ဇာတိေျမျဖစ္ေသာ က်ဳံတနီးရြာက အိမ္ႀကီးကို စြန္႔ခြာခဲ့ၿပီးေနာက္ ရြာအေျခအေန ေအးခ်မ္းသြားေသာ အခါ မိခင္ႏွင့္အတူ တစ္ႀကိမ္သာ ေခတၱအလည္အပတ္ ျပန္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ထပ္လံုးဝမေရာက္ေတာ့ပါ။ အိမ္ႀကီးလည္း မရွိေတာ့ၿပီမို႔ ျပန္သြား ခ်င္စိတ္လည္း မရွိေတာ့ပါ။ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္မူ ဇာတိရြာတြင္ စာၾကည့္ တုိက္တစ္ခု တည္ေထာင္ေပးျဖစ္ သည့္အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မိသားစု တစ္ႀကိမ္ျပန္ေရာက္သည္။ အတူ လိုက္လာေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ စာၾကည့္ တုိက္အသင္းမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက ‘ရြာ ျပန္မေရာက္တာ ဘယ္ေလာက္ရွိၿပီ လဲ’ဟု ကြၽန္ေတာ့္ကို ေမးေသာအခါ ‘သိပ္ေတာ့ မၾကာေသးပါဘူး။ ႏွစ္ ၆ဝ ေက်ာ္ပဲရွိပါေသးတယ္’ ဟု ကြၽန္ေတာ္က ျပန္ေျဖေတာ့ ‘ဟာ’ဟု အသံထြက္ၿပီး ရယ္ၾကသည္။ အမွတ္ တရျဖစ္ရသည္ကေတာ့ ယခုမရွိ ေတာ့ၿပီျဖစ္ေသာ ကြၽန္ေတာ္တို႔အိမ္ ၏ ေနရာကြက္လပ္ေလးက ယခုထိ ရွိေနေသးေသာ ေရတြင္းေဟာင္းႀကီး နားမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မိသားစုဓာတ္ ပံု႐ုိက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ဓႏုျဖဴၿမိဳ႕မွာ ကြၽန္ေတာ္လပိုင္း ေလာက္ေနရသည့္အိမ္ကိုလည္း အမွတ္တရျဖစ္ပါသည္။ အစ္မဝမ္း ကြဲ မမေအးစိန္တို႔ မိသားစု၏ အိမ္ ျဖစ္သည္။ အစ္ကိုသိန္းတင္ႏွင့္ မမ ေအးစိန္တို႔က ဓႏုျဖဴၿမိဳ႕ေလးထပ္ပိုင္း ေရႊဂူရပ္မွာေနၾကသည္။ ကြၽန္ေတာ္ တို႔ ရြာပ်က္သြားေတာ့ ထုိအိမ္မွာ တည္းခုိရင္း လပိုင္းေလာက္ ေနထုိင္ ရသည္။ အစ္ကိုသိန္းတင္မွာ ကြယ္ လြန္သြားၿပီျဖစ္သည္။ မမေအးစိန္၏ သားသမီးမ်ားျဖစ္ေသာ မခင္အုန္း ႏွင့္ ေမာင္မ်ဳိးျမင့္တို႔မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ညီအစ္ကိုႏွင့္ ကစားေဖာ္ကစားဖက္ ျဖစ္သည္။ လူႀကီးေတြ စိတ္ေသာက ေရာက္ေနေသာ္လည္း ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ က ကေလးပီပီ ကစားၾက ျငင္းၾကခုန္ ၾကႏွင့္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ေနခဲ့ၾကပါ သည္။ ကြၽန္ေတာ့္ဘဝတြင္ ကာလ အတန္ၾကာ ေနထုိင္အိပ္စက္ခဲ့ရေသာ အိမ္တစ္အိမ္အျဖစ္ အမွတ္ထင္ထင္ ရွိခဲ့ပါသည္။
