ပၪၥမသဂၤါယနာတင္ မင္းတရား ႀကီးလက္ထက္တြင္ၿမိဳ႕ဝန္ဦးေကာက္ ရအား
အေကာက္ေတာင္အရပ္မွကုန္းလမ္းေရလမ္း ေလွအစံု အဆန္ ခရီးသြားတုိ႔ကို
အခြန္ေကာက္ဆက္ သေစခဲ့သည္။
ၿမိဳ႕ဝန္ ဦးေကာက္ရ သည္ ဤေတာင္စြန္း၌ အေကာက္႐ံုး ေဆာက္လုပ္၍
အခြန္ေငြမ်ား ေကာက္ခံခဲ့သည့္ အခ်ိန္မွစၿပီး
ဤ ရတနာပုၪၥေတာင္သည္ အေကာက္ ေတာင္ဟု တြင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ပြင့္လင္းရာသီျဖစ္သည့္ အေလ်ာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ဝန္းရွိ တန္ခိုးႀကီးဘုရားမ်ားသို႔ အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္တို႔မွ ဘုရားဖူးခရီးသြားလာ မႈစည္ကားသည့္ကာလ ျဖစ္သည္။ ပုဂံ-ေညာင္ဦး၊ ဆံေတာ္ရွင္ က်ိဳက္ထီး ႐ိုး၊ ျမတ္ေမာ္တင္ေစတီေတာ္ျမတ္၊ ေရႊစက္ေတာ္၊ မႏၲေလး စသည္တုိ႔ နည္းတူ ဘုရားဖူးမ်ား စိတ္ဝင္စား သြားေရာက္ဖူးေျမာ္ၾကသည္မွာ အေကာက္ေတာင္၊ ေရႊျမင္းတင္ေစတီ ေတာ္ျဖစ္ေပသည္။
‘အေကာက္ေတာင္ – ေရႊျမင္း တင္ေစတီေတာ္’ သည္ ျမန္မာျပည္ အလယ္ပိုင္းရွိ ဟသၤာတခ႐ိုင္ ေျမာက္ဘက္နယ္ဆံုး၊ ျပည္ခ႐ိုင္ ေတာင္ဘက္နယ္ဆံုး ႏွစ္နယ္စပ္အ တြင္း ဧရာဝတီျမစ္ကမ္းထိပ္၊ ဧရာ ဝတီတိုင္းေဒသႀကီး၊ ႀကံခင္းၿမိဳ႕နယ္ ေသာၾကာဒူးအုပ္စုအတြင္း တည္ရွိ သည္။ ဧရာဝတီျမစ္ကမ္းထိပ္၌ ညိဳ႕ညိဳ႕ မိႈင္းမိႈင္း၊ ပင္ကိုင္းပင္ေစာက္၊ ပိေတာက္ေရႊဝါ၊ မာလာဖူးငံုပန္းမ်ိဳးစံု ေရာယွက္ပြင့္ဖူးေနၾကသည္မွာ ႏွစ္ သက္ၾကည္ႏူးစရာ အလြန္ ေကာင္းလွ သည္။ အေကာက္ ေတာင္ထိပ္တြင္ ေရႊျမင္းတင္ေစတီေတာ္ ကိန္းဝပ္ စံပယ္ေတာ္မူလ်က္ရွိ၏။ ေရႊျမင္းတင္ေစတီေတာ္၏ ဒါယကာသည္ သီရိဘဂၤလြန္မင္းႀကီး ၏ သားေတာ္ႀကီး မဟာပုၪၥမင္းသား ျဖစ္ၿပီး လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၂ဝဝဝခန္႔ က တည္ထားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ေရွးယခင္က ထိုေနရာသည္ ၿမိဳ႕အဂၤါလကၡဏာႏွင့္ ညီၫြတ္စြာ ၾကက္ပ်ံမက်စည္ကားလွေသာ ၿမိဳ႕ ႀကီး သီရိဘဂၤလြန္ ၿမိဳ႕တည္ရွိသည္။ သီရိဘဂၤလြန္ၿမိဳ႕ႀကီးကို အုပ္ခ်ဳပ္မင္း လုပ္ေသာ သီရိဘဂၤလြန္မင္းႀကီး၏ ေတာင္နန္းစံမိဖုရားမွ ဖြားေသာ သားေတာ္ႀကီး မဟာပုၪၥမင္းသား၊ သားေတာ္အလတ္ စူဠပုၪၥမင္းသား၊ သားေတာ္ငယ္ သံပုၪၥမင္းသားဟု သားေတာ္သံုးပါးရွိသည္။ သီရိဘဂၤလြန္မင္းႀကီးသည္ သားေတာ္ႀကီး မဟာပုၪၥမင္းသားကို သိၾကားမင္းဆက္သေသာ သိေႏၶာ နတ္ျမင္းပ်ံကို ေပး၍ အိမ္ေရွ႕အရာ အပ္ႏွင္းသည္။ ထို႔အျပင္ သီရိဘဂၤ လြန္ မင္းႀကီးသည္ သိၾကားမင္း ဆက္သသည့္ ျမတ္စြာဘုရား၏ သရီယဓာတ္ေတာ္သံုးဆူကို သား ေတာ္သံုးပါးတုိ႔အား ဓာတ္ေတာ္ တစ္ဆူစီေပးသနား ေတာ္မူ၍ ေစတီ ဘုရားတည္ထားကိုး ကြယ္ရန္ အမိန္႔ ေတာ္ျမတ္ ခ်မွတ္ေတာ္မူခဲ့ သည္။ သားေတာ္ႀကီး မဟာပုၪၥမင္း သားသည္ သိေႏၶာျမင္းပ်ံႏွင့္ ေရႊကို တင္၍ ရတနာပုၪၥေတာင္စြန္း၌ ေစတီေတာ္တည္ရာတြင္ ယင္းေရႊတို႔ ကို ဌာပနာခဲ့သည္။ ထိုေစတီေတာ္ကို ‘ရတနာပုၪၥ’ ဟု ဘြဲ႕အမည္ ဆက္ကပ္ ေတာ္မူသည္။
သားေတာ္လတ္ စူဠ ပုၪၥမင္းသားသည္ ေရႊကိုရထားႏွင့္ တင္၍ ဌာပနာျပဳတည္ထားေသာ ေစတီကို ‘ရထာပုၪဂ’ ဟု ဘြဲ႕အမည္ ဆက္ကပ္သည္။ သားေတာ္ငယ္ သံပုၪၥမင္းသားသည္ ေရႊကိုလွည္းႏွင့္ အျပည့္တင္၍ဌာပနာၿပီး တည္ေသာ ေစတီေတာ္ကို ‘သကဋာပုၪၥာ’ဟု ဘြဲ႕ အမည္ဆက္ကပ္သည္။ အေကာက္ေတာင္ႀကီးသည္ ေရွးအခါက ရတနာ ၇ ပါးတို႔ စုေဝး ရာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ‘ရတနာပုၪၥ’ ေတာင္ဟုေခၚသည္။ ထိုေတာင္ႀကီး ၏ အေနာက္ဘက္အလယ္၌ အလတ္ ေတာင္ဟုေခၚေသာ ေတာင္အလတ္ တစ္လံုးႏွင့္၊ အေကာက္ေတာင္၏ အေနာက္ဘက္၌ ေတာင္ငယ္ဟု ေခၚသည့္ ေတာင္ငယ္တစ္လံုးရွိ သည္။ ထိုေတာင္သံုးလံုးေပၚတြင္ သံုးပါးတို႔ ေစတီမ်ား အသီးသီးတည္ ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ဤသို႔တည္ထားေသာ ရတနာ ပုၪၥ၊ ရထာပုၪၥႏွင့္ သကဋာပုၪၥ ဘုရား သံုးဆူအနက္ ရတနာပုၪၥေစတီ ေတာ္သည္ ေရႊကိုသေႏၶာျမင္းႏွင့္ တင္၍ ဌာပနာခဲ့သည္ကို အေၾကာင္း ျပဳ၍ ‘ေရႊျမင္းတင္ေစတီ’ဟု ေခၚစ မွတ္ျပဳလာၾကသည္မွာ ယေန႔တိုင္ ျဖစ္သည္။ သားေတာ္အလတ္ တည္ ထားေသာေစတီေတာ္ကို ေနာင္ေတာ္ ႀကီးေစတီေတာ္၊ သားအငယ္ဆံုးတည္ ထားေသာ ေစတီေတာ္ကိုေနာင္ေတာ္ ေလးေစတီေတာ္ဟု ဘြဲ႕အမည္အသီး သီးျဖင့္ ယခုအခါထင္ရွားေနသည္။
ပၪၥမသဂၤါယနာတင္ မင္းတရား ႀကီးလက္ထက္တြင္ ၿမိဳ႕ဝန္ဦးေကာက္ ရအား အေကာက္ေတာင္အရပ္မွ ကုန္းလမ္းေရလမ္း ေလွအစံု အဆန္ ခရီးသြားတုိ႔ကို အခြန္ေကာက္ဆက္ သေစခဲ့သည္။ ၿမိဳ႕ဝန္ ဦးေကာက္ရ သည္ ဤေတာင္စြန္း၌ အေကာက္႐ံုး ေဆာက္လုပ္၍ အခြန္ေငြမ်ား ေကာက္ခံခဲ့သည့္ အခ်ိန္မွစၿပီး ဤ ရတနာပုၪၥေတာင္သည္ အေကာက္ ေတာင္ဟု တြင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဤရတနာပုၪၥအေကာက္ ေတာင္ေပၚ၌ ကိန္းဝပ္ေတာ္မူလ်က္ ရွိေသာ ေရႊျမင္းတင္ေခၚ ရတနာ ပုၪၥ ေစတီကို ကရင္စုရြာဇာတိ၊ ကရင္စု ေက်ာင္းဆရာေတာ္ႀကီး ဦးပုညသည္ ၁၃၁၃ ခုႏွစ္မွစ၍ အပင္ပန္းဆင္းရဲ ခံကာ ႀကိဳးပမ္းျပဳျပင္သျဖင့္ ၁၃၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးကို ေရႊသကၤန္းကပ္လွဴႏိုင္ခဲ့သည္။ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားကိစၥ ႀကီး ငယ္ ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္ရန္ သိမ္တစ္လံုး၊ သံဃာေတာ္မ်ား တည္းခိုရန္ ေက်ာင္း တစ္ေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့သည္။ ၁၃၁၆ခုႏွစ္ တြင္ ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး ဖိနပ္ေတာ္ကိုတိုးခ်ဲ႕ၿပီး ေစတီရံ ရွစ္ဆူႏွင့္ ေရႊထီးကိုးဆူကို ေအာင္ျမင္ စြာတင္လွဴႏိုင္ခဲ့သည္။ ၁၃၁၇ ခုႏွစ္စၿပီး တန္ေဆာင္းႏွစ္ေဆာင္ႏွင့္ ဘုရားဖူးမ်ား တည္းခိုႏိုင္ရန္ ဇရပ္ ေက်ာင္းေဆာက္လုပ္ရန္ အားထုတ္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေပသည္။ ထံုးဘိုျမစ္ဆိပ္မွ စက္ေလွျဖင့္ ဧရာဝတီျမစ္ကမ္းေဘးက လွပေသာ ႐ႈခင္းမ်ားျဖင့္ သဘာဝေက်ာက္နံရံ ႀကီးမ်ားတြင္ ကိန္းဝပ္ေတာ္မူလ်က္ ရွိေသာ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္၊ ဆင္းတု ေတာ္မ်ားစြာကို လွည့္လည္ဖူးေျမာ္ ၾကၿပီး အေကာက္ေတာင္ေတာင္ေျခ ေရာက္လွ်င္ စက္ေလွေပၚမွ ဆင္း သက္ကာ ေတာင္ေပၚတြင္ ကိန္းဝပ္ ေတာ္မူလ်က္ရွိေသာ ေရႊျမင္းတင္ ေစတီကို ဖူးေျမာ္ႏိုင္ရန္ ေပတစ္ ေထာင္ေက်ာ္၊ ေလွကားထစ္ေပါင္း ၃၇၆ ထစ္ကို တက္ၾကရေပမည္။
