၁၉၇၃ ခုႏွစ္မွာ ကြၽန္ေတာ္ ေတာင္ဥကၠလာပမွ ကမာရြတ္လွည္းတန္းသို႔ေျပာင္း သည္။ လွည္းတန္းက ဦးထြန္းလင္းၿခံ လမ္းမွာ အိမ္ခန္းကေလးတစ္ခန္းငွား ၿပီးေနသည္။ ထိုအိမ္ခန္းကေလးသည္ ကြၽန္ေတာ့္ဘဝမွာ အေရးႀကီးေသာ အလွည့္အေျပာင္းတစ္ခုစတင္သည့္ အိမ္ျဖစ္သည့္အတြက္ အမွတ္ထင္ ထင္ျဖစ္စရာမ်ား ျပည့္ေနေသာေနရာ ကေလးျဖစ္ပါသည္။ ထိုအလွည့္ အေျပာင္းမွာ ‘ဖူးစာဖက္’ႏွင့္ လက္ ထပ္ၿပီး တစ္အိုးတစ္အိမ္စတင္ထူ ေထာင္ေသာ အလွည့္အေျပာင္းျဖစ္ပါ သည္။
လက္ထပ္ၿပီးလွ်င္ သီးသန္႔ေန ထုိင္ၾကရန္ ႏွစ္ဦးသေဘာတူဆံုးျဖတ္ ထားသည့္အတုိင္း ဦးထြန္းလင္းၿခံ လမ္းက အိမ္အမွတ္ (၃၅)၏ အေပၚ ထပ္ကေလးကို ႀကိဳတင္ငွားထားလုိက္ သည္။ ေအာက္ထပ္မွာ အိမ္ရွင္ မိသားစုေနသည္။ အေပၚထပ္ကို စေပၚေငြက်ပ္ ၂ဝဝဝ၊ အိမ္လခ တစ္ လက်ပ္ ၆ဝ ျဖင့္ ငွားလုိက္သည္။
အိမ္ကေလးကို ‘က်ဥ္းက်ဥ္း ရွည္ရွည္ကေလး’ဟု ဝိေသသျပဳရပါ လိမ့္မည္။ ခန္းဖြင့္က ၁၂ ေပေလာက္ သာရွိသည္။ ေနာက္ဘက္ကိုေတာ့ ေပ ၄ဝ ေလာက္ရွည္ပါသည္။ အိမ္ ေပၚထပ္ကို တက္ဖို႔ အိမ္ထဲမွာ ေလွ ကားရွိသည္။ အိမ္ေရွ႕မ်က္ႏွာစာမွာ ဝရန္တာကေလးရွိသည္။ ဧည့္ခန္း ထိပ္မွာ ဘုရားစင္ရွိသည္။ အိပ္ခန္း က ခုတင္တစ္လံုးခ်သာ႐ုံမွ်ျဖစ္သည္။ ၿပီးေတာ့ မီးဖုိခန္းမွာ မီးဖိုႏွင့္ ထမင္း စားပြဲထားသည္။ ၿပီးေတာ့ ေအာက္ ဆင္းသည့္ေနာက္ေဖးဘက္ေလွကား ရွိသည္။ ေလွကားေဘးမွာ အိမ္သာ ရွိသည္။ အိမ္ရွင္မ်ားႏွင့္အတူတူ သံုး ရသည္။ အိမ္သာအမိုးႏွင့္ဆက္ၿပီး ေရသံုးဖုိ႔ ကျပင္ကေလးလုပ္ထား သည္။ က်ဥ္းေသာ္လည္း သပ္သပ္ ရပ္ရပ္ရွိသည္။
ကြၽန္ေတာ္တု႔ိမွာ အိုးအိမ္ထူ ေထာင္စျဖစ္သည့္အတြက္ အိမ္ ေထာင္ပရိေဘာဂမ်ားမ်ား မရွိပါ။ ဧည့္ခန္းမွာ ဆက္တီတစ္စံု၊ ေနာက္မွီ ႀကိမ္ထိုးထားေသာ ကုလားထုိင္မ်ား ႏွင့္ ဆက္တီစားပဲြပါသည္။ အိပ္ခန္း ထဲမွာ ခုတင္ႏွင့္မွန္တင္ခံုရွိသည္။ မီးဖိုထဲမွာ ထမင္းစားဖို႔ ေလးေထာင့္ စားပဲြခံုကေလးႏွင့္ ကုလားထုိင္ႏွစ္ လံုးရွိသည္။ ေၾကာင္အိမ္တစ္လံုးရွိ သည္။ ဒါပါပဲ။