မၾကာမီ က်ဳံတနီးမွ အေဒၚမ်ား၊ အစ္မမ်ားလည္း ေရာက္လာၾက သည္။ ရြာမီး႐ႈိ႕ခံရၿပီး သက္စြန္႔ဆံဖ်ား ေျပးလႊားလာၾကရျခင္းျဖစ္သည္။ လူ ေတြမ်ားလာသည့္အတြက္ မမေအး စိန္တို႔ အိမ္မွာေနရသည္မွာ အားနာ စရာျဖစ္လာသည္။ ကြၽန္ေတာ့္အေဒၚ မ်ား၏ မိတ္ေဆြျဖစ္ေသာ ပြဲစားႀကီး ‘ဦးေတယု’၏ အိမ္သို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အားလံုးေျပာင္းၾကသည္။ ပဲြစားႀကီး က သူတုိ႔အိမ္မွာ လာေနဖို႔ လိုလို လားလားဖိတ္ေခၚေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ သည္။ ပြဲစားႀကီးတုိ႔အိမ္မွာ ဧရာဝတီ ျမစ္ကမ္းကို ေနာက္ေက်ာေပးထား ေသာအိမ္ျဖစ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မိ သားစုႏွင့္ အေဒၚမိသားစုအိမ္သား အားလံုး ၆ ေယာက္ရွိသည္။ ပဲြစား ႀကီး၏ အိမ္မွာ စိတ္ေအးလက္ေအး ေနထုိင္ၾကရပါသည္။ ပြဲစားႀကီးက ‘ဘာမွအားမနာၾကပါနဲ႔’ ဟု မၾကာ ခဏေျပာသည္။ အိမ္ေနာက္ဘက္က ၾကည့္လွ်င္ ဧရာဝတီျမစ္ျမင္ကြင္းကို အ ထင္းသားျမင္ရသည္။ ေရခ်ဳိးလွ်င္ ျမစ္ထဲဆင္းခ်ဳိးၾကရသည္။ ကြၽန္ေတာ္ မွာ ေရမကူးတတ္သည့္အတြက္ ျမစ္ ကမ္းနားမွာပဲ ေဆာ့ကစားရင္း ေရ ခ်ဳိးေလ့ရွိပါသည္။ ေရနက္ပိုင္းသို႔ မသြားရဲပါ။ ေၾကာက္လည္း ေၾကာက္ ေပ်ာ္လည္း ေပ်ာ္ပါသည္။
တုိင္းျပည္မေအးခ်မ္းေသာကာ လျဖစ္၍ မၾကာခဏထိတ္လန္႔စရာ မ်ား ၾကားရသည္။ ဓႏုျဖဴကို ရဲေဘာ္ ျဖဴမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ေနသည္။ အနီး အနားရြာမ်ားမွာလည္း ရဲေဘာ္ျဖဴ၊ ေကအင္ဒီဟို၊ ဗကပဟူေသာ အဖဲြ႕ အစည္းမ်ားက သူတစ္လူ ငါတစ္မင္း ႀကီးစိုးေနေသာကာလျဖစ္သည္။ တစ္ခါတစ္ခါျမစ္ထဲမွာ လူေသ အေလာင္းေတြ ေမ်ာလာသည္ကုိ လွမ္းၿပီးျမင္ရသည္။ အသည္းတုန္ အူတုန္ျမင္ကြင္းမ်ားျဖစ္သည္။ ပြဲစား ႀကီး ဦးေတယုမွာ ေသွ်ာင္ထံုးႏွင့္ ခံ့ညားေသာ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လအတန္ၾကာ အရိပ္ ခုိခဲ့ရေသာ အိမ္တစ္အိမ္ျဖစ္ပါသည္။
ေနာက္တစ္ခါ ေျပာင္းရသည့္ အိမ္က ေတာ္ေတာ္ေဝးလံသြားပါသည္။ ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႕ ကိုေရႊတို႔အိမ္ျဖစ္ သည္။ အေဖသူပုန္မ်ားလက္ခ်က္ျဖင့္ ကြယ္လြန္သြားေသာအခါ အေမမွာ အလြန္စိတ္မခ်မ္းမသာျဖစ္ရသည္။ အထက္အညာဘက္မွာ အေမႏွင့္ ညီအစ္မေတာ္စပ္ေသာ ေဆြမ်ဳိးမ်ားရွိ သည္။ ရြာမွာရွိစဥ္ကတည္းက အလည္ အပတ္လာဖို႔ စာေရးဖူးသည္။ အေမ သည္ စိတ္ေျပလက္ေပ်ာက္ အညာ သို႔သြားရန္ စိတ္ကူးရလာသည္။ ေဆြမ်ဳိးမ်ားေနေသာ အင္းကန္ရြာကို ေရနံေခ်ာင္းမွ တစ္ဆင့္သြားရ ေၾကာင္း သိထားသည္။ အဆင္သင့္ ခ်င္ေတာ့ ေရနံေခ်ာင္းမွ လူငယ္ တစ္စု ကြၽန္ေတာ့္အေဖႏွင့္ တစ္ေနရာ မွာ ေတြ႕ဆံုခင္မင္ရာ အလည္လိုက္ လာၿပီး က်ဳံတနီးက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အိမ္မွာ ေတာ္ေတာ္ၾကာ ၾကာတည္းခို