ေလကမွာရွိသမွ် အမ်ိဳးမ်ိဳး အေထြ ေထြေသာ သူခိုးေတြထဲမွာ ‘စာအုပ္သူခိုး’ဆိုတာလည္း ပါဝင္ၿပီး စာအုပ္သူခိုးမ်ားထဲမွာလည္း အမ်ိဳး အစားေတြ အကြဲကြဲ အျပားျပားရွိေန ၾကျပန္ပါတယ္။ စာအုပ္သူခိုးအမ်ိဳး အစား ဘယ္ေရြ႕ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ ဆိုတာေတာ့ ကြ်န္ေတာ္က သုေတ သနလုပ္မထားေတာ့ ေျပာမျပႏိုင္ဘူး ေပါ့ေလ။ ထူးျခားတဲ့စာအုပ္သူခိုး တစ္ေယာက္ေတာ့ ေတြ႕ဖူးတယ္။
၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေလာက္က မွတ္ပါရဲ႕။ အဲသည္တုန္းက ‘စာအုပ္ အငွားဆိုင္ေခတ္’ မဟုတ္လား။ လူ ေတြ အရမ္းစာဖတ္ၾကတယ္။ ‘လူ လိမၼာေခတ္’လို႔ ဆိုရမွာေပါ့။ အဲသည္ မွာ တခ်ိဳ႕က ေမးၾကမယ္။ ‘ဟိုတုန္း က လူလိမၼာေခတ္ဆိုေတာ့ လက္ရွိ ေခတ္ကေကာ ဘာေခတ္လဲ’လို႔။ လက္ရွိေခတ္ကေတာ့ လူလိမၼာေခတ္ ထက္ ပိုပါတယ္။ ‘အလိမၼာတံုးေခတ္’ ႀကီးမဟုတ္လား။ အရြယ္ေရာက္ၿပီး လူတစ္ရာမွာ လူကိုးဆယ္ေလာက္ မိုဘိုင္းဖုန္းကိုင္ႏိုင္တယ္။ (ဟန္းဆက္ ေတြ ေဈးခ်ိဳေအာင္ လုပ္ေပးတဲ့ ေပါက္ေဖာ္ႀကီးကို ေက်းဇူးတင္ရမွာ ေပါ့။) ဆိုက္ကားသမားမွာေတာင္ ဖုန္းနဲ႔။ (အိႏၵိယမွာေတာ့ လမ္းေဘး က ဖရဲသီးေရာင္းတဲ့ ကုလားမႀကီး ေတာင္ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ ေလာက္ကတည္းက ဖုန္းကိုင္ႏိုင္ေန ၿပီ။ ေအာ္ …အိႏၵိယဆိုတာက IT ထိပ္သီးႏိုင္ငံႀကီး မဟုတ္ပါလား။) ဘာေျပာေျပာ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံ သားေတြလည္း ဆင္းရဲၾကတဲ့ ၾကား က နည္းပညာအသီးအပြင့္တခ်ိဳ႕ကို စားသံုးခြင့္ရေနၾကတာဟာ မုဒိတာ ပြားစရာပါ။ ဘိုးေတာ္ဘုရားလက္ ထက္နဲ႔ေတာ့ တျခားစီပဲေနာ့။
ကြ်န္ေတာ့္မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ ရဲ႕ သားကေလးဟာ အသက္ ၆ ႏွစ္ပဲ ရွိေသးတယ္။ ဖုန္းေျပာတတ္ေနၿပီ။ FB ၾကည့္တတ္ေနၿပီ။ ဂိမ္းေဆာ့တတ္ ေနၿပီ။ မိတ္ေဆြက သူ႔သားကေလး အတြက္ အရမ္းဂုဏ္ယူေနတယ္။ သည္ ေတာ့ …ကြ်န္ေတာ္က …။