ဧရာဝတီျမစ္၏ အေကာက္ ေတာင္ေရစြယ္သည္ ေရစီးသန္သျဖင့္ ေရွးအခါက ေလွမ်ားခက္ခက္ခဲခဲ တိုးႀကိတ္ဆန္တက္ခဲ့ၾကရသည္။ ေလွ သူႀကီးမ်ားသည္ ဘုရားပြဲတည္ၿပီး ေက်ာ္လႊားႏိုင္ခဲ့ၾက၍နံရံကပ္ဘုရား မ်ားအား ဖူးေျမာ္ၾကည္ညိဳဆုေတာင္း ျခင္းျဖင့္ အခက္အခဲမ်ား ေက်ာ္လႊား ႏိုင္သည္ဟု ယံုၾကည္ၾက၍ ဖူးေျမာ္ ၾကည္ညိဳသူတို႔မ်ားျပားလွေပသည္။ ကမ္းေျခမွ ေပတစ္ေထာင္ ေက်ာ္ျမင့္ၿပီး မတ္ေစာက္ေသာ ေတာင္ေတာ္သည္ ယခုအခါ ဗုဒၶ ဘာသာဝင္ ေစတနာရွင္တုိ႔ သဒၶါ ထက္သန္စြာ ကြန္ကရစ္လမ္းမ်ား ခင္းျခင္း၊ စတီးလက္ရမ္းမ်ား တပ္ ဆင္လွဴဒါန္းထားျခင္းေၾကာင့္ လြန္ စြာပင္ပန္းျခင္းမရွိဘဲ ေရႊျမင္းတင္ ေစတီေတာ္ျမတ္ ကိန္းဝပ္ရာ ေတာင္ ေပၚသိ႔ု ေရာက္ရွိဖူးေျမာ္ႏိုင္ေနၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ ေလွကားအဆံုး ရင္ျပင္ေတာ္ ေပၚေရာက္သည္ႏွင့္ ေစတီေတာ္ ျမတ္၏ တင့္တယ္သပၸါယ္မႈ၊ သဘာ ဝသာယာမႈတို႔ေၾကာင့္ ေမာပန္းၾကရ မည့္ အစား ဝမ္းသာပီတိၾကည္ႏူးသဒၶါ ပြားမ်ားၾကရေပသည္။ ရင္ျပင္ေတာ္အဝ ဝဲဘက္တြင္ ေရႊခ်ထားေသာ ေက်ာက္ပြားတစ္ခု ႏွင့္ ေက်ာက္ဖား႐ုပ္တုတို႔ တည္ရွိေန သည္။
‘ေက်ာက္ဖားေရေလာင္း စီးပြားေကာင္း’ဟု အဆိုယံုၾကည္မႈျဖင့္ ေရေလာင္းဆုေတာင္းၾကသည့္ ဘုရားဖူးမ်ား ျပည့္ေနသည္။ ေရႊထိ ေရႊပြား၊ ေငြထိေငြပြားဟူေသာ ယံုၾကည္မႈေၾကာင့္လည္း ေရႊခ်ထား ေသာ ေက်ာက္ပြားေတာ္အိုးေလး တြင္လည္း ပါရွိသည့္ ပိုက္ဆံ၊ လက္ ဝတ္လက္စားတို႔ျဖင့္ ထိပြတ္ၾကသူမ်ား ျပားလွသည္။ ေစတီေတာ္ျမတ္၏ ဖိနပ္ေတာ္ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာတြင္ ဘုရားဖူး မ်ားအား မွတ္သားဖြယ္ ႏိႈးေဆာ္ စာတန္းမ်ားကို ဖတ္႐ႈရ၍ သတိ တရားရရွိႏုိင္ ၾကမည္ျဖစ္သည္။ အေရွ႕ရပ္တြင္ ‘အမ်ိဳးအက်ိဳး အတြက္ သာယာေကာင္းမြန္ေနသူ ေနာက္သို႔ ေကာင္းက်ိဳးမ်ားသာ အရိပ္ပမာရွိၾကကုန္၏’။ ‘ေတာင္ ဘက္ အရပ္တြင္ အမွန္တရား အ ေၾကာင္းကိုမသိပါက အမွန္တရား အက်ိဳးကို မရရွိႏိုင္။ ‘အေနာက္ဖက္ အရပ္တြင္ ေလာကတြင္ သီလျပည့္စံု ပါက အလံုးစံု ျပည့္စံုၿပီျဖစ္သည္။’ ေျမာက္ဖက္ အရပ္တြင္’ ေလာက သံုးပါးတြင္ ရဲရင့္ ၿပီး သတၱိရွိသူမ်ား သည္ မိမိပိုင္ပစၥည္း ဥစၥာမ်ားကို စြန္႔လႊတ္လွဴဒါန္းေလ့ရွိၾက၏’ ဟူ၍ ျဖစ္ေပသည္။
