သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၁၂၆ ခု (ခရစ္ႏွစ္ ၄၁၈ ခုႏွစ္)တြင္ သေရေခတၱရာ ျပည့္ရွင္ ဒြတၱေဘာင္မင္းႀကီးသည္ ေရႊဆံေတာ္ ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးကို ဒုတိယေျမာက္ ဒါယကာအျဖစ္ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့သည္။ ထို႔အတူ မင္းႀကီး၏ ေျမာက္နန္းမေတာ္ မိဖုရားႀကီး ဥမၼာရေဒဝီသည္ ေရႊဘုန္းပြင့္ ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးကို ပထမဆုံးဒါယိ ကာမအျဖစ္ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့သည္။ စတင္တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့စဥ္က ေစတီ ေတာ္ျမတ္ႀကီး၏ ဘဲြ႕အမည္မွာ အတြင္း ေရႊကူေစတီေတာ္ျဖစ္သည္။ ဒြတၱေဘာင္ မင္းႀကီး၏ ေယာက္ဖေတာ္၊ မိဖုရားႀကီး ဥမၼာရေဒဝီ၏ ေမာင္ေတာ္ နႏၵသူရိယမင္း သား(ျပည္မင္း)၏ နန္းဦးတြင္ တည္ထား သျဖင့္ နန္းဦး ေစတီ၊ အတြင္းေရႊကူဟုလည္း ဘဲြ႕ ေတာ္တြင္ခဲ့သည္။ ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး သည္ ျပည္ၿမိဳ႕ ေစ်းႀကီးအေရွ႕ဘက္၊ ေက်ာင္း ႀကီးအိုးတန္းရပ္ကြက္တြင္ တည္ရွိသည္။
ျပည္မင္းသီဟသူ(သတိုးသီဟ ဓမၼ ရာဇာ)က သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၇ဝ၇ ခု (ခရစ္ ႏွစ္ ၁၅၈ ခုႏွစ္)တြင္ ဒုတိယေျမာက္ ဘုရား ဒါယကာအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာ သကၠ ရာဇ္ ၁၁၈၁ ခုႏွစ္ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၁၉ ခုႏွစ္)တြင္ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ ဘႀကီး ေတာ္မင္းက တတိယေျမာက္ ဘုရားဒါယ ကာအျဖစ္ ျပဳျပင္တည္ထားခဲ့ၾကသည္။ ဘုရားဘဲြ႕ေတာ္အားလည္း ေရႊဘုန္းျမင့္၊ ေရႊဘုန္းပြင့္ဟူ၍ ဘဲြ႕ေတာ္အသစ္ကပ္လွဴခဲ့ သည္။ ၁၈၅၂ ခုႏွစ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အဂၤလိပ္-ျမန္မာဒုတိယစစ္ပဲြကာလ အတြင္း ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးသည္ႀကီးမား စြာပ်က္စီးထိ ခုိက္မႈမ်ားရွိခဲ့သည္။ ေရႊဘုန္း ျမင့္၊ ေရႊဘုန္းပြင့္ေစတီျမတ္ႀကီး ပ်က္စီး ယုိယြင္းေနမႈမ်ားအား ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၆ဝ ျပည့္ႏွစ္ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၉၉ ခုႏွစ္)တြင္ ျပည္ၿမိဳ႕သူ၊ ၿမိဳ႕သား ဒါယယာ၊ ဒါယိ ကာမမ်ားမွ စုေပါင္းၿပီး ယေန႔ဖူးေျမာ္ျမင္ ေတြ႕ေနရသည့္ (ရွစ္ေျမႇာင့္ဆူးေလေစတီ)ပုံေတာ္အတိုင္း အသစ္တဖန္ ျပန္လည္ ျပဳျပင္ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၁၃ဝ၇ ခုႏွစ္ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္)တြင္ ဒုတိယကမၻာစစ္ေဘး ေၾကာင့္ မီးေလာင္ပ်က္စီးျပန္ရာ စစ္ႀကီး ၿပီးခ်ိန္တြင္ မူလပုံေတာ္အတုိင္း ျပန္လည္ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့ၾကျပန္သည္။ ေစတီ ေတာ္ျမတ္ႀကီး အားလုံးေတာ္ျပည့္ ေရႊ သကၤန္းကပ္လွဴျခင္းကို ဆယ္ႏွစ္လွ်င္ တစ္ႀကိမ္ ကပ္လွဴပူေဇာ္ျခင္းကို အစဥ္ အလာမပ်က္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေလ သည္။ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၆ဝ ခုႏွစ္၊ တေပါင္းလျပည့္ေန႔ (ခရစ္ႏွစ္ ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၈ ရက္)ေန႔တြင္ ဘုရားႀကီး၏ ၾသဝါဒစရိယ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ဘုရားေဂါပကလူႀကီးမင္း မ်ားမွ ႀကီးမွဴး၍ ေရႊဘုန္းပြင့္ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး၏ ေၾကး ျပားေရႊသကၤန္းကပ္လွဴပဲြႏွင့္ စိန္ဖူးေတာ္၊ ငွက္ျမတ္နားေတာ္အထြတ္ေတာ္ မဂၤလာ အခမ္းအနားအားလည္း စည္ကားသိုက္ ၿမိဳက္စြာ က်င္းပႏုိင္ခဲ့ေလသည္။
သုိ႔ျဖစ္ပါ၍ ပဲခူးတုိင္း၊ ျပည္ၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိပါက သြားလာေရးလြယ္ကူသည့္ ၿမိဳ႕တြင္းေစ်းႀကီးအနားတြင္ ရွိသည့္ သေရ ေခတၱရာေခတ္တြင္ စတင္တည္ထားကိုးကြယ္ ခဲ့သည့္ ေရႊဘုန္းပြင့္ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး အား ဝင္ေရာက္ဖူးေျမာ္ ၾကည္ညိဳၾကပါရန္ တင္ျပလိုက္ရေပသည္။
ႏိုင္ထြန္း (TGI)
