ဘာသာ ေဗဒမဟာဝိဇၨာက်မ္း စစ္ ေမးရန္ မႏၲေလးတကၠသိုလ္က ဖိတ္ၾကားသည့္အတြက္ သြား ေရာက္ ၿပီးစစ္ေဆးေမးျမန္းခဲ့သည့္ အေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ ဌာန တြင္းေဟာေျပာပြဲလည္း လုပ္သည့္ အတြက္ ဘာသာစကား ေလ့လာမႈ အေၾကာင္း ကြၽန္ေတာ္ ေဟာေျပာ သည္။ ေဟာေျပာပြဲမွာ မိတ္ေဆြ ဆရာမတစ္ဦးက ကဗ်ာဝါက်ျပႆနာ ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေမးသည့္အတြက္ ရွင္းျပခဲ့ပါသည္။ မိတ္ေဆြဆရာမက ထိုျပႆနာကို အမ်ားေရွ႕မွာ ရွင္းျပ ေစခ်င္သည့္အတြက္ ေမးျခင္းျဖစ္ ေၾကာင္း နားလည္လိုက္ပါသည္။
၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္ေက်ာ္ကာလ တြင္ မဟာဝိဇၨာတန္းကို ဘာသာ စကား အထူးျပဳႏွင့္ စာေပအထူးျပဳဟူ ၍ ျပန္ခြဲလိုက္သည္။ ‘ျပန္ခြဲ’ဟု သံုးရ ျခင္းမွာ ၁၉၇ဝျပည့္ႏွစ္ေက်ာ္က ဤ သို႔ ဘာသာႏွင့္စာေပ စခြဲၿပီး သင္ ေနရာမွ ေဒသေကာလိပ္ေခတ္မွာ မဟာဝိဇၨာတန္းကို ဘာသာစာေပ မခြဲ ေတာ့ဘဲ ျပန္ေပါင္းၿပီး ယခုတစ္ခါ ျပန္ခဲြျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ ဘာသာႏွင့္ စာေပခြဲလိုက္သည့္ အတြက္ ဘာသာရပ္မ်ား တိုးခ်ဲ႕သင္ ၾကားဖို႔ ျဖစ္လာသည္။ ဘာသာစကား အထူးျပဳတန္းမွာ လူမႈဘာသာေဗဒ ႏွင့္ အတၳေဗဒဘာသာရပ္မ်ား သီး ျခားခြဲ၍ သင္ၾကားသည္။ ကိုထြန္းျမင့္ က…
‘အတၳေဗဒကို မင္းသင္ကြာ’ ဟု တာဝန္ေပးသည့္အတြက္ ကြၽန္ေတာ္ က တာဝန္ယူၿပီး သင္ျပေပးသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ကြၽန္ေတာ့္မွာ အသစ္ ဖြင့္သည့္ ဒဂုံတကၠသိုလ္သို႔ ျမန္မာ စာဌာနမွဴးအျဖစ္ ေျပာင္းေရႊ႕တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို႔ တစ္ပတ္တစ္ ရက္ လာၿပီး မဟာဝိဇၨာတန္းမွာ အတၳေဗဒ သင္ၾကားေပးပါသည္။ မွတ္မွတ္ရရ အတၳေဗဒျဖင့္ မဟာ ဝိဇၨာက်မ္းျပဳမည့္သူ ၃ ေယာက္ ေပၚလာသည့္အတြက္ သူတုိ႔၏ က်မ္း ေခါင္းစဥ္မ်ားကို အတည္ျပဳေပးခဲ့ရပါ သည္။ မတင္တင္ထြန္း၊ မနီနီေအာင္ ႏွင့္ မႏိုႏိုေက်ာ္တို႔ျဖစ္သည္။ ယခုသူ တုိ႔ ဆရာမႀကီးေတြ ျဖစ္ေနၾကပါၿပီ။
ကြၽန္ေတာ္ဒဂံုတကၠသိုလ္မွာ တြဲ ဖက္ပါေမာကၡအျဖစ္ တာဝန္ထမ္း ေဆာင္ေနစဥ္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ အိုဆာကာ ႏိုင္ငံျခားဘာသာသင္ တကၠသိုလ္ Osaka University of Foreign Studiesသုိ႔ ျမန္မာစာ ဧည့္ပါေမာကၡ အျဖစ္ သြားေရာက္၍ ၂ ႏွစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ရသည္။ ကြၽန္ေတာ္၏ ဘာသာေဗဒျမင္ကြင္းလည္း ပို၍ က်ယ္ျပန္႔လာရပါသည္။ ဂ်ပန္ ေက်ာင္းသားမ်ားကို ျမန္မာစာသင္ ၾကားေပးရာတြင္ မဟာဝိဇၨာတန္းမွာ ျမန္မာဘာသာစကား၏ သြင္ျပင္ လကၡဏာမ်ားကို ဘာသာေဗဒနည္း ျဖင့္ ေလ့လာသည့္သင္႐ိုး ေရးဆြဲၿပီး သင္ၾကားေပးခဲ့သည္။ ျမန္မာစကား သံဖြဲ႕ပံု၊ စကားလံုးဖြဲ႕ပံု၊ အဓိပၸာယ္ သက္ေရာက္ပံုတို႔ကို သာဓကမ်ား ျဖင့္ သင္ၾကားေပးရာ သူတုိ႔ စိတ္ဝင္စား ၾကသည္။ သင္ၾကားေနစဥ္ ႀကံဳေတြ႕ရ ေသာ စကားသံဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား ကိုေလ့လာၿပီးSome Phonological Problems in Teaching Myanmar as a Foreign Language to the Japanese Students (ျမန္မာဘာ သာစကားကို ႏိုင္ငံျခားဘာသာအျဖစ္ ဂ်ပန္ေက်ာင္းသားမ်ားအား သင္ ၾကားရာတြင္ ေတြ႕ႀကံဳရေသာ စကား သံဆိုင္ရာ ျပႆနာ)ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ကို အဂၤလိပ္ဘာ သာျဖင့္ေရးသားၿပီး တကၠသိုလ္ဂ်ာနယ္ မွာ ထည့္သြင္းပံုႏွိပ္ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ဂ်ပန္မွာ ၂ ႏွစ္ေနစဥ္ အိုဆာ ကာ တကၠသိုလ္စာၾကည့္တိုက္မွ စာအုပ္အမ်ားအျပားကို ငွားရမ္း ဖတ္႐ႈခဲ့သည္။ အခ်ိဳ႕ကို မိတၱဴကူးခဲ့ သည္။ ဘာသာေဗဒဆိုင္ရာ စာအုပ္ အမ်ားအျပား ပါဝင္ပါသည္။ စာအုပ္ ဆိုင္မ်ားမွလည္း ဝယ္ခဲ့ပါသည္။ မွတ္ မွတ္ရရ အိုဆာကာမွ တိုက်ိဳသို႔ အလည္သြားစဥ္ ဂ်ပန္မိတ္ေဆြ Mr.H.Sawada (ကိုေသာင္းထြဋ္) ကို စာအုပ္ဆိုင္သြားခ်င္ေၾကာင္း ေျပာသည့္အတြက္ စာအုပ္ဆိုင္ႀကီး တစ္ဆိုင္သုိ႔ သူလိုက္ပို႔သည္။
David Crystal ၏The Cambridge Encycldopedia of Language (ကင္းဘရစ္ဘာသာစကားစြယ္စံု က်မ္း) စာအုပ္ႀကီးကို သေဘာက် သည့္အတြက္ ယန္း ၅ဝဝဝ ျဖင့္ ဝယ္ ခဲ့သည္။ ကိုေသာင္းထြဋ္က ေနာက္ ဆံုးထုတ္ နိငအငသည ကို ေရြးဝယ္ဖို႔ ရွာ ေပးသည္။ထိုစာအုပ္တြင္ ေရာင္စံု သ႐ုပ္ေဖာ္ပံုမ်ား ပါသည့္အတြက္ သူက ‘ေရာင္စံုစာအုပ္’ဟုေခၚသည့္ ‘ေရာင္စံုစာအုပ္ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဂ်ပန္ဘာသာျပန္ၿပီးပါၿပီ’ ဟု သူက ေျပာသည့္အတြက္ သူတုိ႔၏ ႀကိဳးစား အားထုတ္မႈကို သတိျပဳမိပါသည္။ စာအုပ္ဝယ္ၿပီးခ်ိန္တြင္ အိုဆာကာ ျပန္ဖို႔ ရထားခ်ိန္နီးေနသျဖင့္ တည္း သည့္ အိမ္သို႔အေျပးအလႊား ျပန္လာ ခဲ့ရပံုကိုလည္း သတိရေနပါသည္။ ကိုေသာင္းထြဋ္မွာ ဘာသာေဗဒပညာ ရွင္ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ တိုင္း ရင္းသားဘာသာစကားမ်ားကို ကြင္း ဆင္းသုေတသနျပဳရန္ ႏွစ္စဥ္ျမန္မာ ႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္သူျဖစ္သည္။ ဘာသာေဗဒ သုေတသနစာတမ္း အမ်ားအျပားျပဳစုၿပီး ႏိုင္ငံတကာ ဘာသာေဗဒ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမွာ တင္သြင္းပါသည္။ ပညာရပ္ဂ်ာနယ္ မ်ားတြင္လည္း သူ႔စာတမ္းမ်ား ပါဝင္ ပါသည္။ အိုဆာကာႏိုင္ငံျခား ဘာသာတကၠသိုလ္မွ အိမ္ရွင္ျမန္မာ စာပါေမာကၡ ယာဘူ (Professor Shido Yabu) မွာလည္း ဘာသာ ေဗဒပညာရွင္ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွ တိုင္းရင္းသားဘာသာစကား မ်ားကို သုေတသနျပဳၿပီး စာတမ္းမ်ား