ကမ္ဘာတဝန်းရဲ့ ကိုဗစ်ဖြစ်ပွါးနှုန်း ၈၈%ဟာ ဒယ်လ်တာကြောင့်ဖြစ်
ကိုဗစ်၁၉ ရောဂါပိုးမှာ စိုးရိမ်ဖွယ်ရာဗီဇမျိုးစိတ် (VOC) ၄ခုကို ရောမအက္ခရာအနေနဲ့ အယ်လ်ဖာ၊ ဘီတာ၊ဂန်မာ နဲ့ ဒယ်လ်တာဆိုပြီး သတ်မှတ်ထားပါတယ်။
အယ်လ်ဖာမျိုးစိတ်ကို UK နိုင်ငံမှာ စတင်တွေ့ရှိခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဘီတာမျိုးကတော့ တောင်အာဖရိကမှာ တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။ ဂန်မာမျိုးစိတ် ကိုတော့ ဘရာဇီးမှာတွေ့ရှိခဲ့ပြီး ကူးစက်မှုအပြင်းထန်ဆုံးဖြစ်တဲ့ ဒယ်လ်တကတော့ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ စတင် တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။
လက်ရှိမှာ ကမ္ဘာကြီးတခုလုံးကို ကူးစက်နေတာ ဒယ်လ်တာမျိုးစိတ် ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးမှာ ကိုဗစ်၁၉ ဖြစ်ပွါးမှုတွေရဲ့ ၈၈%က ဒယ် လ်တာကြောင့် ဆိုပြီး အချို့သုတေသန စာတမ်းတွမှာ ပြောထားကြောင်းတွေ့ရပြီး မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အဓိက ရောဂါကူးစက်မှုတွေ ကလည်း ဒယ်လ် တာကြောင့်ဖြစ်တယ်လို့ ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက ပြောပါတယ်။
ဒယ်လ်တာဗီဇပြောင်းပိုးရဲ့ ထူးခြားချက်ကတော့ ပိုးကို ၃ရက်ကနေ ၅ရက်အတွင်းမှာ အ တွေ့နိုင်ဆုံးဖြစ်တယ်လို့ ဩဂုတ်လ ၂၇ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်တဲ့ ဂျွန်ဟော့ကင်းတက္ကသိုလ်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရပါတယ်။
ကိုဗစ်၁၉ မူလပိုးကိုစမ်းသပ်တဲ့အခါမှာတော့ ပိုးကို ၅ရက်ကနေ ၈ရက်အတွင်းမှာ အတွေ့နိုင်ဆုံးလို့ ဂျွန်ဟော့ကင်း တက္ကသိုလ်က ထုတ်ပြန် ထားပါတယ်။
ဒါကိုကြည့်ခြင်းအားဖြင့် ရောဂါပိုးရှိ/မရှိကို ရှေ့တိုးစမ်းသပ်ဖို့ လိုတယ်ဆိုတာကို ပြနေတာပါ။
အရင်က ရောဂါပျိုးရက် ၆ရက်ကနေ ၁၃ရက်ရှိတာကြောင့် ၂ပတ် ကွာရန်တင်းဝင်ခိုင်းတာဖြစ် ပြီး ဒယ်လ်တာကတော့ ရောဂါပျိုးရက် တိုသွားကာ ၅.၈ ကနေ ၁၁.၅ ဆိုတော့ ၁၁ရက်ကျော်မှာတင် သူ့ရဲ့ရောဂါပျိုးရက်ပြီးတဲ့ အတွက် ကွာရန်တင်းဝင်တဲ့ကိစ္စရပ်တွေမှာလည်း ဒါကိုထည့်သွင်းစဉ်းစားရမှာဖြစ်တယ်လို့ ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက ပြောထားပါတယ်။
ဒယ်လ်တာမျိုးစိတ်ဟာ နဂိုမူလပိုးထက် ၂ဆပိုပြီးကူးစက်နိုင်င်ကာ ရောဂါဖြစ်တဲ့အခါမှာလည်း ဖျားနာမှု၊ဝေဒနာခံစားရမှုတွေပိုများပြီး လူငယ်တွေမှာတောင် ဆိုးဆိုးရွားရွားဖြစ်စေပါတယ်။
ဩဂုတ်လ ၁၁ရက်နေ့ကထုတ်ဝေတဲ့ medRxiv Journal မှာလည်း ပိုးတွေ့သူ ၇၁၉ယောက်ကို စစ်ဆေးတဲ့အခါ ၉၀%က ဒယ်လ်တာကြောင့်ဖြစ်တယ်ဆိုပြီး ဖော်ပြထားတဲ့အတွက် ပေါ့ဆလို့မရတဲ့ အနေအထားဖြစ်ပါတယ်။
UK မှာ ရောဂါဖြစ်ပွါးနှုန်းရဲ့ ၁၀၀%နဲ့ US မှာ ရောဂါဖြစ်ပွါးမှုနှုန်းရဲ့ ၉၉%ကျော်ဟာ ဒယ် တာကြောင့်ဖြစ်တယ်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။
ကိုဗစ်၁၉ ပိုးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဂရုတစိုက်စောင့်ကြည့်ရမယ့် မျိုးဗီဇကွဲ (VOI) ၅ ခုရှိပြီး သတိထားရမယ့် (Alert) မျိုးဗီဇကွဲ ၁၁ခုရှိပါတယ်။
လက်ရှိမှာတော့ ကိုဗစ်၁၉ရဲ့ ဗီဇပြောင်းပိုးတွေကို ကမ္ဘာတဝန်းလုံးက အချိန်နဲ့တပြေးညီ စောင့်ကြည့်နေပါတယ်။