အာရှတိုက်ဟာ ရာသီဥတုဆက်နွယ် ဘေးအန္တရာယ်တွေကြောင့် ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ကမ္ဘာမှာ သဘာဝဘေးဒဏ်အခံရဆုံး ဒေသတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပြီး ရေလွှမ်းမိုးမှုတွေ မုန်တိုင်းတွေများစွာဖြစ်ပေါ်ခဲ့မှုနဲ့အတူ သေကြေပျက်စီးမှု အမြင့်ဆုံးအရေအတွက်ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ ကမ္ဘာ့မိုးလေဝသအဖွဲ့အစည်း(WMO) က ပြောဆိုပါတယ်။
၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း အာရှမှာ ဇလဗေဒနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ၇၉ ခုဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ အင်္ဂါနေ့မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ WMO အစီရင်ခံချက်မှာ ဖော်ပြပါတယ်။ ယင်းတို့ထဲက ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ဟာ ရေကြီးမှုတွေ၊ မုန်တိုင်းတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေပြီး လူပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော်ကို သေစေခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဒေသရှိ နိုင်ငံအများအပြားဟာ မိုးခေါင်ခြင်း၊ အပူလှိုင်းတွေဖြတ်ခြင်းမှသည် ရေကြီးခြင်း၊ မုန်တိုင်းတွေဝင်ရောက်ခြင်းအထိ ပြင်းထန်အခြေအနေတွေ တရစပ်ပေါ်ပေါက်ခဲ့သလိုပဲ ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာ အပူပြင်းဆုံး နှစ်တစ်နှစ်အဖြစ် စံချိန်တင်ခဲ့တဲ့အခြေအနေကိုလည်း ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့ခဲ့ရတယ်လို့ WMO ရဲ့ အထွေထွေအတွင်းရေမှူးချုပ် ဆဲလက်စတေ ဆော်လိုက ပြောဆိုပါတယ်။
“ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်မှုက အဲဒီလိုအဖြစ်အပျက်တွေရဲ့ အကြိမ်ရေနဲ့ ပြင်းထန်မှုကို ပိုမိုဆိုးရွားစေပါတယ်” လို့ သူက ဆိုခဲ့ပါတယ်။
WMO ရဲ့ အဆိုအရ အာရှတိုက်ရဲ့ ပူနွေးမှုဟာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပျှမ်းမျှပူနွေးမှုထက် ပိုမိုမြန်ဆန်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ မြင့်မားတဲ့ ပျှမ်းမျှအပူချိန်ကို အနောက် ဆိုက်ဘေးရီးယားမှ အာရှအလယ်ပိုင်းအထိနဲ့ တရုတ်အရှေ့ပိုင်းမှသည် ဂျပန်အထိ မှတ်တမ်းဝင်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အာရှတိုက်ရဲ့ မြင့်မားတဲ့တောင်တန်းတွေရှိ ရေခဲမြစ်အများစုဟာ စံချိန်တင် မြင့်မားတဲ့ အပူချိန်နဲ့ ခြောက်သွေ့တဲ့ရာသီအခြေအနေတွေကြောင့် သိသိသာသာ အစုအပြုံလိုက် အရေပျော်ဆုံးရှုံးခဲ့တာကိုလည်း အစီရင်ခံစာမှာ မီးမောင်းထိုးပြခဲ့ပါတယ်။
Ref: Kathmandu Post
