မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး ေရစ ႀကိဳၿမိဳ႕နယ္၊ ဆင္ႀကိဳ႕အေရွ႕ လိုတရ သာရကၡန္ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္ျမတ္မ်ား ႏွင့္ ေစတီေတာ္ ႏွစ္ ၉ဝဝ ျပည့္ အႀကိဳ ဆႏၵဘုန္းျပည့္ေဗာဓိမ႑ဳိင္ ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္၊ အရွင္ ၁ဝဝဝ ေစတီေတာ္ျမတ္တုိ႔အား ထီးေတာ္ တင္ပြဲကို ဆင္ႀကိဳေရႊဂူဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၲစႏၵိမာစရမေထရ္ႏွင့္ ပခုကၠဴ ဝနိကဆရာေတာ္တို႔ႀကီးမွဴး၍ ၁၃၈ဝ ျပည့္၊ ဒုတိယဝါဆုိလျပည့္ ေက်ာ္ (၂) ရက္ (၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္ ၂၉) ရက္ ေန႔တြင္ က်င္းပခဲ့သည္။
ဆင္ႀကိဳ ေရႊဂူဘုရားတြင္ ကိန္း ဝပ္ေတာ္မူလ်က္ရွိေသာ လိုတရ သရကၡန္ဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္ျမတ္သည္ ပုဂံျပည့္ရွင္ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီး အား သိၾကားမင္းကုသိုလ္ျပဳခဲ့သည့္ သရကၡန္ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ ၅ ဆူ အနက္ တစ္ဆူျဖစ္သည္။
ပုဂံျပည့္ရွင္ အေလာင္းစည္သူ မင္းတရားႀကီးသည္ အေျခြအရံတို႔ ႏွင့္တကြ တုိင္းခန္းလွည့္လည္ေတာ္မူ ရာ ကြၽန္းဇမၺဴသေျပပင္သို႔ ေရာက္ ေတာ္မူသည္။ သိၾကားမင္းသည္ မင္း တရားႀကီးကို ပုလဲအေရာင္ရွိေသာ ေက်ာက္ကို ဆက္သရာ ဆင္းတုေတာ္ ထုလုပ္ၿပီး ရွင္ျဖဴဘုရားဟု ဘြဲ႕အမည္ ဆက္ကပ္သည္။ ထို႔အျပင္ သိၾကား မင္းသည္ ဇမၺဴသေျပငုတ္ကိုျဖတ္၍ ဆက္သျပန္ရာ ဆင္းတုေတာ္ထုလုပ္ ၿပီး ရွင္လွဘုရားဟု ဘြဲ႕အမည္ဆက္ ကပ္သည္။
ထို႔ေနာက္ သိၾကားမင္းသည္ ျမင့္မုိရ္ေတာင္၌ရွိသည့္ အဝန္းဆယ္ ယူဇနာက ေမႊးေသာသရကၡန္အႏွစ္ တံုးႏွင့္တကြ ဓာတ္ေတာ္တစ္ဆယ့္ႏွစ္ ဆူကို မင္းတရားႀကီးအား ေပးအပ္ ရာ ဆင္းတုေတာ္ငါးဆူ ထုလုပ္ကာ ဓာတ္ေတာ္ႏွစ္ဆူစီကို ဌာပနာသည္။ ပထမသရကၡန္၊ ဒုတိယသရကၡန္၊ တ တိယသရကၡန္၊ စတုတၱသရကၡန္၊ ပၪၥ မသရကၡန္ဟု အသီးသီးတံဆိပ္ခတ္ ႏွိပ္ေတာ္မူသည္။ သိၾကားမင္းသည္ ဝိသႀကံဳနတ္မင္းတို႔ ထုလုပ္သည့္ ဥာဏ္ေတာ္တစ္ေတာင္ခန္႔ရွိ ဇမၺဴ သေျပသားဆင္းတုေတာ္ ငါးဆူကို ထပ္မံဆက္သျပန္သည္။ ထုိဇမၺဴ သေျပသားဆင္းတုေတာ္ငါးဆူကို လည္း ပထမသေျပ႐ုပ္တုေတာ္၊ ဒုတိ ယသေျပ႐ုပ္တုေတာ္၊ တတိယသေျပ ႐ုပ္တုေတာ္၊ စတုတÄသေျပ႐ုပ္တု ေတာ္၊ ပၪၥမသေျပ႐ုပ္တုေတာ္ဟူ၍ အသီးသီးဘြဲ႕တံဆိပ္ခတ္သည္။ ပထ မသေျပ႐ုပ္တုေတာ္၌ ပထမသရကၡန္ ႏွင့္ ဓာတ္ေတာ္ႏွစ္ဆူ၊ ဒုတိယသေျပ ႐ုပ္တုေတာ္၌ ဒုတိယသရကၡန္ႏွင့္ ဓာတ္ေတာ္ႏွစ္ဆူစသည္ျဖင့္ အစီအ စဥ္အတုိင္း ဌာပနာသြင္းသည္။ သရ ကၡန္ထူးစာ၊ ေသာက္စာအစအန၊ သေျပသားဆူးစာေဆာက္စာ၊ ေဗာဓိ သားဆူးစာေဆာက္စာ အစအနမ်ား ကိုေပါင္းစုႀကိတ္ကာသ႐ုိ႕နယ္ၿပီးလွ်င္ အျမတ္သံုးပါးစု ဘုရားဆင္းတုထု လုပ္၍ ဓာတ္ေတာ္ႏွစ္ဆူကို ဌာပနာ သည္။ ျမတ္ေပါင္း မၪၥဴဟု ဘဲြ႕အမည္ ဆက္ကပ္သည္။ သိၾကားမင္းသည္ ဟိမဝႏၲာေတာ၌ ေပါက္ေသာ ဆင္ ေရသဏၭာန္သစ္သားျဖင့္ ဆင္ခံ ပလႅင္မ်ား ထုလုပ္ၿပီး မင္းတရားႀကီး အား ဆက္သျဖစ္သည္။
သိၾကားမင္းသည္ ဆင္ေရတစ္ ဆယ့္ငါးစီးရွိေသာ ပထမပလႅင္ေပၚ တြင္ ပထမသရကၡန္၊ ဆင္ေရ တစ္ဆယ့္ေလးစီးရွိေသာ ပလႅင္ေပၚ တြင္ ဒုတိယသရကၡန္ ဆင္ေရတစ္ ဆယ့္သံုးစီးရွိေသာ ပလႅင္ေပၚတြင္ တတိယသရကၡန္၊ ဆင္ေရတစ္ဆယ့္ ႏွစ္စီးရွိေသာ ပလႅင္ေပၚတြင္ စတုတၱ သရကၡန္၊ ဆင္ေရတစ္ဆယ့္တစ္စီးရွိ ေသာ ပလႅင္ေပၚတြင္ ပၪၥမသရကၡန္၊ ဆင္ေရဆယ္စီးရွိေသာ ပလႅင္ေပၚ တြင္ ျမတ္ေပါင္း မၪၥဴဘုရားစသည္ ျဖင့္ အသီးသီးကမၸည္းကိုက္ညီေအာင္ စံပယ္ေတာ္မူရန္ စီစဥ္ေလသည္။
အေလာင္းစည္သူမင္းတရား ႀကီးသည္ ယင္းဆင္းတုေတာ္ ၈ ဆူ ကို ေလွယာဥ္စၾကာထက္၌ သင့္တင့္ စြာစံပယ္ေစရန္ စီစဥ္ၿပီး ေပါကၠံျပည္ သို႔ ျပန္ၾကြေတာ္မူသည္။ စစ္ကိုင္းမင္း ဝံေတာင္ေျခရင္း စခန္းသို႔ ေရာက္ လွ်င္ ေသာတပန္နတ္ႀကီး၏ ေတာင္း ဆုိမႈေၾကာင့္ ရွင္ျဖဴရွင္လွဘုရားႏွစ္ဆူ ကို သကၠရာဇ္ ၄၈ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ စစ္ ကိုင္းမင္းဝံေတာင္ထိပ္၌ ဂူတည္ၿပီး ဌာပနာသြင္းပြဲ က်င္းပေတာ္မူသည္။