ထိုအိမ္ကေလးမွာ စုၿပီးေနက တည္းက အိမ္အေၾကာင္းေျပာၿပီဆုိ လွ်င္ ေစ်းနီးေက်ာင္းနီးဆိုေသာစ ကားကို ကြၽန္ေတာ္ေရာ ဇနီးပါ ေျပာ ေလ့ရွိသည္။ အိမ္ေနာက္ဘက္လွည္း တန္း ၃ လမ္းက ထြက္လိုက္သည္ႏွင့္ လွည္းတန္းေစ်းကို ေရာက္သည္။ ၿပီး ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အိမ္က တကၠ သုိလ္ေတြႏွင့္လည္း နီးသည္။ လက္ထပ္ စတြင္ ကြၽန္ေတာ္က (ရန္ကုန္) ပညာ ေရးတကၠသိုလ္မွာ တာဝန္က်သည္။ ဇနီးက ရန္ကုန္ဝိဇၨာႏွင့္သိပၸံ တကၠသိုလ္ မွာ မဟာဝိဇၨာက်မ္းျပဳဆဲ။ ႏွစ္ ေယာက္စလံုးအတြက္ အဆင္ေျပသည္။
အိမ္ရွင္မိသားစုမွာ အိမ္ရွင္ ‘ႀကီးႀကီး’၊ သမီးသမက္ႏွင့္ ေျမးမိန္း ကေလးႏွစ္ေယာက္၊ စုစုေပါင္းငါး ေယာက္ျဖစ္သည္။ ေအးေအးေဆး ေဆးေနထုိင္ၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေျပာင္းလာေတာ့ ေျမး အႀကီးက ေက်ာင္းတက္စ၊ ေျမးအ ငယ္ကေလးက ေက်ာင္းေတာင္မေန ရေသးပါ။ အေနၾကာလာေတာ့ အိမ္ ရွင္မိသားစုႏွင့္ ေဆြမ်ဳိးေတြလို ခင္ မင္သြားၾကသည္။ အိမ္နီးခ်င္းေတြ ႏွင့္လည္း ခင္မင္သြားၾကသည္။ သိုက္သိုက္ဝန္းဝန္းႏွင့္ ေနလို႔ထုိင္လို႔ ေကာင္းေသာ ရပ္ကြက္ကေလးျဖစ္ပါ သည္။ လမ္းနာမည္ကို ‘ထြန္းလင္းရိပ္ သာ’ဟူ၍လည္း ေခၚၾကပါသည္။
ထိုအိမ္သို႔ ေရာက္သည္ႏွင့္ ကြၽန္ေတာ့္အေနအထား လံုးဝေျပာင္း လဲသြားပါသည္။ ယခင္အိမ္ေတြမွာ တုန္းကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က အုပ္ ထိန္းသူ အေဒၚမ်ား၊ အစ္မမ်ားႏွင့္ အတူေနေသာ ‘လူငယ္’မွ်သာျဖစ္ သည္။ လူႀကီးေတြက ဦးေဆာင္ေန သည့္အတြက္ လူငယ္ပီပီေၾကာင့္ၾကမဲ့ ေအးေအးေဆးေဆးေနရသည္။ အိုး အိမ္ထူေထာင္ၿပီး ဤအိမ္သို႔ ေရာက္ လာခ်ိန္ကစ၍ ကြၽန္ေတာ္ေရာ ဇနီး ပါ ကိုယ့္အိုးကိုယ့္အိမ္မွာ ကိုယ္ထူ ကိုယ္ထလႈပ္ရွားရေသာ ‘လူႀကီး’မ်ား ျဖစ္လာၾကပါၿပီ။ ကိုယ့္အိမ္ကိစၥကစ ၿပီး သာေရးနာေရးလူမႈေရးကိစၥေတြ ေခါင္းထဲမထည့္ဘဲေန၍ မရေတာ့ ပါ။ ႏွစ္ဖက္ေဆြမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံ ေရး၊ အေပါင္းအသင္း မိတ္ေဆြမ်ား ႏွင့္ဆက္ဆံေရး၊ ရပ္ေရးရြာေရးသာ မက လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္ျဖစ္သည္ ႏွင့္အညီ ပါတီေရးရာကိစၥေတြပါ ပတ္သက္ရာ ပတ္သက္ေၾကာင္း ျဖစ္ လာရပါသည္။ သူ႔အိမ္မွာ ကေလး လိုေနခဲ့ေသာ ဇနီးမွာလည္း အိမ္ရွင္ မႀကီးျဖစ္ေနပါၿပီ။
