” ကြ်န္ေတာ္ဖတ္ခဲ့သမွ်ေသာ စာအားလံုးတို႔ကို ေရးသားခဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္အားလံုးတုိ႔သည္ ကြၽန္ေတာ္၏ ဆရာမ်ားျဖစ္၍ေနၾကသည္” ဆိုေသာ ဆရာတင့္တယ္က ” စာေပသည္ မဟာသမုဒၵရာႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္အပ္ေသာ ကိစၥျဖစ္၏။ က်ယ္ဝန္း၍ မဆံုးႏိုင္ေသာ ကိစၥျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ စာေပေလာကထဲ ဝင္ေရာက္ရန္ႀကိဳးစား သူမွန္သမွ် သည္ “အာစရိေယာဝါဒ” ဟူေသာ ဆရာ၏နည္းေပးလမ္းၫႊန္မႈကို အၿမဲ ခံယူေနရန္လိုအပ္” ဟု ဆိုခဲ့ပါသည္။
ဆရာတင့္တယ္ကို ေရႊေတာင္ ၿမိဳ႕ အဖကုန္သည္ ဦးဘစိန္၊ အမိ ေဒၚတင္ေမတို႔က ၁၉၁၇ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၂၉ ၌ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ တစ္ဦးတည္းသားျဖစ္၏။ အမည္ရင္း ဦးဝင္းစိန္ျဖစ္သည္။ ၁၉၃၉ခုႏွစ္၌ ဝိဇၨာဘြဲ႕ရသည္။ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္တြင္ ဥပေဒဝိဇၨာဘြဲ႕ရရွိခဲ့၏။ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း ကုန္ သည္လုပ္သည္။ ပညာေရးဌာန၊ စာေပႏွင့္ စာၾကည့္တိုက္ဌာနတြင္ စာျပဳအျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့၏။ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘဝ ကပင္ စာေပနယ္သို႔ ရႊင္ေပ်ာ္ေပ်ာ္မွ ထုတ္ေဝေသာ “မရွက္လုိ႔လား” ဝတၳဳ ျဖင့္ စတင္ဝင္ေရာက္ခဲ့၏။ ထိုစဥ္က ကေလာင္အမည္မပါဘဲ ထုတ္ေဝခဲ့ရ၏။ ၁၉၃၉-၄ဝ ခုႏွစ္၌ ပန္းတေနာ္ ၿမိဳ႕၊ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းဆရာ၊ ၁၉၄၅- ၄၈ ခုႏွစ္၌ ျပန္ၾကားေရး ဌာန၊ ဘာသာျပန္အရာရွိ၊ ၁၉၄၈- ၅၂ ခုႏွစ္၌ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ အသံလႊင့္ ဌာန (ဘီဘီစီ)၊ ဘာသာျပန္ႏွင့္ အသံထုတ္လႊင့္သူ လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါသည္။
၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ စာပေဒသာ မဂၢဇင္း ဦးေဆာင္ထုတ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ ႐ႈမဝ ႐ုပ္စံုမဂၢဇင္း ကို ႐ႈမဝဦးေက်ာ္ႏွင့္ တြဲဖက္တာဝန္ ယူသည္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ ပေဒသာ မဂၢဇင္းထုတ္ေဝရာ ပါဝင္ခဲ့၏။ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လမွစ၍ ပေဒ သာ မဂၢဇင္းကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုထုတ္ Reader Digest ပံုစံျဖင့္ ဦးစီးထုတ္ေဝခဲ့ သည္။ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္တြင္ ဝင္းဦး၏ စႏၵာ႐ုပ္စံုမဂၢဇင္း စာတည္းတာဝန္ကို ကြယ္လြန္သည့္ထိ တာဝန္ယူခဲ့ပါသည္။ ဆရာတင့္တယ္၏ ၁၉၆ဝ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္က ေျပာခဲ့ေသာ အႏုပညာ စာေပေလာကအတြက္ စာေရး သားျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စကား မွာ ယေန႔ ၂၁ ရာစုတိုင္ ေခတ္မီ လတ္ဆတ္ေန၍ တင္ျပလိုပါသည္။
” Information, Intertainment ႏွင့္ Education ဒီသံုးမ်ိဳးပါဝင္တဲ့ စာေပကိုသာ ေရးခ်င္တယ္” ဟု ဆိုခဲ့ဖူးပါသည္။ ဆရာတင့္တယ္သည္ ဘီဘီစီမွာ အလုပ္လုပ္၍ ဟံသာဝတီ သတင္းစာ၌ ေရးသားေပးပို႔ေသာ ေဆာင္းပါးေတြကို “အားအရဆံုး (အႀကိဳက္ဆံုး)”ဟု ဆိုသာ၏။ “အဂၤလိပ္ဆိုတာလည္း ဒို႔ဗမာေတြလို လူေတြပဲေဟ့၊ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ဒို႔ကေတာင္ သာေသးတယ္။ ဘာသာအစ ရာသီဥတုအဆံုး စဥ္းစားၾကည့္ ၾကပါ။ ေဆာင္းပါး ၂ဝဝေက်ာ္ ေရးခဲ့ တယ္။ အဂၤလိပ္လို အထင္ႀကီးစိတ္ ဗမာေတြမွာ နည္းနည္းပါးပါးေတာ့ ေလ်ာ့သြားလိမ့္မည္ထင္မိေၾကာင္း” ဆရာေျပာခ့ဲဖူး၏။
အႏုပညာစာေပဆုရ ေမာင္ေက်ာ္သာက “ဆရာတင့္တယ္ကား အလုပ္လုပ္လွ်င္လည္းအလြန္၊ေပလွ်င္ ေတလွ်င္လည္း အလြန္။ ဝိပ ႆနာလုပ္လွ်င္လည္း စြန္းလြန္း ေက်ာင္းတိုက္မွာမွ စသည္ျဖင့္ အလြန္အကြၽံ သမားျဖစ္၏” ဟု ေရးခဲ့သည္။ ဆရာအရက္ျဖတ္စဥ္က “လက္ငါးေခ်ာင္းသာ တည္ၿငိမ္မယ္ ဆိုရင္ သားသမီးငါးေယာက္ကို ပညာေကာင္းေကာင္းေပးဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း၊ ဘဝမွာ အလင္း ေရာင္ရွိေသးေၾကာင္း” ဟု ဆို၏။
