရြံ႕ ေနမိေၾကာင္းကို ဆရာဝန္အား ေျပာျပေသာအခါ ဆရာဝန္က ”အျမန္ဆုံး လက္ထပ္လိုက္ပါ” ဟု သူ႔အား ၫႊန္ၾကားသည္ဆို၏။
လိင္ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ေရ ငုံႏႈတ္ပိတ္ေနတတ္ၿပီး အရွက္အ ေၾကာက္ႀကီးေသာ လူေနမႈ ဓေလ့ ထုံးစံက ႏွစ္စဥ္ အမ်ဳိးသမီး ႏွစ္ သိန္းခြဲထက္ မနည္းတို႔ကို ပုန္းလွ်ဳိး ကြယ္လွ်ဳိးျဖင့္ လုံၿခံဳမႈမရွိေသာ ကိုယ္ဝန္ ဖ်က္ခ်မႈမ်ား ဆီသို႔ တြန္းပို႔ ေနသည္ဟု ကြၽမ္းက်င္သူတို႔က ေျပာပါသည္။
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ တစ္သိန္း တြင္ ၂၈၂ ဦး အေသ အေပ်ာက္ ရွိေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အေရွ႕ ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားအနက္ ကေလးေမြး ဖြားစဥ္ ေသဆုံးမႈႏႈန္း ဒုတိယ အမ်ားဆုံးျဖစ္သည္။
ယင္းတို႔အနက္ ၁ဝ ရာခိုင္ ႏႈန္းခန္႔မွာ ကိုယ္ဝန္ ဖ်က္ခ်ရန္တိုက္ တြန္းမႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ား က ၫႊန္ျပေနေသာ္လည္း၊ ေရာဂါကူး စက္မႈႏႈန္းမွာ ေသဆုံးသည့္ႏႈန္း ထက္ပင္ ပိုမ်ားေၾကာင္း ကြၽမ္းက်င္ သူတို႔က ဆိုၾကပါသည္။
”ကေလးေမြးဖြားတုန္း ေသ ဆုံးသူ အမ်ဳိးသမီး အားလုံးရဲ႕ ၃ ပုံ တစ္ပုံဟာ ကိုယ္ဝန္ ဖ်က္ခ်မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ေနတယ္ဗ်” ဟု မာရီစ တုပ္ NGO ၏ ေဒသ တာဝန္ခံ ဦးစစ္ႏိုင္က ေျပာပါသည္။
သီရိကဲ့ သို႔ေသာ တရားမဝင္ ေရာင္းခ်သည့္ ေဆးမ်ား ဝယ္ယူသုံး စြဲသူ ႀကံမိႀကံရာႀကံၾကသည့္ အမ်ဳိး သမီးမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍မူ သိရွိရ ေသာ အခ်က္အလက္မ်ား နည္း ပါးေနပါေသးသည္။
ဝါးတုတ္ေခ်ာင္းနဲ႔ စပုတ္တံေတြ
အခ်ဳိ႕ေသာ တရားမဝင္ကိုယ္ ဝန္ဖ်က္ခ်ေပးသည့္ ေနရာမ်ားမွာမူ ဝါးတုတ္ေခ်ာင္းမ်ား၊ ထီးကိုင္း မ်ားႏွင့္ပင္ သေႏၶသားကို ထိုးေမႊ၍ ဖ်က္ခ် ၾကေၾကာင္း သိရသည္။
ရန္ကုန္တြင္ ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ ခ်ေပးျခင္းကို က်ပ္ေငြ ၃ေသာင္းမွ တစ္သိန္း အထိယူ၍ တရားမဝင္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနသူ ဒါဇင္ႏွင့္ခ်ီ ၍ရွိေၾကာင္း ကြၽမ္းက်င္သူ တို႔က ဆိုၾကပါသည္။
အသက္ ၁၄ ႏွစ္ အရြယ္ အ မ်ဳိးသမီးေလး တစ္ဦးသည္ စက္ဘီး စပုတ္တံျဖင့္ ထိုးေမႊ၍ ကိုယ္ဝန္ ဖ်က္ခ်မႈ ခံခဲ့ရၿပီးေနာက္ သားအိမ္ ကိုပါ ထုတ္ပစ္ လိုက္ရေၾကာင္း IPAS NGO အဖြဲ႕၏ ေဒသတာဝန္ ခံ ေဒါက္တာနီနီက ေျပာပါသည္။