မနက္မိုးလင္းသည္ႏွင့္ဇနီးက ျခင္းဆဲြၿပီး ေစ်းသြား၍ သားငါးဟင္း လ်ာဝယ္ျခမ္းၿပီး ျပန္လာေတာ့ ခ်က္ ျပဳတ္ျပင္ဆင္၊ ၿပီးေတာ့ ကိုယ့္အလုပ္ ခြင္ကိုယ္သြားၾက၊ ညေနျပန္လာေတာ့ အိမ္မႈကိစၥေတြလုပ္၊ ညစာစားၿပီး ေတာ့ စာဖတ္ခ်င္ဖတ္၊ ေရဒီယိုတို႔ ကက္ဆက္တို႔ နားေထာင္ခ်င္ေထာင္ (တီဗီမေပၚေသးပါ။)ေက်ာင္းက အလုပ္ ေတြပါလာလွ်င္ လုပ္ၾကႏွင့္ပင္ တစ္ ေန႔တာကုန္သြားသည္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ အိမ္ေထာင္ေရး ဘဝ စတင္ကတည္းက အိမ္မွာ ဧည့္ သည္ျပတ္လွသည္မရွိပါ။ လမ္းသင့္ သည့္အတြက္ ျဖတ္သြားျဖတ္လာ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မိတ္ေဆြမ်ား အိမ္ ဝင္လာၿပီး စကားစျမည္ေျပာၾက သည္။ စားၾကေသာက္ၾကသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကလည္း ဧည့္သည္မ လာလွ်င္ ေမွ်ာ္ေနတတ္ၾကစၿမဲျဖစ္ သည္။ နယ္မွ ေဆြမ်ဳိးမ်ားကေတာ့ ညအိပ္ညေန ေရာက္လာတတ္ၾက သည္။ ဇနီး၏ သူငယ္ခ်င္းေတြ လူစု ၿပီး လာအိပ္ၾကတာမ်ဳိးလည္း ရွိသည္။ အိမ္ေရွ႕ဧည့္ခန္းမွာ တန္းစီၿပီး အိပ္ ၾကသည္။ ေဆြမ်ဳိးမ်ား၏ကေလးေတြ ပါလာလွ်င္ လူဆံ့ေအာင္ ကြၽန္ေတာ္ လည္း ခုတင္မွာ အိပ္ရာကို ကန္႔လန္႔ ခင္းၿပီး ကေလးေတြႏွင့္အတူ အိပ္ၾက သည္။ တိုးတိုးေဝွ႔ေဝွ႔ႏွင့္ ေပ်ာ္စရာ ေကာင္းပါသည္။
ဧည့္သည္လာလွ်င္ ေပ်ာ္စရာ ေကာင္းေသာ္လည္း ဧည့္စာရင္းတုိင္ ရသည့္ အလုပ္ကေတာ့ စိတ္ညစ္စ ရာေကာင္းသည္။ ရပ္ကြက္ျပည္သူ႔ ေကာင္စီ႐ုံးက ‘ဆင္ေရတြင္း’ရပ္ကြက္ မွာ ဖြင့္ထားသည့္အတြက္ ဧည့္စာ ရင္းတုိင္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္ေဝးေဝး လမ္း ေလွ်ာက္သြားရသည္။ မိုးထဲေလထဲ သြားရလွ်င္ ပိုစိတ္ညစ္ဖို႔ေကာင္းသည္။
ပါတီကလာပ္စည္း အစည္း အေဝးေတြလည္း တက္ရသည္။ လူစု မိလွ်င္ ဟိုအေၾကာင္းသည္အေၾကာင္း ေသာင္းေျပာင္းေထြလာေျပာရင္း အစည္းအေဝးၿပီးသြားသည္။ အိမ္ ေတြမွာ အလွည့္က် အစည္းအေဝး လုပ္လွ်င္ အိမ္ရွင္က ေကာ္ဖီတို႔လက္ ဖက္သုပ္တို႔ႏွင့္ ဧည့္ခံသည္။ ရပ္ကြက္ သူရပ္ကြက္သားခ်င္း ပို၍ခင္မင္ရင္း ႏွီးရသည့္ အခြင့္အလမ္းျဖစ္သည္။
ေမေဒးေန႔ က်ဳိကၠဆံကြင္းသို႔ ခ်ီတက္ရာတြင္လည္း ပါတီကလာပ္ စည္းမ်ားစုၿပီး တေပ်ာ္တပါးခ်ီတက္ ၾကသည္။ ေနပူထဲမွာ ပင္ပင္ပန္းပန္း ခ်ီတက္ၿပီး က်ဳိကၠဆံကြင္းေရာက္ေတာ့ ေျခပစ္လက္ပစ္ ပင္ပန္းေနၾကပါၿပီ။ အခမ္းအနားအစီအစဥ္ေတြကိုလည္း ဂ႐ုမျပဳႏုိင္ၾကေတာ့ပါ။ ေျခကုန္လက္ ပန္းက်ၿပီး ျပန္လာၾကရသည္။အမွတ္ တရျဖစ္စရာကေလးမ်ားပါ။
