အကယ္ဒမီဆုေပးပြဲအခမ္းအနား က်င္းပမည့္ အခ်ိန္နီးကပ္လာေလေလ ႐ုပ္ရွင္ခ်စ္ပရိသတ္မ်ား၏ အကယ္ဒမီ တစ္ႀကိဳေပးခန္႔မွန္းခ်က္မ်ားက အရွိန္ ျမႇင့္လာၾကသကဲ့သုိ႔ အကယ္ဒမီဆုေရြး ခ်ယ္ေရးဘုတ္အဖြဲ႕မွ ႐ုပ္ရွင္အႏုပညာ ႐ုပ္ရွင္အတတ္ပညာအကဲျဖတ္စိစစ္ ေရြးခ်ယ္မႈတုိ႔၏ သမာသမတ္က်က်စြမ္း ေဆာင္မႈေပၚထြက္ျဖစ္တည္လာကာ ႐ုပ္ရွင္ခ်စ္ပရိသတ္တုိ႔၏ အကယ္ဒမီ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ရင္ခုန္သံမ်ားႏွင့္ထပ္တူ က်မည္လားဆုိတာကလည္း အလြန္ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ေကာင္းလွေပသည္။
သုိ႔ျဖစ္ပါ၍ ယခုႏွစ္က်င္းပျပဳလုပ္ မည့္ ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ထူးခြၽန္ ဆုခ်ီးျမႇင့္ေပးအပ္ပြဲကေန ႐ုပ္ရွင္အႏု ပညာအရည္အေသြးေကာင္းမြန္ၿပီး ႐ုပ္ ရွင္အတက္ပညာ ႐ုပ္ရွင္အသိပညာ အရည္အေသြးျပည့္ဝကာ စံခ်ိန္စံၫႊန္း ျပည့္မီေသာ အကယ္ဒမီဆုရွင္မ်ား ထိုက္ထိုက္တန္တန္ေပၚထြက္လာမည္ ျဖစ္သလုိ အထူးျခားဆံုးျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ သမိုင္းအခန္းက႑သစ္ေရးထုိးကမၺည္း တင္က်န္ထားရစ္မည့္ အကယ္ဒမီစံခ်ိန္ စံၫႊန္းအျပည့္မီဆံုးႏွစ္တစ္ႏွစ္အျဖစ္ စစ္မွန္ေသာ ထူးခြၽန္သူအႏုပညာရွင္ မ်ားပင္ ထုိက္တန္ေသာ အကယ္ဒမီဆု မ်ားဆြတ္ခူးရရွိမည္ဟု ယံုၾကည္ေမွ်ာ္ လင့္မိပါသည္။
ဇာတ္ေဆာင္ဆု (အမ်ိဳးသား၊အမ်ိဳး သမီး) စံခ်ိန္စံၫႊန္း
၁။ သ႐ုပ္ေဆာင္၏ ျပင္ပ၊ ပင္ ကိုယ္စ႐ိုက္သဘာဝမ်ား မေပၚလြင္ ေစဘဲ ဇာတ္ေကာင္စ႐ိုက္ကို အ႐ုပ္၊ အသံ၊ စိတ္တုိ႔ျဖင့္ ပီပီျပင္ျပင္သ႐ုပ္ ေဆာင္ႏိုင္ရပါမည္။
၂။ အဝတ္အစား၊ ဆံပင္မိတ္ ကပ္၊ စကားအေျပာအဆို၊ သြားလာ ေနထုိင္ပံုမွအစ(မူလသ႐ုပ္ေဆာင္ ပံုစံေပ်ာက္၍) ဇာတ္ေကာင္ပံုစံ ဝင္ ေနရပါမည္။
၃။ ပူးတြဲသ႐ုပ္ေဆာင္ၾကမည့္ အျခားသ႐ုပ္ေဆာင္မ်ားႏွင့္ အေပး အယူညီၫႊတ္မွ်တ၊ သဘာဝက် ေအာင္ သ႐ုပ္ေဆာင္ႏိုင္သူ ျဖစ္ရ ပါမည္။
၄။ ဇာတ္ေဆာင္အျဖစ္ သ႐ုပ္ ေဆာင္သူသည္ ဇာတ္လမ္းကိုဦးေဆာင္ လႈပ္ရွားႏိုင္သူျဖစ္ရပါမည္။ ဇာတ္ပို႔ သ႐ုပ္ေဆာင္မ်ားကိုလည္း တြဲေခၚ သ႐ုပ္ေဆာင္ႏုိင္သူျဖစ္ရပါမည္။
အေကာင္းဆံုး ဇာတ္ၫႊန္းဆု စံခ်ိန္ စံၫႊန္း
၁။ ပရိသတ္အမ်ားစုႀကိဳက္သလို အႏုပညာေျမာက္သည့္ ဇာတ္ကား၏ ဇာတ္ၫႊန္း၊ ဇာတ္လမ္း၊ ဇာတ္ကြက္ ဖန္တီးရာတြင္
(က) Tension (စိတ္တင္းအား) ျဖစ္ေပၚေစျခင္း၊
(ခ) Surprise (အံ့အားသင့္ စရာ)ျဖစ္ေပၚေစျခင္း၊
(ဂ) Suspence (မခ်င့္မရဲ)ျဖစ္ေပၚေစျခင္း၊
၂။ ဇာတ္လမ္း၏ရည္ရြယ္ခ်က္ ကိုေဖာ္ၫႊန္းေပးႏိုင္သည့္ ဇာတ္ၫႊန္း၊