အခ်ဳိ႕ အမ်ဳိးသမီးမ်ားမွာမူ ေသြးထြက္ လြန္ၿပီး ေသဆုံးေလ့ရွိ ၾကသလို၊ အခ်ဳိ႕မွာမူ ေသေလာက္ ေသာ ကိုယ္တြင္း ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရ မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ၾကသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ဇန္နဝါရီမွ စက္တင္ဘာလမ်ား အတြင္းဝယ္ ကိုယ္ဝန္ ဖ်က္ခ်မႈေၾကာင့္ ေသြးအ ဆိပ္တက္သူ အမ်ဳိးသမီး ၃ဝဝ ခန္႔ ရွိခဲ့ေၾကာင္း ရန္ကုန္ ဗဟိုအမ်ဳိး သမီးေဆး႐ုံႀကီးမွ သိရပါသည္။
”တကယ္လို႔မ်ား သူတို႔ေဆး႐ုံ အေရာက္ေနာက္က်ခဲ့ရင္ ဘယ္လို မွ မတတ္ႏိုင္ဘူး။ ထုံးစံကလည္း အၿမဲတမ္း ေဆး႐ုံကို ေနာက္က်ၿပီး မွ ေရာက္လာၾကတာ။ ဘာလို႔လဲဆို ေတာ့ သူတို႔ေၾကာက္ၾကတာကိုး” ဟု ရန္ကုန္ ဗဟိုအမ်ဳိးသမီး ေဆး႐ုံ ႀကီးတြင္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္လ်က္ ရွိသူ မစုစုက ေျပာပါသည္။
မ်ားေသာအားျဖင့္ အသက္ ၂ဝ မွ ၃ဝ ဝန္းက်င္ အရြယ္ အမ်ဳိး သမီးမ်ား အျဖစ္မ်ားၿပီး၊ ရံဖန္ရံခါ တြင္ အသက္ ၄ဝ ဝန္းက်င္မ်ား လည္း ျဖစ္ေလ့ ရွိသည္ဟု ေဆး႐ုံ မွတ္တမ္းမ်ား အရ သိရသည္။ ေဆး႐ုံမွတ္တမ္း စာရြက္တြင္ ‘အိမ္ ေထာင္မရွိ’ ဟု ေရးသားသူမ်ားမွာ မူ လက္တဆုပ္စာ လူဦးေရမွ်သာ ရွိသည္ဆို၏။
”သူတို႔က လိင္ဆက္ဆံဖို႔ သ ေဘာမတူဘူးလို႔ ျငင္းရင္ ခင္ပြန္း ေတြရဲ႕ ၿခိမ္းေျခာက္တာ ခံၾကရ တယ္”ဟု ‘အခရာ’ အမ်ဳိးသမီးအ ခြင့္အေရး အဖြဲ႕ကို တည္ေထာင္သူ ေဒၚထားထားက ေျပာပါသည္။
”မလုပ္ခ်င္ဘူးလို႔ သူတို႔ေျပာ လို႔မရသလို ကြန္ဒုံး သုံးပါလို႔လည္း ညိႇလို႔ မရၾကဘူး” ဟုလည္း ေဒၚထားထားက ေျပာပါေသး သည္။
မိသားစုအစီအစဥ္
ရင္ေသြးေမြးဖြားမႈ ထိန္းသိမ္း ျခင္းကို ယခင္ စစ္အစိုးရ လက္ ထက္က အားေပးမႈ မရွိခဲ့ကာ၊ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္တြင္ အရပ္သား အစုိးရ တက္လာသည္တြင္မူ ကိုယ္ ဝန္ ႀကိဳတင္ တားဆီးျခင္းအတြက္ အစီအစဥ္မ်ား ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ လာျခင္း ျဖစ္သည္။
”အဲဒီ မတိုင္ခင္ကေတာ့ မိသားစု အစီအစဥ္ဆိုတဲ့ စကား ဟာ ေရွာင္ၾကဥ္ရမယ့္ ကိစၥလို ျဖစ္ ခဲ့တယ္” ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံ ကုလသ မဂၢ လူဦးေရ ရန္ပုံေငြ (UNFPA) အဖြဲ႕၏ လက္ေထာက္ တာဝန္ခံ ကာအိုရီ အီရွိကာဝါက ေျပာပါ သည္။
