၁၉၇၄ ခုႏွစ္တြင္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအတည္ျပဳၿပီး ျပည္ေထာင္စုဆိုရွယ္လစ္ သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ေပၚေပါက္လာသည္။ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီကို အျမဳေတပါတီအဆင့္မွ ျပည္သူ႔ပါတီ အဆင့္သုိ႔ ေျပာင္းလဲ ဖြဲ႕စည္းသည္။ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ ၏ ေနရာမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီ ေပၚလာသည္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ျပည္သူ႔ေကာင္စီအဆင့္ဆင့္ ေပၚလာသည္။ ထိုကာလကို “ျမန္မာ့ ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရ ေခတ္” ဟု ေခၚ၍ရမည္ထင္ပါသည္။
လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရေခတ္တြင္ ဦးဦးဖ်ားဖ်ား ေပၚေပါက္လာေသာ အေရးအခင္းမွာ အလုပ္သမား အေရးအခင္းျဖစ္သည္။ စက္႐ံု၊ အလုပ္႐ံုမ်ားမွ အလုပ္သမား ဆႏၵျပ မႈမ်ား ႏိုင္ငံအႏွံ႕ ေပၚေပါက္လာ သည္။ မွတ္မွတ္ရရ ကြၽန္ေတာ္ ေန ထိုင္သည့္ လွည္းတန္းကမာရြတ္ ပတ္ဝန္းက်င္ရွိ စက္႐ံုမ်ားမွ ဥၾသဆြဲ သံႀကီးမ်ား ဆက္ကာဆက္ကာ ၾကား ရသည္မွာ အသည္းႏွလံုးတုန္လႈပ္ ဖြယ္ေကာင္းလွသည္။ သတၱဝါႀကီး မ်ား ေၾကာက္လန္႔တၾကား ေအာ္ေန သည့္အသံမ်ားႏွင့္တူသည္။ မၾကာမီ ေၾ<ြကးေၾကာ္သံမ်ား ေၾ<ြကးေၾကာ္၍ ေရြ႕လ်ားေနၾကေသာ အသံမ်ား ေပၚေပၚလာသည္။ ေနာက္ကလိုက္ လာသည္ကေတာ့ တဒိုင္းဒုိင္း ပစ္ ခတ္သံမ်ားျဖစ္သည္။ သတင္းမ်ိဳးစံု လည္း ၾကားရသည္။
အလုပ္သမားအေရးအခင္း ျဖစ္ၿပီး လပိုင္းအတြင္း ေပၚေပါက္ေသာ အေရးအခင္းမွာ “ဦးသန္႔ အေရးအခင္း” ျဖစ္သည္။ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးသန္႔ ကြယ္လြန္သည့္သတင္း၊ ႐ုပ္ကလာပ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ယူေဆာင္ၿပီး သၿဂႋဳဟ္မည့္သတင္း၊ ႐ုပ္ကလာပ္ကို ရန္ကုန္ေလဆိပ္မွာ သြားႀကိဳမိသည့္ ဒုတိယဝန္ႀကီးတစ္ဦး တာဝန္မွ ရပ္စဲခံရသည့္သတင္းမ်ား ၾကားရသည္။ ဦးသန္႔႐ုပ္ကလာပ္ကို က်ိဳကၠဆံကြင္း မွာ ခင္းက်င္းထားသည့္အတြက္ လူထုက သြားေရာက္ဂါရဝျပဳၾက သည္။ ဂူသြင္းရန္အတြက္ သီးသန္႔ ေနရာမေပးဘဲ ႀကံေတာသုသာန္မွာ ပင္ သၿဂႋဳဟ္ရမည္ဟု ၾကားရသည္။ သၿဂႋဳဟ္မည့္ေန႔တြင္ ဦးသန္႔၏ ႐ုပ္ကလာပ္ကို ေက်ာင္းသားမ်ား၊ သံဃာမ်ားက လမ္းကျဖတ္ယူၿပီး ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ဘြဲ႕ႏွင္းသဘင္ ခန္းမမွာ ျပင္ဆင္ထားရွိသည္။ ဂါရဝ ျပဳသည္။ တကၠသိုလ္ဝင္းထဲမွာ တရားပြဲမ်ား က်င္းပသည္။ ေဟာၾက ေျပာၾကသည္။ တ.