ထုိမွတစ္ဖန္ ပခုကၠဴၿမိဳ႕နယ္ ေရ စႀကိဳၿမိဳ႕နယ္ ေတာင္မႀကီး၏ အေရွ႕ ဘက္ကြၽန္းသို႔ ဆုိက္ေရာက္ခဲ့သည္။ မင္းႀကီးသည္ ပထမသရကၡန္ဆင္းတု ေတာ္ကို နာဂဗလဆင္ေတာ္ထက္ တင္ကာ အဓိ႒ာန္ျဖင့္ လႊတ္လိုက္ သည္။ ဆင္ေတာ္သည္ ဣဒိၶဝိဒ ေတာင္ကုန္းေျမ၌ ႏွာေမာင္းတင္၍ ရပ္ေလသည္။ ဤအရပ္သည္ ေဂါ တမျမတ္စြာဘုရားႏုစဥ္အခါေအာက္ ခ်င္းငွက္ဘဝ၌ ေနထုိင္ရာအရပ္ျဖစ္ သည္။ မင္းႀကီးသည္ ယင္းဣဒိၶဝိဒ ေတာင္ကုန္းေပၚ၌ ဂူတိုက္တည္ ေတာ္မူ၍ သကၠရာဇ္ ၄၈ဝ ျပည့္ႏွစ္ နယုန္လဆန္း ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ ပထမသရကၡန္ဆင္းတုေတာ္ကို ဌာပ နာပြဲက်င္းပေတာ္မူသည္။ မင္းႀကီး သည္ ငါတို႔အရွင္သခင္ကိုယ္ေတာ္ ျမတ္ႀကီး ဤလိုဏ္အတြင္း၌ ကိန္း ဝပ္ေတာ္မူမည္ဟု မိန္႔ေတာ္မူသည္ကို အစဲြျပဳ၍ စည္သူအရွင္၊ စည္သူသ ခင္ဟု တြင္ေလသည္။ ယခုအခါ ပခန္းႀကီးၿမိဳ႕စည္သူရွင္ဘုရားဟု ထင္ရွားလ်က္ရွိေပသည္။
ထို႔ေနာက္ ဒုတိယဆင္းတုေတာ္၊ တတိယဆင္းတုေတာ္၊ စတုတၱဆင္း တုေတာ္ႏွင့္ ပၪၥမဆင္းတုေတာ္တို႔ကို ဆင္ေလးစီးေပၚတင္၍ အဓိ႒ာန္ျဖင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္လႊတ္ေလသည္။ ပၪၥမ ဆင္းတုေတာ္တင္ထားေသာဆင္သည္ ထြက္ခြာျခင္းမျပဳဘဲ ရပ္တန္႔ျမည္ ဟီးေနသည္။ ထုိအခါ ပညာရွိတို႔က ျမစ္ညာအလယ္ကြၽန္းေရာက္စဥ္က ေတာၾကက္ဖသည္ ေဖာင္ေတာ္ထက္ ၌ ဥလိုဟန္ ေသာတပန္နတ္ႀကီး သည္ နိမိတ္ျပသည္ဟု ေလွ်ာက္တင္ ၾကသျဖင့္ ယင္းပၪၥမသရကၡန္ဆင္းတု ေတာ္ႏွင့္အတူ ျမတ္ေပါင္းမၪၥဴဆင္း တုေတာ္ႏွစ္ဆူကို ေဖာင္ေတာ္ေပၚ၌ ပင္ ကိန္းဝပ္စံပယ္ေစရန္ စီစဥ္ေစ သည္။
စတုတၱသရကၡန္ဆင္းတုေတာ္ တင္ထားေသာ နာဂရန္ေရွာင္ဆင္ ေတာ္သည္ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား ေလာင္း ေရႊဟသၤာငွက္ဘဝေနထုိင္ ရာ ေနရာသို႔ေရာက္လွ်င္ က်ဳိးဟန္ ျပဳေနသည္။ မင္းႀကီးသည္ ယင္းေန ရာ၌ ဂူတုိက္ေဆာက္ေစၿပီး သကၠ ရာဇ္ ၄ဝဝ ျပည့္ႏွစ္ တပို႔တဲြလတြင္ လုိဏ္သြင္းပြဲက်င္းပ ပူေဇာ္ေတာ္မူ သည္။ ဆင္က်ဳိးဟန္ျပဳ၍ လိုဏ္သြင္း ရေသာ အရပ္ျဖစ္၍ ဆင္က်ဳိးေရႊဂူ ဟု တြင္ေလသည္။ ထုိမွတစ္ဆင့္ ယခုအခါ ဆင္ႀကိဳ႕ေရႊဂူဘုရားဟု ထင္ရွားေနသည္။