“ႀကီးလာတဲ့အခါ ဒီကေလး အိုင္တီပညာမွာ ဘယ္ေလာက္ထူးခြ်န္ လာမလဲဆိုတာေတာ့ မေျပာတတ္ဖူး ကြ။ မင္းေတာင္ အရြယ္မတိုင္ခင္ မ်က္စိမႈန္လာၿပီး မ်က္မွန္တပ္ရလို႔ ေလးလံုးဘဝေရာက္မွာပဲ” လို႔ မွတ္ ခ်က္ေပးလိုက္ပါတယ္။ သည္ကေလး မ်ိဳးေတြ ႀကီးျပင္းလာတဲ့အခါမယ္ “စာအုပ္စာေပ လူ႔မိတ္ေဆြ”ဆိုတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ကို ေတြ႕ရင္ ဘာမွန္းညာ မွန္းသိၾကမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူးလို႔ ကြ်န္ေတာ္ထင္ပါတယ္။
စာအုပ္သူခိုးအေၾကာင္းေျပာရ ေအာင္။ အဲသည္ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေလာက္က သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ ဟာ ရပ္ကြက္ထိပ္က ေနရာေကာင္း ေကာင္းမွာ စာအုပ္အငွားဆိုင္ကေလး ဖြင့္ၿပီး မိသားစုစားဝတ္ေနေရးကို ႏိုင္ႏိုင္နင္းနင္း ထိန္းေက်ာင္းေနခဲ့ပါ တယ္။ တစ္ေန႔ေတာ့ သူ႔စာအုပ္ အငွားဆိုင္ကို သြားရင္း စိတ္လႈပ္ရွား စရာျဖစ္ရပ္နဲ႔ ႀကံဳရပါတယ္။
ေန႔ခင္း ၁ နာရီေလာက္။ ေဖာက္ သည္ရွင္းတဲ့အခ်ိန္မွာ အသက္ ၃၀ ေလာက္ ရွပ္အက်ႌအျဖဴ ေကာ္လာ ေခါင္းတံုး၊ ကခ်င္ပုဆိုးအစိမ္းကြက္နဲ႔ စာၾကည့္မ်က္မွန္တပ္ထားတဲ့ လက္ ပတ္နာရီနဲ႔ ဘာနဲ႔ သားသားနားနား လူရြယ္တစ္ေယာက္ ဆိုင္ထဲဝင္လာ ၿပီး စာအုပ္စင္ေတြၾကားမွာ “စာျမည္း” ေနပါတယ္။ သည္ငနဲၾကည့္ရတာ စာဖတ္ဝါသနာအိုး ႐ံုးဝန္ထမ္းတစ္ ေယာက္နဲ႔တူပါတယ္။ အမူအရာက လည္း တည္ၾကည္ေအးေဆးလွပါတယ္။
အဲသည္ “စာေပခ်စ္သူ ပညာ တတ္ဟန္ေပါက္ေနတဲ့” ငနဲစာျမည္း ေနတာ ၁၀ မိနစ္ေလာက္ၾကာပါ တယ္။ စာအုပ္အငွားဆိုင္ပိုင္ရွင္ သူ ငယ္ခ်င္းကလည္း ဆိုင္ထဲကေန အျပင္ကို ထြက္လိုက္ ႐ုတ္တရက္ ျပန္ဝင္လာလိုက္နဲ႔ အမူအရာက ဂနာ မၿငိမ္ဘူး။ ကြ်န္ေတာ္ကလည္း ဆိုင္ ေပါက္ဝက ခံုတန္းလ်ားကေလးမွာ ထိုင္ၿပီး မဂၢဇင္းတစ္အုပ္ထဲက “ေပါ့” (Pop မဟုတ္)သတင္းေတြကို သာမန္ ကာလွ်ံကာ ေလွ်ာက္ဖတ္ေနတယ္။
စာျမည္းေနတဲ့ ငနဲ ဆိုင္ထဲက ေန ျပန္ထြက္ဖို႔ ဟန္ျပင္ေနတဲ့အခ်ိန္ မွာပဲ ေဟာင္ေကာင္အက္ရွင္ဗီဒီယို ဇာတ္ကားထဲကလို လႈပ္လႈပ္ရွားရွား ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဆိုင္ဝကို ဘယ္က ေပၚလာမွန္းမသိတဲ့ အရန္မီးသတ္ယူ နီေဖာင္းနဲ႔ ရဲေဘာ္ႏွစ္ေယာက္က ပိတ္ရပ္ထားလိုက္ပါတယ္။