၃။ ဇာတ္ေကာင္စ႐ိုက္မ်ားကို
(က) လိုက္ဖက္ေသာ လႈပ္ရွား ျဖင့္လည္းေကာင္း၊
(ခ) လိုက္ဖက္ေသာ ေျပာဆို ေသာ စကားမ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း ေပၚလြင္ေအာင္ ေရးသားႏိုင္သည့္ ဇာတ္ၫႊန္း၊
၄။ ဇာတ္လမ္း၏ အခ်ိတ္အ ဆက္၊ အခန္းအကူးအေျပာင္းမ်ား ေကာင္းမြန္သည့္ ဇာတ္ၫႊန္း၊
၅။ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ၊ လူမ်ိဳး ေရး၊ ဘာသာေရးထိခိုက္ေစႏိုင္ေသာ ဇာတ္ၫႊန္းမ်ိဳးထက္ မိမိႏိုင္ငံႏွင့္လူမ်ိဳး အတြက္ ရည္ရြယ္ခ်က္ေကာင္း မြန္ေသာဇာတ္ၫႊန္း၊
၆။ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ၫႊန္း၏အေျခခံ လကၡဏာပံုစံမ်ားပါရွိရပါမည္။
(က) ဇာတ္ဝင္ခန္း၏ ေခါင္းစဥ္ (Scence Heading)
Ext.Location – Day
Int.Location – Night
(ခ) ဇာတ္ေကာင္လႈပ္ရွားမႈ ေဖာ္ျပခ်က္ (Description)
(ဂ) ဇာတ္ေကာင္တို႔၏ ေျပာ စကား (Dialogue)
(ဃ) အခန္းစဥ္အကူးအေျပာင္း (Transition – cut, mix, dis- solve, wipe …)
၇။ ႐ုပ္ရွင္မ႐ိုက္ကူးမီ ေရးသား (ၿပီးစီး)ေသာ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ၫႊန္းျဖစ္ ရပါမည္။ ႐ုပ္ရွင္အသံဆု စံခ်ိန္စံၫႊန္း
(၁) အသံဆုႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အကယ္ဒမီဆုခ်ီးျမႇင့္ရန္ အသံပိုင္း ဆိုင္ရာဆုကို စလယ္ဆံုးတာဝန္ယူ ထားသူကိုသာ ဦးစားေပးေရြးခ်ယ္ရ မည္ျဖစ္ပါသည္။ အဆင့္ဆင့္ခြဲျခား ၍
(၂) (Location Engineer) (႐ိုက္ကြင္းအသံဖမ္း)
(၃) (Post Recording) ႏွင့္ (Sound Design Engineer) (အသံျပန္လည္သြင္းယူျခင္းႏွင့္လုိအပ္ ေသာ အသံမ်ားကို အထူးျပဳလုပ္ၿပီး Volume အနည္းအမ်ား၊ အတိုးအ က်ယ္၊ အနီးအေဝးခ်ိန္ဆျခင္း၊ စကား ေျပာသံ၊ ပတ္ဝန္းက်င္အသံ၊ ဂီတသံ အပါအဝင္ အသံအတိုးအက်ယ္၊ အနီး အေဝးကို ခ်ိန္ဆေပးရေသာBala- ncing and Mixing Engineer စသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားရွိရာ ယခုအခါ အထက္ပါလုပ္ငန္းမ်ားကို အဓိက တာဝန္ယူၿပီး ဦးေဆာင္လုပ္သူျဖစ္ရ မည့္အျပင္ အသံဖမ္းျခင္းကို လိုအပ္ သလို ၫႊန္ၾကားၿပီး ၄င္းဖမ္းလာေသာ အသံမ်ားကိုလည္း အဆင့္ဆင့္ျပဳျပင္ ျခင္း၊ ဦးေဆာင္ဖန္တီးသည့္ အသံ ပညာကို အဓိကဦးစားေပးေရြးခ်ယ္ ရပါမည္။)
(၄) လိုအပ္ေသာ အသံမ်ားဖမ္း ယူရာတြင္ အသံမ်ားေကာင္မြန္ျခင္း မရွိပါကလည္း ျပန္လည္အသံသြင္း ရပါမည္။