ဆရာတင့္တယ္သည္ မိမိ၏ ေမြးရပ္ဇာတိကို အလြန္ခင္မင္သူ ျဖစ္၏။ “ကြၽန္ေတာ္တို႔ၿမိဳ႕ဟာ ဗမာ ျပည္ထဲက ဂ်ပန္ကေလးဗ်။ ပိုးတို႔ ခ်ည္တို႔ (ေရႊေတာင္ပိုးလံုခ်ည္)ကို တညင္းလံုးမွာ ရစ္ရင္း ငယ္ငယ္က တည္းက ဝင္ေငြရေနၿပီဗ်။ တမယ္ ဟင္းနဲ႔ မုန္႔ဟင္းခါးကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ၿမိဳ႕ကလြဲရင္ ျဖစ္ျဖစ္ေျမာက္ေျမာက္ မခ်က္တတ္ၾကဘူးဗ်”ဟု ေရႊေတာင္ လံုခ်ည္၊ ေရႊေတာင္ေခါက္ဆြဲ နာမည္ႀကီးေသာ ေရႊေတာင္ၿမိဳ႕သားက ဂုဏ္ယူဝံ့ၾ<ြကားစြာ ေျပာေလ့ရွိသည္ဟု ဆိုပါသည္။
စကားေျပာလွ်င္ “ဂြမ္ပါေရာ” ဟု ထည့္ေျပာေလ့ရွိေသာ ဆရာတင့္တယ္သည္ “ကမၻာေက်ာ္ ပန္းခ်ီ ကားေတြဟာ ကြၽန္ေတာ့္အသည္း ႏွလံုးကို အၿမဲဂယက္႐ိုက္တယ္။ ပန္းခ်ီကားေတြရဲ႕ အရွိန္ဟာ ျပင္းထန္တယ္” ဟု ဆိုခဲ့ဖူး၏။ သီခ်င္းဆို ဝါသနာပါ၏။ ကမၻာ့ဂီတပညာရွင္၊ ေဗသိုဗင္၊ မိုးဇက္၊ ဟင္ဒယ္တို႔၏ ဂီတလက္ရာမ်ားကို နားေထာင္ေလ့ ရွိခဲ့၏။ သေဘာက် ႏွစ္ၿခိဳက္ေၾကာင္း၊ အရသာခံစားလို႔ေကာင္းေၾကာင္း၊ ကမၻာကပိုင္တဲ့ပစၥည္းေတြ ျဖစ္ေၾကာင္း ဆရာတင့္တယ္ေျပာခဲ့ ဖူးပါသည္။
၁၉၄၆ ခုႏွစ္ထုတ္ စာပေဒသာ မဂၢဇင္းတြင္ “တင့္တယ္” ကေလာင္ စတင္သံုးခဲ့သည္။ ေရႊခ်စ္ေငြခ်စ္ (၁၉၄၇) ဝတၳဳသည္ ပထမဆံုးလံုးခ်င္း ျဖစ္သည္။ ခ်စ္ႏိုင္ငံ (၁၉၄၇)ခုႏွစ္၊ ေျဖေလ်ာ့ေခြ (၁၉၄၇)ခုႏွစ္၊ ခ်စ္သက္လက္ေဆာင္ (၁၉၅ဝ) ခုႏွစ္၊ ကမၼဖလ (၁၉၅၁) ခုႏွစ္၊ ထား (၁၉၅၇) ခုႏွစ္တုိ႔ ထင္ရွား၏။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္တြင္ ပ်ိဳတုိ႔ အခ်စ္ေတာ္ (Belami by Guyde Maudrssamt) စာအုပ္ကို ဘာသာျပန္ဆု (စာေပဗိမာန္) ခ်ီးျမႇင့္ခံရသည္။
တင့္တယ္အမည္ျဖင့္ပင္ ခ်စ္လင္ (၁၉၄၇)ခုႏွစ္၊ အဏၰဝါႏွင့္ အဖိုးအို (၁၉၆၄) ခုႏွစ္၊ ခ်ာလီႏွင့္ ယာယီ (၁၉၆၄)ခုႏွစ္၊ လစႏၵာႏွင့္ ျခဴးပိုက္ဆံ (၁၉၄၆)ခုႏွစ္၊ ေရာမကို အာခံသူ (၁၉၆၅)ခုႏွစ္တို႔ကို ဘာသာ ျပန္ဆိုခဲ့သည္။ အခ်စ္ဝတၳဳမ်ားေရးခဲ့ ၿပီး လူႀကိဳက္မ်ားပါသည္။ ဘႀကီးမႊန္း ကို အဓိကဇာတ္ေဆာင္ထား၍ ဘဝသ႐ုပ္ေဖာ္ ဝတၳဳတိုမ်ားေရးခဲ့၏။ မိဂ်ံဳဇာတ္ေကာင္ ဝတၳဳမ်ားလည္း ပရိသတ္ရွိခဲ့သည္။ ဝတၳဳေရးနည္း အေျချပဳ (၁၉၄၇ ခုႏွစ္)၊ စာေရးနည္းလမ္းၫႊန္ (ဆရာၾသဘာ)မ်ားကို ေရးသားခဲ့သည္။ “လူအမ်ားဖတ္ခ်င္ေအာင္ စာေရးတတ္ေသာ စာေရးပညာသည္ အတတ္ပညာႏွင့္ အႏုပညာပါဝင္၍ေနသည္” ဟု ဆရာ တင့္တယ္က ဆိုခဲ့ဖူးသည္။ ၁၉၅၈ခုႏွစ္၌ ဟံသာဝတီ သတင္းစာတြင္ ေဒါက္တာဇီဗာဂိုး ဝတÄဳႀကီးကို ေန႔စဥ္ဘာသာျပန္ဆိုခဲ့ သည္။ ရွ႐ုစာေရးဆရာႀကီး (Boris Pasternak ၏ Dr. Zhivago ျဖစ္သည္။