သရကၡန္ဒုတိယဆင္းတုေတာ္ တင္ထားေသာ ဆင္ေတာ္နာဂေရႊ ႀကီးသည္ ဧရာဝတီျမစ္၏ ေျမာက္ ဘက္ကမ္းပိုက္ကြန္ရြာေတာင္ေတာ္ တြင္ ဖီလာတန္႔တစ္ေနသည္။ ထို႔ အျပင္ ေတာခ်ဳံကို လက္ေမာင္းတန္း လ်က္ေနသည္။ ယင္းေနရာသည္ ျမတ္စြာဘုရားေလာင္း ေရႊငါးၾကင္း ဘဝေပ်ာ္စံရာျဖစ္ၿပီး သီရိဓမၼာေသာ ကမင္းႀကီးတည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့သည့္ အေရွ႕ဘက္မုခ္လွည့္ေစတီေတာ္ ကိန္းဝပ္ေတာ္မူသည့္ အရပ္ျဖစ္၏။ မငး္ႀကီးသည္ ယင္းေစတီေတာ္ကို ၿဖိဳ ဖ်က္၍ ေျမာက္အရပ္သို႔ လူတုိက္ လုိဏ္ဝထုတ္၍ တည္ေစၿပီးလွ်င္ သကၠရာဇ္ ၄၈၁ ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လ တြင္ ဒုတိယသရကၡန္ဆင္းတုေတာ္ ကို လုိဏ္သြင္းပြဲက်င္းပပူေဇာ္ေတာ္ မူသည္။ ဆင္ေတာ္နာဂေရႊႀကီးမသြား ဘဲ တန္႔အစ္ေနသည္ကို အစဲြျပဳ၍ ဆင္တန္႔အစ္ဟု ေခၚဆုိၾကသည္။ ကာလေရြ႕လ်ားလာေသာအခါ ‘ေရႊ တန္႔တစ္’ ဟု ေခၚဆုိၾကသည္။ ေရႊ တန္႔တစ္ရြာ သည္ ပခုကၠဴၿမိဳ႕ႏွင့္ အေရွ႕ဘက္သံုး မုိင္ခြဲခန္႔အကြာတြင္ တည္ရွိသည္။ ေရႊတန္႔တစ္ေစတီ ေတာ္သည္ ယေန႔ တုိင္တင့္တယ္ သပၸါယ္စြာ ကိန္းဝပ္ေတာ္မူလ်က္ရွိ သည္။
ေနာက္ဆံုးဆင္ေတာ္နာဂရန္ ႏွိမ္ ဆင္သည္ ပခန္းႀကီးၿမိဳ႕ရွိ ေတာင္ မႀကီး၏ အေရွ႕မ်က္ႏွာ၌ ႏွာေမာင္း ေမာ့၌ ရပ္ေလသည္။ မင္းႀကီးသည္ ယင္းေတာင္ထိပ္ရွိ သီရိဓမၼာေသာက မင္းႀကီးတည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့သည့္ မုေ႒ာေစတီေတာ္ကို ေတြ႕ရွိ၍ ထပ္ မံဂူလိုဏ္တည္ေဆာက္ကာ သကၠ ရာဇ္ ၄၈၁ ခုႏွစ္၊ တန္ေဆာင္မုန္း လတြင္ တတိယသရကၡန္ဆင္းတု ေတာ္ကို လုိဏ္သြင္းပြဲက်င္းပပူေဇာ္ သည္။ ေတာင္ေစႀကီးကို အစဲြျပဳ၍ ရွင္မေတာင္ကိုယ္ေတာ္ႀကီးဟုတြင္ သည္။ ယခုအခါ ရွင္မေတာင္ဘုရား သည္ ပခန္းႀကီးစည္သူရွင္လုိဏ္၌ ပင္ ကိန္းဝပ္စံပယ္ေတာ္မူလ်က္ရွိ သည္။
မင္းႀကီးသည္ ပၪၥမသရကၡန္ ဆင္းတုေတာ္ႏွင့္ ျမတ္ေပါင္း မၪၥဴ ဘုရားမ်ားကို ျမစ္ညာေရလယ္ကြၽန္း သို႔ ျပန္လည္ပင့္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ထို႔ ေနာက္ ျမတ္ေပါင္းမၪၥဴဘုရားကို နာ ဂရန္ကုန္ဆင္မယဥ္သာေပၚတင္၍ လႊတ္လုိက္ရာ ဆင္မယဥ္သာသည္ ေျမာက္အရပ္ရွိ အရိယဓမၼႆဓမၼရာ သီအရွင္သူျမတ္၏ ေက်ာင္းေလွကား ဦး၌ ရပ္ေလသည္။ မင္းႀကီးသည္ ဥ မင္လိုဏ္တည္ေစၿပီး သကၠရာဇ္ ၄၈၁ ခုႏွစ္ ျပာသိုလတြင္ လုိဏ္သြင္း ပြဲက်င္းပ ပူေဇာ္ေလ၏။ ယခုအခါ ျမတ္ေပါင္းမၪၥဴဘုရားသည္လည္း ပခန္းႀကီးၿမိဳ႕ စည္သူရွင္ဘုရားလိုဏ္ ေတာ္အတြင္း၌ပင္ ကိန္းဝပ္စံပယ္ ေတာ္မူလ်က္ရွိသည္။
မင္းႀကီးသည္ ျမစ္ညာသို႔ ဆက္ လက္ဆန္ေတာ္မူခဲ့ရာ ေဂါတမျမတ္ စြာဘုရားေလာင္း ျခေသၤ့မင္းဘဝေန ခဲ့ရာ အရပ္ျဖစ္ၿပီး သီရိဓမၼာေသာက မင္းႀကီးတည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့သည့္ ေစတီေတာ္တစ္ဆူကိန္းဝပ္လ်က္ရွိ သည့္ ေရလယ္ကြၽန္း ကြၽန္းေထာက္ စခန္းသို႔ ဆုိက္ေရာက္သည္။ သီရိဓ မၼာ ေသာကမင္းႀကီး၏ ေစတီေတာ္ကို ထပ္မံတည္လုပ္ လိုဏ္ထုတ္ေစၿပီး သကၠရာဇ္ ၄၈၂ ခုႏွစ္တြင္ ပၪၥဳမသရ ကၡန္ဆင္းတုေတာ္ကို လုိဏ္သြင္းပဲြ က်င္းပပူေဇာ္သည္။ ဘုရားေလာင္း ျခေသၤ့မင္းေပ်ာ္စံရာ သီဟေတာကို အစြဲျပဳ၍ အညာသီဟေတာဟုဆိုၾက သည္။ ယခုအခါ ပၪၥမသရကၡန္ဆင္း တုေတာ္ အညာသီဟေတာဘုရား သည္ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီး၏ သားေတာ္မင္းရွင္ေစတည္ထားသည့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ ေရႊက်ီးျမင့္ေစတီေတာ္ လိုဏ္အတြင္း၌ ကိန္းဝပ္စံပယ္ေတာ္ မူလ်က္ရွိသည္။ ေရႊက်ီးျမင့္ေစတီ ေတာ္သည္ မႏၲေလးၿမိဳ႕အေနာက္ ေတာင္၊ ေအာင္ေျမသာစံၿမိဳ႕နယ္ ၈၂ လမ္းႏွင့္ ၂၄ လမ္းေထာင့္တြင္ တင့္ တယ္ရႊန္းပစြာ ကိန္းဝပ္ေတာ္မူလ်က္ ရွိသည္။
သို႔ပါ၍ မၾကာမီက်င္းပပူေဇာ္ ေတာ့မည့္ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီး ထံ သိၾကားမင္းဆက္သသည့္ ေရစ ႀကိဳၿမိဳ႕နယ္၊ ဆင္ႀကိဳအေရွ႕၊ လုိတရ သရကၡန္ဗုဒၶ ႐ုပ္ပြားေတာ္ျမတ္မ်ားႏွင့္ ေစတီေတာ္ႏွစ္ ၉ဝဝ ျပည့္ပြဲေတာ္လာ ရွင္လူအေပါင္းတို႔ သရကၡန္ဆင္းတု ေတာ္မ်ား၏ သမုိင္းကို ၾကည္ညိဳသဒၶါ ပြားမ်ားႏုိင္ၾကေစရန္ ရည္သန္တင္ျပ လုိက္ရပါသည္။
ျမတ္မင္းလႈိင္
မွီျငမ္း
အရွင္ပညာဝံသ B.A ဓမၼာစရိယ
ရွာေဖြတင္ျပသည့္ ပခုကၠဴေရႊတန္႔တစ္
သရကၡန္ဘုရားသမုိင္း