(၅) ဇာတ္ဝင္အသံမ်ားကို ျပဳ ျပင္႐ံုႏွင့္မၿပီးပါ။ ၄င္းအသံမ်ားကို Volume အနိမ့္အျမင့္၊ အတိုးအ က်ယ္အပါအဝင္ ဇာတ္ဝင္ခန္းမ်ား တြင္ အေထြေထြအသံမ်ား၊ ဇာတ္လမ္း ကို အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစေသာ အသံမ်ား၊ ေနာက္ခံေတးဂီတအသံ မ်ားကို ခ်ိန္ဆေပးျခင္း၊ ေရာေႏွာေပး ျခင္း (Balancing and Mixing) စသည္တို႔ကိုပါ လုပ္ကိုင္ေပးေသာ အသံပိုင္းဆိုင္ရာပညာရွင္မ်ားကိုဦး စားေပးရပါမည္။
(၆) အသံပိုင္းဆိုင္ရာ ဆုခ်ီးျမႇင့္ ရာတြင္ ျပည္တြင္း၌ လုပ္ကိုင္ေသာ ပညာရွင္မ်ားကိုသာ ဆုခ်ီးျမႇင့္ရပါ မည္။
အကယ္ဒမီဆုေရြးခ်ယ္ရာတြင္
– ဇာတ္ကားတစ္ကားလံုးကို ၿခံဳ ၍ ဇာတ္ေကာင္မ်ား၏ စကားေျပာသံ အရည္အေသြး၊
– မလိုလားအပ္ေသာ အသံမ်ား ထုတ္ႏုတ္မႈႏွင့္ သဘာဝအသံမ်ား ထည့္သြင္းမႈ အေျခအေန၊
– ဇာတ္လမ္းႏွင့္ အံဝင္ခြင္က် ကိုက္ညီေသာအသံဖန္တီးမႈ၊
– အသံအနီးအေဝးအတိုးအက်ယ္ (အတိမ္အနက္)မွန္ကန္မႈ၊
– အသံေရာေႏွာမႈေကာင္းမြန္ ျခင္း
အထက္ပါ အေၾကာင္းအရာ အခ်က္အလက္မ်ားကို အေျချပဳခံ စားၿပီး အသံအကယ္ဒမီဆုေပးရန္ ျဖစ္ပါသည္။
႐ုပ္ရွင္ဓာတ္ပံုဆု စံခ်ိန္စံၫႊန္း
(၁) အ႐ုပ္ၾကည္လင္ျပတ္သား ျခင္း
(၂) အ႐ုပ္အထားအသုိမွန္ ကန္ရျခင္း၊
(၃) ျပသေသာအ႐ုပ္သည္ ေန ရာ၊ ေဒသ၊ အေျခအေန၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ၊ အခ်ိန္အခါ၊ ရာသီဥတု၊Master Scene ကိုျပႏိုင္ရမည္။ (အေႏွးျပ၊ အျမန္ျပျပလွ်င္ အေၾကာင္းျပခ်က္ရွိ ရမည္။)
(၄) ျမင္ကြင္းတိုင္း ဇာတ္လမ္း ကို အေထာက္အကူျပဳရမည္။
(၅) မည္သည့္အလွျပ႐ိုက္ခ်က္ ေကာင္းမြန္သည္ျဖစ္ေစ၊ ဇာတ္လမ္း ကို အေထာက္အကူ မျပဳလွ်င္ ႐ုပ္ရွင္ ဓာတ္ပံုေကာင္းမျဖစ္ႏိုင္ျခင္း။
(၆) ဇာတ္လမ္းအရ အ႐ုပ္အ ရြယ္အစားအနိမ့္အျမင့္မ်ားကို ျပသ ႏိုင္ရမည္။ (C.S, M.S, L.S . . . စသည္ High, Low Angle)
(၇) (Pan, Tilt, Dolly, Trolly, Tracking Shot) လႈပ္ရွားမႈ႐ိုက္ခ်က္ မ်ားကို ႐ိုက္သည့္အခါ ေႏွးသည္ျဖစ္ ေစ၊ ျမန္သည္ျဖစ္ေစ စီးဆင္းမႈညက္ ေညာရမည္။
(၈) ကင္မရာတစ္လုံးထက္ပို၍ ႐ိုက္လွ်င္ အေရာင္ညီရန္လိုသည္။
(၉) Lens မ်ားကို မွန္ကန္စြာ ေရြးခ်ယ္အသံုးျပဳႏိုင္ရမည္။ (မလို အပ္ ဘဲ Zoom သံုးေနမႈမ်ား)
(၁ဝ) အလင္း/အေမွာင္ အသံုးျပဳသည့္အခါဇာတ္လမ္း သဘာဝ အတိုင္း သဘာဝက်က်သံုးရန္၊
(၁၁)FG,BG,MG ျမင္ကြင္း မ်ားျပရာတြင္ အာ႐ံုဝင္စားစရာ ဗဟို ခ်က္ကိုဖမ္းယူႏိုင္ရမည္။
(၁၂) အေရးႀကီးသည့္ အ ေၾကာင္းအရာကို သဲသဲကြဲကြဲေပၚ ေပၚထင္ထင္ေဖာ္ျပႏိုင္ရမည္။
(၁၃) ဇာတ္ရွိန္အတိုင္း ႏုႏု ၾကမ္းၾကမ္းလိုက္ဖက္သ႐ုပ္ေဖာ္ရ မည္။
အယ္ဒီတာတစ္ဦး