IPAS အဖြဲ႔ကဲ့သို႔ေသာ NGO မ်ားကမူ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မႈ ႀကိဳတင္တားဆီးေရး ဆိုင္ ရာ ေရရွည္အစီအစဥ္ မ်ားခ်မွတ္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိၿပီး၊ အထူး သျဖင့္ ေက်းလက္ ေဒသေနအမ်ဳိး သမီးတို႔၏ အသိအျမင္မ်ား ပို၍ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ နားလည္ သေဘာ ေပါက္လာေရးကို ေဆာင္ ရြက္ေနၾကပါသည္။
၂ ႏွစ္တာ ကာလအတြင္း မိခင္မ်ား က်န္းမာေရးတိုးတက္ ေကာင္းမြန္ေရးႏွင့္ မိသားစု အစီအစဥ္မ်ားအတြက္ ကုလသမဂၢ လူဦးေရ ရန္ပုံေငြအဖြဲ႕က ကန္ ေဒၚလာ ၁ဝ သန္း အသုံးျပဳထား သည္။
သို႔ရာတြင္ ျပည္သူတို႔၏ အက်င့္စ႐ိုက္ မ်ားကို ျပဳျပင္ရန္မွာ ပိုမိုခဲယဥ္းေန၏။ ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ခ် ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း အမ်ဳိး သမီးတို႔၏ အခြင့္အေရး ကိုလုံ ၿခံဳေစရန္ အတြက္ အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ ရာဇဝတ္မႈမေျမာက္ေစ သည့္ ဥပေဒၾကမ္း အသစ္ေပၚ ေပါက္ လာေစရန္ တြန္းအားေပးခဲ့ ေသာ္လည္း ဘာသာေရး ဆိုင္ရာ အဟန္႔အတား အခ်ဳိ႕ တို႔ေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္မႈ မရေသးေၾကာင္း ‘အခရာ’ အမ်ဳိးသမီး အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ကို တည္ေထာင္သူ ေဒၚထား ထား က ေျပာပါသည္။
”ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ခ်ေရးနဲ႔ ပတ္ သက္လို႔ ဥပေဒကို ေျပာင္းဖို႔ဆိုတာ တကယ္ကို အကဲဆတ္ ေနဦးမွာ ပါ။ အထူးသျဖင့္ မဘသေၾကာင့္ ေပါ့” ဟု ေဒၚထားထားက ေျပာ ပါသည္။
သီရိ ကဲ့သို႔ေသာ အမ်ဳိးသမီး မ်ားအတြက္မူ ေသေရးရွင္ေရး ဆိုင္ရာ ေမးခြန္း တစ္ခုျဖစ္ႏိုင္၏။
”တကယ္လုိ႔သာ တရားဝင္ ကိုယ္ဝန္ ဖ်က္ခ်ခြင့္သာ ရွိမယ္ဆို ရင္ အသက္အေတာ္ မ်ားမ်ားကို ကယ္တင္ႏိုင္မယ္” ဟုလည္း ေဒၚထားထား က ေျပာပါသည္။
ရန္မ်ိဳးေအာင္
မွတ္ခ်က္ – Deadly secret: The illegal abortions killing Myanmar’s women သတင္း ေဆာင္းပါးကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာျပန္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