ေရးခဲ့ပါသည္။ ထိုပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးရသည့္အတြက္ ဘာသာေဗဒေလ့လာမႈႏွင့္ ပတ္သက္ ဤ အသိအျမင္တိုးပြားလာပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပန္ ေရာက္လာေတာ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ျမန္မာစာဌာနမွာ ပါေမာကၡ ဌာနမွဴး အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရသည္။ ကြၽန္ေတာ္ဂ်ပန္မသြားခင္က ပထမ ဆံုးျမန္မာစာပါရဂူသင္တန္းသား ျဖစ္ေသာ ကိုေအာင္ျမင့္ဦးကို ပါရဂူ အႀကိဳတန္းမွာ ေရးဟန္ပညာ (stylistics) ပို႔ခ်ေပးခဲ့သည္။ သူ ပါရဂူက်မ္းျပဳေတာ့ ပါေမာကၡဆရာ မႀကီး ေဒၚပိုက ကြၽန္ေတာ့္ကို တြဲ ဖက္က်မ္းႀကီးၾကပ္သူတစ္ဦးအျဖစ္ တာဝန္ေပးသည့္အတြက္ ကိုေအာင္ ျမင့္ဦး၏ ‘ပုဂံေခတ္ျမန္မာစာအေရး အသားစနစ္’က်မ္းကို ဆရာႀကီး ဦးေရႊသြင္၊ ဆရာႀကီး ဦးျမင့္ၾကည္တုိ႔ ႏွင့္အတူ တြဲဖက္ႀကီးၾကပ္ၿပီး အႀကံ ဥာဏ္ေပးရသည္။ တိုက္တိုက္ဆိုင္ ဆိုင္ပင္ ကြၽန္ေတာ္ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ကို ပါေမာကၡဌာနမွဴးအျဖစ္ ျပန္ ေရာက္ေသာအခါ ကိုေအာင္ျမင့္ဦး၏ က်မ္းမွာ ၿပီးခါနီးပါၿပီ။ က်မ္းၿပီးခါနီးDAAD အစီအစဥ္ျဖင့္ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ သို႔ ၃ လ သြားေရာက္ၿပီး လူမႈဘာ သာေဗဒ သင္ယူခဲ့သည္။
ျပန္လာၿပီး သူ႔က်မ္းကို အေခ်ာကိုင္ေသာအခါ ကြၽန္ေတာ္က က်မ္းႀကီးၾကပ္သူအျဖစ္ တာဝန္အရ ေဆာင္ရြက္ရပါသည္။ ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္မွာ သူ႔က်မ္းကို ေခ်ာ ေမာေအာင္ျမင္စြာ တင္သြင္းႏိုင္ခဲ့ၿပီး ပထမဆံုး ျမန္မာစာပါရဂူဘြဲ႕ရ ေဒါက္တာေအာင္ျမင့္ဦး ျဖစ္လာပါ သည္။ သူ႔က်မ္းကို တြဲဖက္ႀကီးၾကပ္သူ အျဖစ္ စတင္ေဆာင္ရြက္ေပးရၿပီး ႀကီးၾကပ္သူအျဖစ္ အနားသတ္ခြင့္ႀကံဳ ရသည္မွာ အမွတ္တရျဖစ္ပါသည္။ ဝမ္းသာဂုဏ္ယူစရာျဖစ္ပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္ဂ်ပန္မွ ျပန္ေရာက္ ခ်ိန္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ပါရဂူ သင္တန္း ၃ သုတ္ၿပီးသြားပါၿပီ။ ၄ သုတ္ေျမာက္သင္တန္းသားမ်ား ပါရဂူအႀကိဳသင္တန္းတက္ေနဆဲျဖစ္ သည္။ ပထမအသုတ္က ေဒါက္တာ ေအာင္ျမင့္ဦးတစ္ေယာက္တည္းျဖစ္ သည္။ တစ္ႏွစ္ျခားၿပီး ဒုတိယအသုတ္ တက္ရသူမွာလည္း ကိုေလး (ေဒါက္ တာကိုေလး၊ ယခု ကိုရီးယားႏိုင္ငံ ဘူ ဆန္တကၠသုိလ္) ျဖစ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္ ဂ်ပန္မသြားခင္ ပါရဂူအႀကိဳသင္ တန္းမွာ သူ႔ကိုလည္း ေရးဟန္ပညာ သင္ယူခဲ့ရသည္။ ကြၽန္ေတာ္ဂ်ပန္ ေရာက္ေနစဥ္ ပါရဂူ တတိယအသုတ္ မွာ ၂ ေယာက္ တက္ခြင့္ရေၾကာင္း ၾကားရသည္။ မရင္ရင္သန္း (ယခု ပဲခူး တကၠသိုလ္ ဒုတိယ ပါေမာကၡခ်ဳပ္၊ ေဒါက္တာရင္ရင္သန္း)ႏွင့္ ေမာင္ ထြန္းေအာင္ေက်ာ္ (ယခု ေတာင္ငူ တကၠသိုလ္ ျမန္မာစာပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ထြန္းေအာင္ေက်ာ္)တို႔ ျဖစ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္ျပန္ေရာက္ၿပီး ေနာက္ သူတို႔၏ ပါရဂူက်မ္းမ်ား စစ္ ေမးသည့္ အစီအစဥ္ကို ေဆာင္ရြက္ ေပးရသည္။ စတုတၳအသုတ္တြင္ တက္ေနသူ ၃ ဦးရွိပါသည္။ မညိမ္း ညိမ္း (ယခု ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ျမန္မာစာပါေမာကၡ ေဒါက္တာညိမ္း ညိမ္း)၊ ေမာင္ေရႊျပည္စိုး (ယခု ေဒါက္တာေရႊျပည္စိုး၊ ဂ်ပန္) ႏွင့္ ေမာင္ေနလင္း (ယခုထားဝယ္ တကၠသုိလ္ ျမန္မာစာတြဲဖက္ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေနလင္း)တုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။ အေစာပိုင္း ျမန္မာစာ ပါရဂူဘြဲ႕ရသူ မ်ားအေၾကာင္းကို ႀကံဳႀကိဳက္တုန္း မွတ္ တမ္းတင္လိုက္ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ထိုအခ်ိန္တြင္ ဦးထြန္းျမင့္သည္ ရန္ကုန္ႏိုင္ငံျခားဘာသာတကၠသိုလ္ တြင္ ဘာသာေဗဒဌာနကို တည္ ေထာင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါေမာကၡအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိသည္။ ကြၽန္ေတာ္ေမတၱာရပ္ခံ သည့္အတြက္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ပါရဂူတန္းတြင္ ဘာသာေဗဒ သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးေနသည္။ ဆရာႀကီး ဦးေရႊသြင္သည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ျမန္မာစာဌာနတြင္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါေမာကၡအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိ ၿပီး ပါရဂူအႀကိဳ သင္တန္းတြင္ သဒၵ ေဗဒကို သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးလ်က္ရွိပါ သည္။ ထိုအခ်ိန္ထိ ပါရဂူအႀကိဳတန္း တြင္ ဘာသာစာေပမခြဲဘဲ ဘာသာေရး စာေပပါ သင္ၾကားလ်က္ရွိပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္စဥ္းစားရပါသည္။ မဟာဝိဇၨာတန္းတြင္ ဘာသာႏွင့္ စာေပခြဲၿပီး သင္ၾကားေနသည္မွာ ဆယ္ႏွစ္ခန္႔ရွိပါၿပီ။ မဟာတန္း ေအာင္ၿပီး ပါရဂူတန္းတက္ေသာအခါ က်မွ ဘာသာစာေပျပန္ေျပာင္းၿပီး သင္ရလွ်င္ အဆင္မေျပပါ။ ထို႔ ေၾကာင့္ ပါရဂူအႀကိဳတန္းတြင္လည္း ဘာသာႏွင့္စာေပခြဲရန္ စီစဥ္ၿပီး သင္႐ိုးကို ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ပညာ ေရးအဖြဲ႕ (Senate) သို႔ တင္ျပၿပီး အတည္ျပဳခ်က္ရယူကာ ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္ ကစ၍ ပါရဂူအႀကိဳတန္းတြင္လည္း ဘာသာအထူးျပဳႏွင့္ စာေပ အထူးျပဳ ဟူ၍ ခြဲျခားလိုက္ပါသည္။ ဘာသာ ေရာ၊ စာေပပါ ဘာသာရပ္မ်ား တိုး ခ်ဲ႕သင္ၾကားႏိုင္ခဲ့ပါသည္။
ေမာင္ခင္မင္(ဓႏုျဖဴ)