အေကာက္ေတာင္တစ္ဝိုက္တြင္ ေလ့လာၾကည္ညိဳဖူးေျမာ္ႏုိင္ေသာ ေနရာမ်ားမွာ သားေတာ္ အလတ္ စူဠပုၪၥမင္းသားသည္ ေရႊကို ရထားႏွင့္ အျပည့္တင္၍ တည္ထား ခဲ့ေသာ ေရႊရထားတင္ဘုရား (ယခု အခါ ေနာင္ေတာ္ႀကီးေစတီဘြဲ႕ အမည္ဆက္ကပ္ထားသည္။) သား ေတာ္အငယ္ဆံုး သံပုၪၥမင္းသား ေရႊ ကိုလွည္းႏွင့္အျပည့္တင္၍ တည္ထား ခဲ့ေသာ ေတာင္ေပၚရွိ ေရႊလွည္းတင္ ဘုရားေနရာရွိ ယခုအခါ ေနာင္ေတာ္ ေလးေစတီေတာ္ ဘြဲ႕အမည္တြင္သည့္ ေစတီတို႔ကို ဖူးေျမာ္ၾကရမည္။ ထို႔အျပင္ ေရွးလူႀကီးမ်ားစဥ္ ဆက္ ပါးစပ္ရာဇဝင္ ေျပာခဲ့သည့္ နဂါးတြင္းကို ေရႊျမင္းတင္ေစတီအနီး တြင္ ေတြ႕ရွိရမည္။
လျပည့္လကြယ္ ေန႔မ်ားတြင္ နဂါးမ်ားသည္ ဘုရား တက္ဖူးသည့္ တြင္းႀကီးမ်ားဟု ဆို သည္။ ေရႊျမင္းတင္ေစတီေတာ္ အေနာက္ဘက္တစ္မိုင္ခန္႔တြင္ မင္း တုန္းမင္းႀကီးလက္ထက္ ေနျပည္ ေတာ္မွ သိုက္ဆရာႀကီး ဦးပြားသည္ မေနာမယပတၱျမားလာတူးသည့္ ဦးပြားသိုက္တြင္းေနရာ၊ ဦးပြားသိုက္ တြင္းအနီးတြင္ ဂ်ံဳးဂ်ံဳးက် ေရတံခြန္ ၊ေတာင္ထိပ္တြင္ ေရၾကည္မ်ားတ သြင္သြင္ထြက္ရွိေနေသာေၾကာင့္ ေရွးလူႀကီးမ်ားက နတ္ေရကန္ဟု သမုတ္ခဲ့သည့္ ေရကန္ (ဘုရားဖူးမ်ား သည္ ေဆးအျဖစ္ ေသာက္သံုးရန္ ေရဘူးမ်ားႏွင့္ ခပ္ယူၾကလ်က္ ရွိသည္။) ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးပညာ တရားအား ထုတ္သည့္ ေညာင္ကုိးပင္ ေနရာ ေရွးယခင္ကပင္ ေညာင္ပင္ ၉ ပင္ရွိခဲ့ေသာ ေနရာျဖစ္ၿပီး ယခု အခါ ဘုရားဖူးမ်ား အဓိ႒ာန္ေညာင္ ေထာက္ၾကလ်က္ရွိ သည္။ ဤသို႔ေရွးေဟာင္းသမိုင္းဝင္ ၾကည္ညိဳဖြယ္ ေရႊျမင္းတင္ေစတီေတာ္ ျမတ္ႏွင့္ နံရံ ကပ္ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္မ်ား စိတ္ဝင္စားဖြယ္ ေကာင္းလွသည့္ အေကာက္ေတာင္ သို႔ တစ္ေခါက္ တစ္ခါ မျဖစ္မေန အေရာက္သြား ဖူးေျမာ္ေလ့လာ သင့္ၾကပါေၾကာင္း တိုက္တြန္းလိုက္ရပါသည္။
ျမတ္မင္းလိႈင္
မွီျငမ္း
အေကာက္ေတာင္ ေဂါပကအဖြဲ႕၏ ၁၃၁၇ ခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ေဝေသာ =အေကာက္ ေတာင္ – ေရႊျမင္းတင္ ေစတီသမိုင္း အက်ဥ္း ခ်ဳပ္’ ႏွင့္ ကိုယ္တိုင္ဖူးေျမာ္မွတ္သားမႈမ်ား။