စာေရးဆရာျဖစ္ခ်င္သူမ်ား၊ စာ ေရးဆရာျဖစ္ဖို႔ ႀကိဳးစားအားထုတ္ေန သူမ်ား၊ မိမိကိုယ္မိမိစာေရးဆရာျဖစ္ သည္ဟု ကိုယ့္ငါးခ်ဥ္ကိုယ္ခ်ဥ္ဘဝင္ ေလဟပ္သူမ်ားသည္ ေရွးလူႀကီးသူမ တို႔ခ်န္ထားရစ္ခဲ့ေသာ ‘ႏႈတ္တစ္ရာ စာတစ္လံုး’ဆိုသည့္ နီတိဆို႐ိုးကေလး ကို အမွတ္တမဲ့ျဖစ္ေနတတ္ၾကပါ သည္။ ထိုဆို႐ုိးသည္ စာေပ၏တန္ ဖိုးကို အစြမ္းကုန္ ဘန္းတင္၊ စန္း တင္ထားျခင္းျဖစ္သည္ဟု ကြၽန္ေတာ္ မွတ္ယူထားပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ မႏုႆလူသား မ်ားသည္ ေျမကမၻာေပၚမွာ ရခဲေသာ လူ႔ဘဝကို ရရွိခဲ့ၿပီးသည့္တုိင္ စာေပ ျဖစ္ေျမာက္ေပၚထြန္းေအာင္ စာေပ ကို အသံုးခ်ႏုိင္ေအာင္ ႏွစ္ကာလ သန္းခ်ီ၍ ေစာင့္ဆုိင္းခဲ့ရေၾကာင္း သမုိင္းသက္ေသရွိသည္။ စာေပကို ထာဝရတန္ခိုးေတာ္ရွင္က ဖန္တီး ေပးသည္မဟုတ္။ မိုးနတ္ေဒဝါသိ ၾကားမင္းႀကီးကလည္း ေစတနာေရစီး ကမ္းၿပိဳလိုက္ၿပီး ”ေဟာသမွာ … စာေပ၊ အေမာင္တို႔ အမိတို႔ သံုးၾက ေပေရာ့”ဟု ေပးကမ္းခဲ့သည္မဟုတ္ ေပ။ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အဆက္ဆက္ မိမိ တို႔၏ ဦးေႏွာက္မ်ားကို အရည္အခ်င္း အရည္ညႇစ္၍ လံု႔လဝီရိယႀကီးစြာ ဖန္ တီးတီထြင္ခဲ့ၾကရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
တိုးတက္ယဥ္ေက်းေသာ ႏုိင္ငံ တုိင္းတြင္ အမ်ဳိးသားစာၾကည့္တုိက္ ဟူေသာ အေဆာက္အဦမွာ ႏုိင္ငံ၏ ထိပ္တန္းဂုဏ္က်က္သေရတစ္ပါးဟု ပင္ ကြၽန္ေတာ္က ဆုိလိုက္ခ်င္ေသး သည္။ ”သည္ေလာက္တင္စားတာ ေတာ့ လြန္လြန္းသကြာ”ဟု မဆိုၾက ပါႏွင့္။
ေရွးေခတ္ေဟာင္း ျမန္မာတို႔ ထက္ ေခတ္သစ္ျမန္မာတို႔က ပို၍ စာတတ္ၾက၊ စာေပကို အသံုးခ်ႏုိင္ ၾကျခင္းမွာ စာေပကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထား သည့္ ပေဒသရာဇ္စနစ္ေၾကာင့္ဟု ထင္သည္။ ေအာက္ေျခလူ႔အလႊာ သည္ စာတတ္ရန္မလုိ။ မင္းမႈထမ္း ႏွင့္ သာသနာ့ဝန္ထမ္းမ်ားသာ စာ တတ္ရန္ လိုသည္ဟု ပေဒသရာဇ္ စနစ္က တရားလက္လြတ္ကြပ္ညႇပ္ ကန္႔သတ္ထားသည္။ ျမန္မာဂႏၱဝင္ စာေပ၏ ထိပ္ေခါင္တင္မ်ားသည္ ရဟန္းေတာ္မ်ား၊ မင္းမႈထမ္းမွဴးႀကီး မတ္ရာမ်ား ျဖစ္ေနၾကသည္ကို ႐ႈပါ ေလ။
အုပ္စိုးသူက စာတတ္ၿပီး အ အုပ္စိုးခံလူထုအမ်ားစုက စာမတတ္ ေသာအခါ လူလူခ်င္းအႏုိင္အထက္ အုပ္စိုးသည့္ ပေဒသရာဇ္ေခတ္ႀကီး ကာလရွည္လ်ားခြင့္ရသြားခဲ့ပါသည္။ ကိုင္း …ထားေတာ့၊ ထားေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအေစာင္းအခ်ိတ္ေတြပါ ကုန္ေရာ့မယ္ …၊ ေတာစကား ေတာေလွ်ာက္ေစေတာ့ဗ်ား။