က.သ အေဆာက္ အအံု ကြက္လပ္မွာ သၿဂႋဳဟ္ရန္ စီစဥ္ သည္။ အုတ္ဂူတည္ေဆာက္ရန္ အုတ္ မ်ားသယ္ၾကသည္။ အုတ္ဂူပံုစံ ထုတ္ၾကသည္။ ညပိုင္းတြင္ ထိုေနရာ ၌ တရားပြဲ က်င္းပ၍ လာေရာက္နား ေထာင္သူ မ်ားျဖင့္ စည္ကားလွသည္။ ေလးငါးရက္အၾကာတြင္ ညဥ့္နက္ ပိုင္းမွာ တကၠသိုလ္ဝင္းတံခါး အား လံုးပိတ္၍ လက္နက္ကိုင္မ်ား ဝင္ေရာက္စီးနင္းၿပီး လာနားေထာင္ သည့္လူအားလံုးကို ဖမ္းဆီးကာ ကားမ်ားျဖင့္ ေခၚသြားသည္။ ဦးသန္႔ ၏ ႐ုပ္ကလာပ္ကို လုယူၿပီးဂူကို ဖ်က္ဆီးလိုက္သည္။ ႐ုပ္ကလာပ္ကို ယခုရွိသည့္ ေရႊတိဂံုဘုရားလမ္းရွိ ဦးသန္႔ဂူ ဗိမာန္မွာ သၿဂႋဳဟ္လိုက္ သည္။ ထိုေန႔နံနက္ ေစာေစာတြင္ တကၠသိုလ္ဝင္းထဲမွာ ဘာမွမရွိေတာ့ ေၾကာင္း လိုက္ေၾကညာသည့္အသံကို ၾကားရသည္။ ထိုေန႔က အဖမ္းခံရ သူမ်ား ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ခံရၿပီး ႏွစ္အတန္ၾကာမွ ျပန္လြတ္လာၾက သည္။ ထိုကာလအတြင္း ရန္ကုန္မွာ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာ သည္။ ညမထြက္ရ အမိန္႔ထုတ္ျပန္ သည္။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ က်င့္သံုးသည္။ သတင္းစာထဲမွာ ေရႊတိဂံုဘုရား လမ္းရွိ ဦးသန္႔ဂူေနရာတြင္ ဦးသန္႔ ၏ ဇနီး ေဒၚသိန္းတင္ႏွင့္ သမီး ေဒၚေအးေအးသန္႔တို႔က ႐ုပ္ကလာပ္အား ကန္ေတာ့ေနသည့္ ဓာတ္ပံု ေတြ႕ရသည္။
ကိုယ္ေတြ႕ အေတြ႕အႀကံဳကိုလည္း ဆက္စပ္သတိရမိပါသည္။ ထိုကာလတစ္ေလွ်ာက္တြင္ အေရးအခင္းမ်ား မၾကာခဏျဖစ္သည့္ အတြက္ ေက်ာင္းသားမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ရန္ အမ်ိဳးသား ဆရာမ်ားကို တာဝန္ခ်ေလ့ရွိရာ ထိုစဥ္က ပညာေရးတကၠသိုလ္မွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနေသာ ကြၽန္ေတာ္ သည္ ေက်ာင္းမွာညဘက္တြင္ မၾကာ ခဏ တာဝန္က်ပါသည္။ အိမ္က လွည္းတန္းမွာရွိသည့္အတြက္ ေမာ္ကြန္းထိန္းက “ဆရာက အိမ္နီးပါတယ္”ဆိုၿပီး မၾကာခဏ တာဝန္ခ်ေလ့ရွိသည္။ ညေနေရာက္သည္ ႏွင့္ ေမာ္ကြန္းထိန္း ဆရာ ဦးေစာ ေအာင္၏ ကားလာေခၚေလမလား ဟု ေတြးေနစဥ္ ကားေရာက္ လာၿမဲ ျဖစ္သည္။ ပညာေရးတကၠသုိလ္ ပင္မအေဆာက္အအံုမွာ တာဝန္က် သည့္ အခါက်သည္။ ေက်ာင္းသား မ်ား ေနထိုင္ေသာ နဝေဒးေဆာင္ တို႔၊ ျမဝတီေဆာင္တုိ႔မွာ တာဝန္က် သည့္အခါက်သည္။ ေက်ာင္းသား ေတြႏွင့္ စကားစျမည္ေျပာရင္း ပတ္ဝန္းက်င္ကို အကဲခတ္ရင္း သန္း ေခါင္ေက်ာ္ မိုးလင္းခါနီး ျဖစ္ သြားသည္။ ထိုအခ်ိန္က်မွ ေမာ္ ကြန္းထိန္းဆရာက သူ႔ကားႏွင့္ အိမ္ျပန္ပို႔တတ္ပါသည္။ သတိအေနအထားျဖင့္ ေနရေသာ ကာလမ်ားျဖစ္ပါသည္။
ေရွ႕မွာေဖာ္ျပခဲ့သည့္အတိုင္း ၁၉၇၆ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ပညာေရး အေျပာင္းအလဲတစ္ခု စတင္ဖို႔တာစူ ေနသည္ႏွင့္ ႀကံဳရသည္။ ေဒသ အလိုက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ရန္ဟူေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းအသီးသီးတြင္ ေဒသေကာလိပ္ (Regional College) မ်ား ဖြင့္ရန္ စီစဥ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။ ေဒသေကာလိပ္မ်ားတြင္ ဘာသာရပ္ ဌာန မွဴးမ်ားအျဖစ္ ဝါရင့္နည္းျပ၊ သ႐ုပ္ ျပမ်ားကိုခန္႔ထားမည္။ မူလလစာ အျပင္ တိုင္း/ျပည္နယ္က က်ပ္ ၂ဝဝ အပိုေဆာင္းေပးမည္ဟု ေၾကညာၿပီး ေလွ်ာက္လႊာေခၚသည္။ ထုိအခ်ိန္က ထိုလစာမွာ မနည္းပါ။ သံုးေလာက္၊ စြဲေလာက္ရွိသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေဒသေကာလိပ္ဌာနမွဴး ေနရာအတြက္ ေလွ်ာက္ထားၾက သည္။ အမႈထမ္းႏိုင္ေသာ တကၠသိုလ္ ေကာလိပ္နာမည္မ်ားကို ဦးစားေပး အစီအစဥ္ျဖင့္ ေဖာ္ျပေလွ်ာက္ထား သည္။ ကြၽန္ေတာ္လည္း ေလွ်ာက္ လႊာတင္လိုက္သည္။ ကြၽန္ေတာ္က နည္းျပလုပ္သက္ ၁၃ႏွစ္ ေက်ာ္ေနပါ ၿပီ။ မဟာဝိဇၨာဘြဲ႕လည္းရၿပီးပါၿပီ။ လက္ေထာက္ကထိက ရာထူးမရ ေသးပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေဒသေကာလိပ္မွာ ဌာနမွဴးလုပ္ဖို႔ စိတ္ကူးရျခင္း ျဖစ္သည္။
ထိုအခ်ိန္မွာပင္ တကၠသုိလ္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား ေႏြရာသီ မြမ္းမံ သင္တန္းအမွတ္စဥ္ ၂ကို ကြၽန္ေတာ္ တက္ရသည္။ သင္တန္းကာလမွာ ၄ပတ္ျဖစ္သည္။ ရန္ကုန္စီးပြားေရး တကၠသိုလ္ အေဆာက္အအံုမွာ တက္ရသည္။ သင္တန္းဆိုေတာ့ ေက်ာင္းသားစိတ္ျပန္ဝင္ၿပီး စာႀကိဳး စားလိုက္သည္။ စာေမးပြဲကိုေတာ့ ေကာင္းေကာင္းေျဖႏိုင္သည္။ အမွတ္ေကာင္းသူမ်ားကို ထပ္ေရြးၿပီး တကၠသုိလ္ဆရာ၊ ဆရာမမ်ား ႏိုင္ငံ ေရးသင္တန္းအမွတ္စဥ္ (၁) ကို တက္ခိုင္းေတာ့ အမွတ္ေကာင္းေန ေသာ ကြၽန္ေတာ္လည္း ပါသြားေတာ့ သည္။ ကမၻာေအးေစတီဝင္းထဲက အပရေဂါယာနေဆာင္မွာ ၃လ အေဆာင္ေနၿပီး သင္တန္းတက္ရ သည္။ တကၠသုိလ္ေကာလိပ္ သိပၸံ မ်ားမွ ဆရာ၊ ဆရာမေပါင္း တစ္ရာ နီးပါး ရွိသည္ဟု ထင္ပါသည္။ ဇနီးက အိမ္မွာတစ္ေယာက္တည္း ျဖစ္ ေနသည့္အတြက္ အိမ္ေအာက္ထပ္က မိန္းကေလးမ်ား ညလာအိပ္ေပးဖုိ႔ အကူအညီေတာင္းၿပီး သင္တန္းမ်ား တက္ရသည္။ စေန၊ တနဂၤေႏြအိမ္ ျပန္ခြင့္ရသည္။ သင္တန္းမွာ ဗဟို ႏိုင္ငံေရး တကၠသိုလ္မွ ဆရာမ်ားက သမိုင္း၊ သေဘာတရား၊ စီးပြားေရး၊ စည္း႐ံုးေရးဘာသာရပ္မ်ား လာသင္ သည္။ အစိုးရဌာနမ်ားကလည္း ဘာသာရပ္အမ်ိဳးမ်ိဳး လာသင္သည္။ သင္တန္းဆင္းခါနီးက်မွ ကြၽန္ေတာ္ တို႔ကို ေဒသေကာလိပ္ေတြမွာ ႏိုင္ငံ ေရးသိပၸံသင္ဖို႔ တာဝန္ေပးမည္ ျဖစ္ ေၾကာင္း သိရသည္။ တာဝန္ခ် မည့္ အမိန္႔စာကို ကိုယ့္ဌာနမွာ ေစာင့္ဖို႔ မွာၾကားလိုက္သည္။
ထိုကာလအတြင္း ကြၽန္ေတာ့္ကို ရန္ကုန္တိုင္းေဒသေကာလိပ္တစ္ခု မွာ ျမန္မာစာဌာနမွဴးအျဖစ္ ခန္႔ထား မည္ဟု သတင္းထြက္လာသည့္ အတြက္ ဝမ္းသာေနသည္။ ေနာက္ တစ္ခါက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ သင္တန္းတက္ထား သူျဖစ္သည့္အတြက္ ေဒသေကာလိပ္ မွာ ျမန္မာစာ ဌာနမွဴးမခန္႔ေတာ့ဟု ၾကားရျပန္သည္။ လက္ေထာက္ ကတိကရာထူး တိုးျမႇင့္ရန္ အဆညကို အင္တာဗ်ဴး ေခၚသျဖင့္ သင္တန္း တက္ေနတုန္း သြားေျဖရေသးသည္။ သင္တန္းဆင္းၿပီး ၃လေလာက္ၾကာ ေတာ့ အမိန္႔ထြက္လာသည္။ ကြၽန္ေတာ့္ကို ပုသိမ္ေကာလိပ္ ျမန္မာစာဌာနသို႔ လက္ေထာက္ ကထိကအျဖစ္ တိုးျမႇင့္ေျပာင္းေရႊ႕ ေၾကာင္း အမိန္႔ျဖစ္သည္။ ထိုအမိန္႔ မထြက္မီ ကြၽန္ေတာ့္ကို ပုသိမ္ ေကာလိပ္ ျမန္မာစာဌာနသို႔ နည္းျပ အျဖစ္ႏွင့္ပင္ ေျပာင္းေရႊ႕လိုက္ ေၾကာင္း၊ ပုသိမ္ေဒသ ေကာလိပ္တြင္ လည္း ႏိုင္ငံေရး သိပၸံဘာသာရပ္ကို တြဲဖက္သင္ၾကားရန္ တာဝန္ေပး ေၾကာင္း အမိန္႔ထြက္သည္။ ထိုအမိန္႔အရ ကြၽန္ေတာ္ ပုသိမ္သို႔ ေျပာင္းခဲ့သည္။ ဇနီးက ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသေကာလိပ္ ၁ မွာ နည္းျပဆရာမ အလုပ္ရသျဖင့္ ရန္ကုန္မွာ ေနခဲ့ရ သည္။ “ခင္ဗ်ားတို႔ ပ႐ိုမိုးရွင္းေတာ့ မထြက္ေသးဘူးဗ်”ဟု တာဝန္ရွိ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္က ေျပာလိုက္ ေသးသည္။ ပုသိမ္ေရာက္ၿပီးေတာ့မွ လက္ေထာက္ ကထိကရာထူးတိုးသည့္ အမိန္႔ထြက္သည္။ သည္ေတာ့ ဘာ ထူးသြားပါသလဲ။ အဆညကို ခရီးစရိတ္ (TA) ေလွ်ာက္ရာတြင္ ကြၽန္ေတာ့္မွာ နည္းျပအျဖစ္သာ ေလွ်ာက္ရသည္။ လက္ေထာက္ ကထိကအျဖစ္ ေလွ်ာက္ခြင့္မရွိပါ။ ပုသိမ္ေရာက္ၿပီးမွ ရာထူးတိုးေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ “ဒါ တမင္သက္ သက္လုပ္တာ” ဟု အေပါင္းအသင္း မ်ားက မေက်မနပ္ေျပာၾကသည္။ ၿပီးေတာ့ ပုသိမ္ေရာက္လာၿပီး နည္းျပ ၄ ရက္ လုပ္လိုက္ရသည့္အေၾကာင္း ကိုယ္ေရးမွတ္တမ္းေရးတိုင္း ထည့္ ေရးရသည္ကလည္း အလုပ္တစ္ခု ျဖစ္သြားသည္။ တစ္ခါတစ္ခါ “ဘာျဖစ္လို႔ နည္းျပ၄ရက္ပဲ လုပ္ရတာလဲ” ဟု ႐ံုးဘက္က ေမးလာလွ်င္ အေၾကာင္းစံုကို ရာဇဝင္ျပန္ခင္းျပ ရပါေတာ့သည္။ အမွတ္တရကေလး ေတြပါ။
ပုသိမ္ေကာလိပ္အနီးမွာ ဧရာ ဝတီတိုင္း ေဒသေကာလိပ္ (ပုသိမ္ ေဒသေကာလိပ္)ဖြင့္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ သင္တန္းဆင္းဆရာ၊ ဆရာမ ၄ေယာက္က ေဒသေကာ လိပ္မွာ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ သြားသင္ရ သည္။ ေကာလိပ္၂ခုမွာ ၂ကိုယ္ခြဲၿပီး ျမန္မာစာသင္လိုက္၊ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ သင္လိုက္ လႈပ္ရွားရသည္မွာ ေတာ္ ေတာ္ထူးျခားသည္။ ေနာက္တစ္ႏွစ္ ဟသၤာတမွာ ဧရာဝတီတိုင္း ေဒသ ေကာလိပ္ အမွတ္ ၂ ဖြင့္ေတာ့ ပုသိမ္ေဒသေကာလိပ္မွာ ေက်ာင္း သားေလ်ာ့သြားသည့္အတြက္ ႏိုင္ငံ ေရးသိပၸံဆရာ ၂ေယာက္သာ လို အပ္ေတာ့သည္။ ၄ေယာက္မွာ တစ္ေယာက္က ဟသၤာတကို ေျပာင္း ရသည္။ တစ္ေယာက္က ပိုေနသည္။ ကြၽန္ေတာ္က ပုသိမ္ေကာလိပ္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးကိုတင္ျပေတာ့ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးက ကြၽန္ေတာ့္ကို ” ခင္ဗ်ား ေဒသေကာလိပ္မသြားနဲ႔ ေတာ့ဗ်ာ” ဟု ဆိုသျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္ ေဒသေကာလိပ္ မသြားရေတာ့။ ကင္းလြတ္ခြင့္ရသြားသည္။ ပုသိမ္ ေကာလိပ္မွာပဲ ျမန္မာစာ ဆရာ စစ္စစ္ လုပ္ရပါေတာ့သည္။ ပုသိမ္ေဒသေကာလိပ္က ေက်ာင္းသားေဟာင္းမ်ားက ယခုႏွစ္ ၃ဝေက်ာ္အၾကာမွာ ဆရာကန္ေတာ့ ပြဲလုပ္သည္။ ကြၽန္ေတာ့္ကိုဖိတ္သည့္ အတြက္သြားေတာ့ သူတုိ႔က “ပီ အက္စ္ (ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ)ဆရာႀကီး လာတယ္ေဟ့” ဟု ဝမ္းသာအားရ ေအာ္ေျပာရင္း ႀကိဳဆိုၾကသည့္အတြက္ ၾကည္ႏူးမိပါသည္။
ေမာင္ခင္မင္ (ဓႏုျဖဴ)