ထိုစဥ္က ဦးထြန္းလင္းၿခံလမ္း ထဲမွာ ‘အမ်ဳိးသမီး ေဘာ္ဒါေဆာင္’ ဟုေခၚၾကေသာ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းသူ ေဆာင္မ်ားရွိသည္။ က်ဴရွင္ခန္းက ႏွစ္ခန္းေလာက္ရွိသည္။ သည္ေတာ့ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ား ေက်ာင္းတက္ၾက၊ ေက်ာင္းျပန္ၾက သြားၾကလာၾကႏွင့္ စည္စည္ကားကား ရွိပါသည္။ လြတ္လပ္ေရးေန႔ဆုိလွ်င္ ေတာ့ လမ္းထဲမွာ ကစားပဲြေတြ စည္ စည္ကားကားက်င္းပပါသည္။ ၿခံ ပတ္ေျပးပြဲမ်ား၊ ကစားနည္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ပါသည့္ ကစားပြဲမ်ား၊ ထုပ္ဆီးတိုးပဲြ မ်ား စသည္ျဖင့္ၿမိဳင္ၿမိဳင္ဆုိင္ဆုိင္ ရွိ လွပါသည္။
၁၉၇ဝ ျပည့္ႏွစ္ ေက်ာ္ကစ၍ အေရးအခင္းအမ်ဳိးမ်ဳိး တစ္ခုၿပီး တစ္ခုျဖစ္သည္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရပ္ကြက္ကေလးမွာ လႈပ္လႈပ္ရြရြ ျဖစ္ေလ့ရွိသည္။ ထုိစဥ္ က ကမာရြတ္ ရဲစခန္းမွာလည္း လွည္းတန္းမီးပြဳိင့္အနီး၊ အင္းစိန္ လမ္းႏွင့္ ျပည္လမ္းဆံုသည့္ေနရာနား မွာ ရွိသည့္အတြက္ စီခနဲအသံတစ္ခုခု ၾကားသည္ႏွင့္ ရပ္ကြက္ထဲကလူေတြ အင္းစိန္လမ္းေပၚ ထြက္ၾကည့္ၾကစၿမဲ ျဖစ္သည္။ လံုထိန္းရဲေတြ ဒိုင္းေတြ ကိုင္ၿပီး လႈပ္ရွားေနၾကပံုမ်ဳိးကိုလည္း ျမင္ရသည္။ မ်က္ရည္ယိုဗံုးမ်ားျဖင့္ ပစ္ၾကခတ္ၾကသည္ကိုလည္း ႀကံဳရ သည္။ သို႔ေသာ္ ေၾကာက္ရလန္႔ရမွန္း မသိပါ။ တစ္ခုခု အသံၾကားသည္ႏွင့္ လမ္းထိပ္ေရာက္လာၿပီး စူးစမ္းၾကစၿမဲ ျဖစ္သည္။ ထုိကာလတစ္ေလွ်ာက္ျဖစ္ ခဲ့ေသာ အေရးအခင္းအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ လႈပ္ ရွားမႈအမ်ဳိးမ်ဳိးကို မ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႕ အနီးကပ္ ၾကည့္ခြင့္ျမင္ခြင့္ရပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံအ တြက္ အမွတ္တရျဖစ္ရပ္ကေလးမ်ား လည္း ရွိသည္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ လက္ ထပ္စက ညေနေက်ာင္းမွ ျပန္ေရာက္ ၿပီးေနာက္ ညစာစားၿပီးလွ်င္ သူငယ္ ခ်င္းမိတ္ေဆြမ်ား အိမ္သို႔အလည္ အပတ္သြားေလ့ရွိၾကပါသည္။ တစ္ခါ တြင္ ဇနီး၏ သူငယ္ခ်င္းအိမ္သို႔ သြား လည္ရင္း စကားစျမည္ေျပာၾကစဥ္ သူငယ္ခ်င္း၏ အေမက ‘တစ္ေန႔ဟင္း ဖိုး ဘယ္ေလာက္ကုန္သလဲ’ဟု ေမး၍ ဇနီးက ‘၅ က်ပ္ေလာက္ကုန္ပါတယ္’ ဟုေျပာေသာအခါ သူငယ္ခ်င္းအေမ က တစ္ေန႔ ၅ က်ပ္ေတာင္ သံုးရသလား ဟု ဇနီးကို ဆူပါေတာ့သည္။ ထုိစဥ္ က ကုန္ေစ်းႏႈန္းအေျခအေနကို ေဖာ္ျပ ေသာ စကားကေလးအျဖစ္ အမွတ္ တရရွိပါသည္။ ”အဲဒီတုန္းက ဘုရားပန္း ဝယ္ရင္ ၂ က်ပ္ေလာက္ပဲက်တယ္” ဟု ဇနီးက မၾကာခဏေျပာေလ့ရွိပါသည္။
သည္းထိတ္ရင္ဖိုျဖစ္ရပ္တစ္ခု ကိုလည္း သတိရပါသည္။ ‘ဦးသန္႔ အေရးအခင္း’ကာလက ရန္ကုန္တကၠ သိုလ္သမဂၢအေဆာက္အအံုေနရာ ကြက္လပ္မွာ ဦးသန္႔၏ ႐ုပ္ကလာပ္ ကို ဂူသြင္းၿပီး ေက်ာင္းသားမ်ား ည စဥ္ေဟာၾကေျပာၾကသည္။ ထုိတရား ပြဲသို႔ လာေရာက္နားေထာင္သူမ်ား ျဖင့္ ညစဥ္စည္ကားေနသည္။ ကြၽန္ ေတာ္တုိ႔ ႏွစ္ေယာက္လည္း ညစဥ္ သြားၿပီး ‘တရားနာ’ေလ့ရွိပါသည္။ ေတာ္ေတာ္ညည့္နက္မွ ျပန္လာေလ့ ရရွိသည္။ တစ္ညတြင္မူ ေက်ာင္းဝင္း ထဲသို႔ ခ်က္ခ်င္းဝင္၍မရဘဲ လူတန္း ႀကီးတန္းစီ ေစာင့္ေနသည္ကို ေတြ႕ ရသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း ဝင္ၿပီး တန္းစီေသးသည္။ ထူးျခားသလိုလုိ ထင္မိသျဖင့္ အနီးအနား အကဲခတ္ ၾကည့္ေသာအခါ ျမင္ေနက်မဟုတ္ ေသာ မ်က္ႏွာစိမ္းေတြကို ေတြ႕ရ သည္။ အမူအရာလည္း တစ္မ်ဳိးျဖစ္ ေနသည္ဟု ထင္မိသည္။ လူေတြ သိပ္မ်ားၿပီး အထဲဝင္ဖို႔ ေရွ႕မွာ လူ ေတြ ရွိေနေသးသျဖင့္ မဝင္ၾကေတာ့ ဘဲ အိမ္ကို ျပန္ခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုည သန္းေခါင္ေက်ာ္တြင္ တရားပြဲလာ နားေထာင္သည့္လူအားလံုးကို လက္ နက္ကိုင္မ်ားက ဝိုင္းဖမ္းၿပီးကားမ်ား ျဖင့္ ေခၚသြားၾကသည္။ အနီးအနား က အသိအကြၽမ္းမ်ား ပါသြားၾက သည္။ လႏွင့္ ႏွစ္ႏွင့္ခ်ီ၍ ၾကာၿပီးမွ သူတို႔ ျပန္လြတ္လာၾကသည္။ ထုိည က ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏွစ္ေယာက္သာ ပါ သြားလွ်င္ ဘယ္သြားမွန္း ဘယ္ေရာက္ မွန္း ဘယ္သူမွ သိၾကမွာမဟုတ္ပါ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ႏွစ္ေယာက္အတြက္ မေမ့ ႏုိင္စရာ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုပါ။
ေမာင္ခင္မင္ (ဓႏုျဖဴ)