“ဟိတ္လူ …ေနဦး”လို႔ သူ ငယ္ခ်င္းက က်ားဟိန္းသလိုေအာ္ၿပီး စတိုင္ေကာင္းတဲ့ စာခ်စ္သူရဲ႕ လက္ တစ္ဖက္ကို ဆြဲထားလိုက္တယ္။ စာခ်စ္သူက မင္ေသေသနဲ႔ …
“ဘာျပႆနာရွိလို႔လဲ။ က်ဳပ္က အစိုးရဝန္ထမ္းေနာ္။ အိုင္ဒီကတ္ပါ တယ္”လို႔ ေျပာ႐ံုရွိေသး၊ သူငယ္ခ်င္း က စာခ်စ္သူႀကီးရဲ႕ လက္ထဲက သား ေရလက္ဆြဲအိတ္ကို အတင္းလုယူ လိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ လက္ဆြဲအိတ္ ထဲက စာအုပ္ေတြကို စားပြဲေပၚ သြန္ ခ်လိုက္တယ္။ စာအုပ္အငွားဆိုင္ေတြ က ပံုစံအတိုင္း ေက်ာဖံုးက ကတ္ထူ၊ ေရွ႕ဖံုးက ပလတ္စတစ္နဲ႔ ဝတၱဳစာအုပ္ အသစ္ေတြ၊ အဲဒီတုန္းက အလြန္ အငွားလိုက္တဲ့ ‘ဘတ္ဆဲလားေတြေပါ့။
စာအုပ္ေတြထဲမွာ သူငယ္ခ်င္း ဆိုင္က ‘လမင္းမိုမို’ရဲ႕ ဝတၱဳတစ္အုပ္ လည္းပါတယ္။ တျခားစာအုပ္ေတြ စစ္ေဆးၾကည့္လိုက္ေတာ့ စာအုပ္ ေတြမွာ ႐ိုက္ထားတဲ့ တံဆိပ္တံုးေတြ အရ လိႈင္ၿမိဳ႕နယ္က စာအုပ္ဆိုင္ပါ တယ္၊ မရမ္းကုန္းၿမိဳ႕နယ္က စာအုပ္ ဆိုင္ပါတယ္၊ အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္က စာ အုပ္ဆိုင္လည္း ပါတယ္။
“စာအုပ္သူခိုး”လို႔ ေအာ္ၿပီး သူ ငယ္ခ်င္းက “စာခ်စ္သူ”ႀကီးကို ဘယ္ ညာလက္သီးတြဲေတြ ပစ္သြင္းလိုက္ တာ စက္ေသနတ္သံထြက္လာသလိုပဲ။ သူငယ္ခ်င္းက လက္ေဝွ႔သမားေဟာင္း ကိုး။ ဟိုသတၲဝါလည္း မ်က္ႏွာႀကီး ဖူးေရာင္ၿပီး ငိုသံပါနဲ႔ ဝန္ခံပါတယ္။
“က် ..က် .. ကြ်န္ေတာ္ စားဝတ္ေနေရးမေျပလည္လို႔ပါ ..”
“ေဟ့ေကာင္ ရႊီးမေနနဲ႔။ ငါ လည္း စားဝတ္ေနေရး မေျပလည္လို႔ ေခြ်းႏွဲစာကေလးနဲ႔ စာအုပ္ဆိုင္ ကေလး ဖြင့္စားရတာကြ”ဆိုၿပီး သူ ငယ္ခ်င္းက မ်က္ႏွာကို ေဖာင္းခနဲ ျမည္ေအာင္ ျဖတ္႐ိုက္ျပန္တယ္။
“ဒီေကာင္ နယ္လွည့္သူခိုးပဲ” လို႔ အရန္မီးသတ္ရဲေဘာ္တစ္ေယာက္ က ေျပာေတာ့ စာအုပ္သူခိုးက ငိုသံ ပါကေလးနဲ႔ …