ဆရာ၏ ကေလာင္ခြဲေပါင္း ၂၉ ခုခန္႔ရွိသည္ဟုဆို၏။ ဝတၳဳတို၊ ဝတၳဳ ရွည္၊ ေဆာင္းပါး၊ ဘာသာျပန္ စသည္ျဖင့္ စာမူေပါင္း ၈ဝဝေက်ာ္ ေရးသားခဲ့သူျဖစ္ပါသည္။ တင့္တယ္၊ ဦးဝင္းစိန္၊ ေအာင္ျမင့္၊ ေအာင္ေက်ာ္၊ ႐ုပ္ရွင္သုေတသီတစ္ဦး၊ ေက်ာ့ေကသီ၊ လွပ၊ တက္ထြန္း၊ ေက်ာ္ေဇာ၊ စိန္တပြင့္၊ ထြန္းအံ့ ဆရာၾသဘာ၊ ယဥ္မင္းလွ၊ ဦးထြဋ္ ေခါင္၊ ဦးအသေခ်ၤ စသည့္ကေလာင္ မ်ားအျပင္ မ်ားစြာရွိေသးသည္။ စာ ေပမ်ိဳးစံု အေရးသားႏိုင္ဆံုး စာေရး ဆရာျဖစ္ခဲ့ပါသည္။
႐ုပ္ရွင္ေလာကတြင္လည္း ထင္ရွားခဲ့၏။ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္တြင္ “လာလုလုေငး”၊ ၁၉၅၇ခုႏွစ္တြင္ “ကြၽန္မအႏုပညာသည္”၊ “ထား” ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားမ်ား ဒါ႐ိုက္တာ တာဝန္ယူခဲ့သည္။ ေျဖေလ်ာ့ေခြ၊ အေက်ာ္အေမာ္၊ ဖိုးၿပံဳးခ်ိဳ ဇာတ္ကားမ်ားကို ဇာတ္ၫႊန္းေရးခဲ့၏။
“တင့္တယ္၏ တင့္တယ္” အမည္ရွိ ကိုယ္ေရးအတၳဳပၸတၱိ တစ္ေစာင္ကို ေသြးေသာက္မဂၢဇင္း တြင္ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္မွ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ထိ ေရးသားခဲ့သည္။ စႏၵာမဂၢဇင္း၌လည္း “စာေပပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္” အမည္ရွိ ဆရာ၏ စာေပဘဝ ျဖတ္သန္းမႈမ်ားကို အခန္းဆက္ ေရးသားခဲ့သည္။ ထိုစႏၵာမဂၢဇင္း၌ ဆရာတင့္တယ္သည္ စာေပေရးသားျခင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ မာနေလ်ာ့ ပံုကို ဤသို႔ေရးသားခဲ့၏။ “ကြၽန္ေတာ္ ကိုယ္ကို ကြၽန္ေတာ္ စာေရးဆရာႀကီး ဟု ထင္မွတ္၍ ေနခဲ့မိေသာ မာနတရားသည္ ၁၉၇ဝ ျပည့္ႏွစ္လြန္ အခ်ိန္၌ ရယ္စရာလိုလို၊ ရွက္စရာလိုလို ထင္မွတ္ခဲ့သည္။ ေရးခဲ့သမွ် စာတိုစာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အတြင္း က်ိတ္ရွက္မိသလိုလို ျဖစ္ေနသည္ ကား အမွန္ပင္ျဖစ္ေလသည္။ ရင္ထဲ တြင္ ခံစား၍ ေနရေသာ ခံစားခ်က္ ကို ေဖာ္ျပရျခင္းပင္ျဖစ္၏” ဟု ဆရာ တင့္တယ္က ဖြင့္ဟဝန္ခံေရးခဲ့သည္ မွာ အ့ံၾသထူးဆန္းဖြယ္ ျဖစ္ေနခဲ့ပါသည္။ ဆရာႀကီးသည္ ျမန္မာျပည္၏ လြတ္လပ္ေရးေၾကညာစာတမ္း ေရးသားရာတြင္ ပါဝင္ခဲ့သူ သမိုင္း ဝင္ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၈ဝ ျပည့္ႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္ေန႔၌ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါသည္။
ယခုႏွစ္ ၂ဝ၁၇ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၂၉ ရက္သည္ စာေရးဆရာႀကီး တင့္တယ္၏ ႏွစ္တစ္ရာျပည့္ ေမြးေန႔ ျဖစ္ပါသည္။ ဆရာ၏ အသက္ တစ္ရာျပည့္ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ စာေပ ျဖတ္သန္းမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ စာတမ္းဖတ္ပြဲကို က်င္းပမည္ဟု ၾကားသိရရ၍ စာေပေလာကအတြက္ ဝမ္းေျမာက္စြာ ဂုဏ္ယူမိပါသည္။ ထိုအခမ္းအနားတြင္ စာေရးဆရာႀကီး မ်ားျဖစ္ၾကေသာ ေမာင္ခင္မင္ (ဓႏုျဖဴ)၊ သူရေဇာ္၊ ဟိန္းလတ္တုိ႔မွ ဆရာတင့္တယ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေရး သားျပဳစုထားေသာ စာေပဘဝ ဆက္ႏႊယ္ပံု၊ ကေလာင္ခြဲမ်ား စာတမ္း၊ စာစံုေရးသားမႈ ေဝဖန္သံုး သပ္ခ်က္စာတမ္းႏွင့္ ဘာသာျပန္ဆို မႈ အတတ္ပညာစာတမ္းမ်ား ဖတ္ၾကားသြားမည္ဟု ဆရာ တင့္တယ္၏သမီး ေဒၚခင္မ်ိဳးဝင္း (သမီးတင့္တယ္)က ေျပာသြားသည္ ဟု ဒီမိုကေရစီတူေဒး၌ ဖတ္ရ၏။ စာေရးသူ၏ ေဆာင္းပါးကို ဆရာ၏စာသားႏွင့္ပင္ နိဂံုးခ်ဳပ္လုိက္ ပါသည္။
” စာေပဝန္းက်င္သည္ သမုဒၵရာ ေလာက္ႀကီးမား က်ယ္ဝန္း၍ ၿငိမ္သက္မေန အေျပာင္းအလဲမ်ား တရစပ္ျဖစ္ေနေသာ ေလာကဝန္း က်င္ ႀကီးျဖစ္ပါေပသည္။ စာေပ ဝန္းက်င္တြင္လည္း စာေပလိႈင္းတံပိုးမ်ား ထၾ<ြကလႈပ္ရွားသည္လည္း ရွိ၏။ ေနေရာင္ျခည္ရႊင္ကာ ေလယဥ္ ေလႏုေလေျပကေလးမ်ား တေသြး ေသြး ညဳလွ်က္ ႐ႈခ်င္စဖြယ္ ရွိဘိသကဲ့ သို႔ စာယဥ္စာႏုအစုစုကို ျပဳစုပ်ိဳး ေထာင္ၾကေသာ ေခတ္အခ်ိန္ အပိုင္းကေလးမ်ားရွိ၍ ေနၾကသည္ ျဖစ္ေလသည္”ဟု ၫႊန္းဆိုခဲ့ပါသတည္း။
စာဘ႑ာျမဝင္း (ပခုကၠဴ)