ေနထုိင္သြားဖူးသည္။ သူတုိ႔ဆီလာ လည္ဖို႔ ဖိတ္ေခၚသြားသည္။ တစ္ ေယာက္နာမည္က ကိုေရႊျဖစ္သည္။ ဓႏုျဖဴမွာရွိေနစဥ္ အေမက ကိုေရႊဆီ ကို စာေရးလုိက္ရာ ကိုေရႊက သေဘၤာ ဆိပ္မွာ လာႀကိဳေနပါမည္ဟု စာျပန္ သည္။ သို႔ျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မိသားစု အညာသို႔ ခရီးထြက္ၾကသည္။ ဓႏုျဖဴမွ ဟသၤာတသို႔ သေဘၤာျဖင့္ တစ္ဆင့္ သြားၿပီး ဟသၤာတမွ ေရနံေခ်ာင္းသို႔ သေဘၤာေျပာင္းစီးရသည္။ သေဘၤာ နာမည္ကို မွတ္မိေနသည္။
‘ဆာ ကေဆာ့’တဲ့။ ဘာစကားမွန္းေတာ့ မသိပါ။ ၂ ထပ္ သေဘၤာျဖစ္သည္။ ေခ်ာင္ေခ်ာင္ခ်ိခ်ိ စီးရသည္။ သေဘၤာ အေပၚထပ္ ကုန္းပတ္မွာ ေနရာယူၿပီး လုိက္ၾကရသည္။ လမ္း တစ္ေလွ်ာက္ ၿမိဳ႕မ်ားမွာ သေဘၤာဆုိက္လွ်င္ ၿမိဳ႕ ေပၚတက္ၿပီး ခ်က္ျပဳတ္စရာမ်ား ဝယ္ ၾကသည္။ သေဘၤာေပၚမွာပင္ မီးဖို ကိုယ္စီျဖင့္ ခ်က္ျပဳတ္ စားေသာက္ၾက သည္။ အေမရဟန္းခံထားေသာ ဦးပၪၥင္းလည္း အတူလုိက္ပါလာသည့္ အတြက္ ဦးပၪၥင္းကိုလည္း ဆြမ္းကပ္ ရသည္။ အေမက သေဘၤာဆိုက္လွ်င္ ေစ်းဆင္းဝယ္လိုက္ ခ်က္လုိက္ျပဳတ္ လုိက္ႏွင့္ အလုပ္မ်ားေနပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္က လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ျဖတ္ သန္းေသာ ၿမိဳ႕နာမည္မ်ားကို အစဥ္ အတုိင္း မွတ္သားထားသည္။ ဟသၤာ တ၊ ေရႊက်င္၊ ကေနာင္၊ ျမန္ေအာင္၊ ႀကံခင္း၊ထံုးဘို၊ က်ီးသဲ၊ ျပည္၊ သရက္၊ အာလံ၊ မေကြး၊ ဆင္ေပါင္ဝဲ၊ မိ ေက်ာင္းရဲ စသည္ျဖင့္ …။ ၅ ရက္ ေလာက္ၾကာေတာ့ ေရနံေခ်ာင္းဆိပ္ ကမ္းကို ေရာက္သည္။ ေမွ်ာ္လင့္ ထားသည့္အတုိင္း ဆိပ္ကမ္းမွာ မတ္ တပ္ရပ္ေစာင့္ေနေသာ ကိုေရႊကို ေတြ႕လိုက္ရသည့္အတြက္ ဝမ္းသာ သြားၾကပါသည္။
ကိုေရႊတို႔အိမ္က ေျမနီခင္ရပ္ ကြက္မွာရွိသည္။ ေျခတံရွည္သစ္သား အိမ္ႀကီးျဖစ္သည္။ ေတာ္ေတာ္က်ယ္ သည္။ ကိုေရႊ၏ မိဘမ်ားမွာ ဦးေအး ေမာ္၊ ေဒၚေအးမယ္တို႔ျဖစ္သည္။ ေရ နံတြင္း အလုပ္လုပ္ေသာ တြင္း႐ုိး တြင္းစားမ်ားျဖစ္သည္ဟု မွတ္မိေန သည္။ ကိုေရႊမွာ ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမ မ်ားရွိသည္။ ကိုေရႊႏွင့္ မိသားစုက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကို ဝမ္းသာအားရ ႀကိဳ ဆုိၾကပါသည္။ ကိုေရႊတို႔အိမ္မွာ ေခတၱ တည္းခိုသီတင္းသံုးေနေသာ ဦးပၪၥင္း တစ္ပါးလည္း ရွိသည့္အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ပင့္လာေသာ ဦးပၪၥင္း အတြက္လည္း အဆင္ေျပသည္။ ကိုေရႊက ကြၽန္ေတာ့္ကို သူ႔႐ုံးခန္းသို႔ ေခၚသြားသည္။ သူႏွင့္အတူ ရြာသို႔ လုိက္လည္ခဲ့ေသာ ‘ကိုျမခဲ၊ ကိုသုန္’ တို႔ႏွင့္လည္း