“ဟုတ္ပါတယ္ ဆရာ။ ကြ်န္ ေတာ့္မွာ တစ္ေန႔တစ္ေန႔ ေျခတိုမ တတ္နယ္လွည့္ၿပီး ခိုးေနရပါတယ္။ ခိုးလို႔ရတဲ့စာအုပ္ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲက စာအုပ္ဆိုင္ေတြ ျပန္သြင္းေတာ့လည္း ေဈးႏွိမ္ခံရပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။ ငါးရာ တန္စာအုပ္ကို ႏွစ္ရာေလာက္ပဲ ေပး ၾကပါတယ္။ ဒီလိုခိုးစားတဲ့ၾကားက ကြ်န္ေတာ့္မိသားစု ထမင္းနပ္မမွန္ပါ ဘူးခင္ဗ်ာ”လို႔ မ်က္ရည္ခံထိုးေနတာ ကို သူငယ္ခ်င္းက လက္မခံပါဘူး။
“ေတာ္ေတာ္ပလီတဲ့ ေကာင္ပါ လား။ သြား …ရဲစခန္းမွာ သြား ပလီေတာ့”
ဒီလိုနဲ႔ စာအုပ္သူခိုးကို အရန္မီး သတ္ေတြက ရဲစခန္းကို ပို႔လိုက္ၿပီး စာအုပ္သူခိုး ဘယ္လိုစခန္းသိမ္းသြား သလဲဆိုတာကိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ မေျပာတတ္ပါဘူး။
“ဝတၱဳတစ္အုပ္အတြက္ ရင္း ထားတဲ့ ေငြျပန္ရဖို႔ ၁၀ ရက္ေလာက္ ဆက္တိုက္ငွားရတယ္။ ၁၀ ရက္ေက်ာ္ မွ အျမတ္ထြက္တာ။ တစ္ခါ တေလ အငွားက်ဲလို႔ ဝတၱဳတစ္အုပ္၊ အရင္း ေက်ေအာင္ တစ္လေလာက္ ငွားရ တယ္။ ဒီၾကားထဲ စာအုပ္ျပန္မအပ္လို႔ အိမ္လိုက္ေတာင္းရေသးရဲ႕။ လိုက္ ေတာင္းရၿပီဆိုကတည္းက စာအုပ္ ငွားခဆံုးၿပီသာမွတ္။ အခုလို စာအုပ္ သူခိုးေနာက္ပါသြားလို႔ကေတာ့ မိေအး ႏွစ္ခါနာ၊ အနာႀကီးနာေရာပဲ” လို႔ သူငယ္ခ်င္းက ငိုခ်င္းရွည္ႀကီးခ်ခဲ့ ပါတယ္။
စာေပကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးလြန္းေပ မယ့္ စာအုပ္မဝယ္ႏိုင္ မငွားႏိုင္တဲ့ အတြက္ စာအုပ္သူခိုးျဖစ္ရတဲ့သူေတြ လည္း ရွိၾကပါတယ္။ ဒါလည္း ခြင့္ လႊတ္လို႔ မရပါဘူး။ “တစ္တက္စား လည္း ၾကက္သြန္၊ ႏွစ္တက္စားလည္း ၾကက္သြန္”ဆိုတာမ်ိဳး သူခိုးကေတာ့ သူခိုးပါပဲ။
ကြ်န္ေတာ္လည္း စာအုပ္သူခိုး ပါ။ ကြ်န္ေတာ္စာအုပ္ခိုးတဲ့အရြယ္က ေက်ာင္းမေနရေသးတဲ့ ၅ ႏွစ္ထဲ ဝင္ ခါစ အရြယ္။ အိမ္ေရွ႕အိမ္က မိသား စုေတြ ခရီးသြားတုန္း သူတို႔အိမ္ ေအာက္ဝင္ၾကည့္ေတာ့ စာအုပ္ ေဟာင္းေတြ ပံုထားတာေတြ႕ေကာ။ အဲသည္စာအုပ္ေတြထဲက ကမၻာဦး လူ႐ိုင္းေတြရဲ႕ ပံုေတြပါတဲ့ စာအုပ္ ခိုးလာခဲ့တာ။ စာဖတ္တတ္မွ ဖတ္ ၾကည့္ေတာ့ အဲသည္စာအုပ္က “ပညာတန္ေဆာင္”ဆိုတဲ့ ပညာေရး မဂၢဇင္းပါ။
ကိုယ္က မသိနားလည္ဘဲ တစ္ ခါပဲ စာအုပ္ခိုးမိပါတယ္။ ကိုယ့္အလွည့္ က်ေတာ့ စာအုပ္အခိုးခံရတာ အႀကိမ္ ေပါင္းမ်ားစြာပါပဲ။ ဝဋ္ပဲ ထင္ပါရဲ႕။
ၾကဴးႏွစ္