ေတြ႕ရသည္။ အားလံုး ဝမ္းသာၾကသည္။ ကိုေရႊသည္ ျပည္ သူ႔ရဲေဘာ္အဖဲြ႕ဝင္ျဖစ္ေၾကာင္း ေနာက္ ေတာ့ သိရသည္။ ထိုအခ်ိန္က ေရနံ ေခ်ာင္းၿမိဳ႕ကို ‘ဗုိလ္က်ား’ဦး ေဆာင္ ေသာ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္အဖဲြ႕က အုပ္ခ်ဳပ္ ေနေၾကာင္း သိရသည္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ မိသားစု ကိုေရႊ ၏ အိမ္မွာ တစ္လေလာက္ ေနထုိင္ ခဲ့ရသည္။ ကိုေရႊ၏ ညီအစ္ကိုေမာင္ ႏွမမ်ားက ခင္ခင္မင္မင္ဆက္ခံၾက သည့္အတြက္ အဆင္ေျပပါသည္။ ဘုရားေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေရာက္ေသာ္လည္း ‘စေနနံ’ ဘုရား တစ္ဆူပဲ မွတ္မိပါေတာ့သည္။ အေမ့ ညီမရွိသည့္ အင္းကန္ရြာသို႔ သြားဖို႔ လမ္းခရီး အေျခအေန ေအးေအး ခ်မ္းခ်မ္း မရွိေသးသည့္အတြက္ ေရ နံေခ်ာင္းမွာ ေစာင့္ေနရသည္။ သ တင္းနားေထာင္ရသည္။ ေရနံေခ်ာင္း မွ ေက်ာက္ပန္းေတာင္းသို႔ တစ္ဆင့္ သြားၿပီး ေက်ာက္ပန္းေတာင္းမွ အင္း ကန္သို႔ သြားဖို႔ျဖစ္သည္။
ေက်ာက္ပန္းေတာင္းမွာလည္း အေမ့ အစ္မဝမ္းကြဲတစ္ေယာက္ရွိ သည္။ မေတြ႕ရသည္ကေတာ့ ၾကာပါ ၿပီ။ ေဒၚစန္းေမဟု ေခၚေၾကာင္း သိ ရသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔၏ ဦးပၪၥင္းက ေက်ာက္ပန္းေတာင္းသို႔သြားၿပီး စံု စမ္းသည္။ ဦးပၪၥင္းျပန္လာေတာ့ အက်ဳိးအေၾကာင္း သိရသည္။ ေဒၚ စန္းေမ ကြယ္လြန္သြားသည္မွာ ၾကာ ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေဒၚစန္းေမ၏ ခင္ ပြန္းႏွင့္သမီးတို႔ကို ေတြ႕ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ သို႔ျဖင့္ ကိုေရႊတို႔ မိသားစု ကို ႏႈတ္ဆက္ၿပီး ေက်ာက္ပန္းေတာင္း သို႔ ကားျဖင့္ ခရီးဆက္ၾကသည္။ ေဒၚစန္းေမ၏ ခင္ပြန္းဦး ေမာင္ႀကီး၊ သမီးမၫြန္႔ၿမိဳင္တို႔ အိမ္သို႔ေရာက္ သည္။ အိမ္ရွင္မ်ားက အသင့္ဆီးႀကိဳ သည္။ အက်ဳိးအေၾကာင္း သိရသည္။ ဦးေမာင္ႀကီးမွာ ေနာက္အိမ္ေထာင္ ျပဳထားသည္။ ဇနီးသည္မွာ ေဒၚစန္း ၾကည္ျဖစ္သည္။ အားလံုးက ေဖာ္ေဖာ္ ေရြေရြရွိပါသည္။ ထိုအိမ္မွာေတာ့ ေလးငါးရက္ခန္႔သာ တည္းခုိရသည္။ ကြၽန္ေတာ္မွတ္မိေနသည္မွာ ဦးေမာင္ ႀကီး၏ စာအုပ္စင္မွ ဒဂုန္မဂၢဇင္း၊ ေသြးေသာက္မဂၢဇင္းတို႔ကို ဖတ္ခဲ့ရ ျခင္းျဖစ္သည္။ အင္းကန္ႏွင့္ ဆက္ သြယ္မိၿပီး အေမ့ညီမ ေဒၚေလး မမႀကီးက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အတြက္ ႏြား လွည္းစီစဥ္ၿပီး လာေခၚခုိင္းသည့္ အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ေက်ာက္ပန္း ေတာင္းမွ အင္းကန္သို႔ ႏြားလွည္းျဖင့္ ခရီးဆက္ရပါသည္။
ေမာင္ခင္မင္ (ဓႏုျဖဴ)