ယခုေခတ္မွာေတာ့ တစ္ကမၻာ လံုးလိုလို စာတတ္ေပတတ္ေတြ မ်ား လာသည္။ စာအုပ္ေတြ ေရးၾက။ စာ အုပ္ေတြ ဖတ္ၾက႐ုံသာမက၊ ကြန္ျပဴ တာေတြ မိုဘိုင္းဖုန္းေတြမွာပါ။ စာ ေတြ ေပေတြ ေရးေနဖတ္ေနၾကသည္။ ”ပို၍ ေနခ်င့္စဖြယ္ေကာင္းေသာ ကမၻာႀကီးျဖစ္လာၿပီလား”ဟု ေမးအံ့။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ”ဟင့္အင္း”ဟု ျငင္းလိုက္မည္။ အေၾကာင္းေသာ္ …ေျခႏွစ္ေခ်ာင္းႏွင့္ နားရြက္တို သတၱဝါသည္ တုိးတက္မႈကို ေကာင္း က်ဳိးခ်ည္းျဖစ္ေအာင္ အသံုးမခ်တတ္ ဘဲ ဆိုးက်ဳိးျဖစ္ေအာင္ တစ္လြဲသံုး တတ္၊ စိတ္ဆိုးစိတ္ယုတ္ကို ထြက္ ေပါက္ေပးတတ္ေသာေၾကာင့္တည္း။
”ဆြမ္းဆန္ထဲ ၾကြက္ေခ်းေရာ တတ္ေသာ သဘာဝပါ”ဟု မိတ္ေဆြ တစ္ဦးက ႏႈိင္းႏႈိင္းခ်ိန္ခ်ိန္သုခမိန္ စကားေျပာသည္။ ကြၽန္ေတာ္က လက္မခံပါ။
”ၾကြက္မွာ အျပစ္မရွိဘူး။ ဆြမ္း ဆန္ကို လံုလံုၿခံဳၿခံဳ စည္းကမ္းတက် မထားႏုိင္သူရဲ႕ အျပစ္ …မွတ္ ထားကြ”
”ေလာကႀကီးကို ေကာင္းမႈတစ္ ခုတည္းနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတာမွ မဟုတ္တာ။ေကာင္းမႈရွိရင္ မေကာင္း မႈလည္း ရွိမွာပ …”
”ေနာက္ဆံုးတစ္ေန႔မွာ မေကာင္းမႈအေပၚ ေကာင္းမႈက ေအာင္ပြဲခံၿပီး အႏုိင္ယူသြားမွာ ေသ ခ်ာသဟ၊ မွတ္ထား”
‘ငါ့စကား ႏြားရ’ ေျပာတတ္ဆို တတ္ေသာ ကြၽန္ေတာ့္အက်င့္ေၾကာင့္ မိတ္ပ်က္ရေပါင္းမ်ားပါၿပီ။ ကြၽန္ ေတာ္ကိုယ္တုိင္တစ္ဖက္သတ္ဆန္ ေသာ စိတ္ထား (ဝါ) မေကာင္းစိတ္ ေမြးသူပါတကား။
အင္း …ခက္ပ၊ ခက္ပ အလြန္ခြ (ဂြ)က်ေသာ ဘဝ။ အၾကြင္း မဲ့စိတ္ေကာင္းစိတ္ျမတ္ေမြးေနလွ်င္ လည္း စာေရးဆရာဘဝကို စြန္႔လႊတ္ ရမည္သာ။ စာေရးဆရာဆုိတာက ဆိုးယုတ္ေကာက္က်စ္မႈေတြကို ကေလာင္သြားခြၽန္ျဖင့္ မညႇာမတာ ထိုးႏွက္ေနရမည္မဟုတ္လား။ ေသြး ရဲသံရဲျဖစ္သြားပါေစ။ အူေတြ အေခြ လိုက္ပြင့္ထြက္သြားပါေစ။ အမယ္ေလး အဘေလးတ ၿပီးေအာ္ေနပါေစ။
သည္လိုဆုိေတာ့ စာေရးဆရာ ကို သူေတာ္ေကာင္းစာရင္းသြင္းႏုိင္ ပါဦးမလား။ မေရးျပန္လွ်င္လည္း မတရားတာကို မေဖာ္ထုတ္ဘဲ ေက်ာခုိင္းေနတဲ့အေခ်ာင္သမား စာ ေရးဆရာဟု ကဲ့ရဲ႕႐ႈတ္ခ်ၾကဦးမည္။ အမွန္ကို အမွန္အတုိင္း ေရးျပန္ေတာ့ လည္း …
”အိုး … ဝန္တိုမစၧရိယ၊ အမ်က္ေစာင္မာန္ႀကီးတဲ့ အ႐ုိင္း အစိုင္း ေကာင္ပါကလား”ဟု ေမးေငါ့ ၾကဦးမည္။ လက္ဝဲမယိမ္း၊ လက္ယာ မတိမ္းဘဲ၊ မယုတ္မလြန္အလယ္ အလတ္ လမ္းေၾကာင္းက ထိန္းထိန္း သိမ္းသိမ္း ေရးျပန္ေတာ့ (ၿခံစည္း႐ုိးခြ ထုိင္တဲ့ အေကာင္ဟု ႐ႈတ္ခ်ၾကဦးမွာ … အေသအခ်ာ။
‘စာေပ’ ကိုယ္၌မွာက အျပစ္ ကင္းစင္ၾကည္လင္သန္႔ရွင္းေသာ ကဝိညာဏက ျဖစ္ပါသည္။ ကြၽန္ ေတာ္တုိ႔ ငယ္ငယ္က ခိုးေၾကာင္ခိုး ဝွက္ပံုႏွိပ္ေရာင္းခ်ေသာ ‘အျပာ’ စာအုပ္ကေလးေတြကို ခိုးေၾကာင္ခိုး ဝွက္ဖတ္ခဲ့ရဖူးသည္။ အရြယ္ေရာက္ လာၿပီး ဆင္ျခင္သံုးသပ္မိေတာ့မွ၊ ‘အဆိပ္အပင္တစ္ပင္’ ျဖစ္မွန္း နား လည္ဆံုးျဖတ္လာႏုိင္သည္။ ဒါ ေၾကာင့္လည္း …ထုိစာေပမ်ဳိးကို ဥပေဒျဖင့္ တားဆီးသည္။ ဖမ္းမိ လွ်င္ အေရးယူသည္။
တစ္ခါက ျပည္ပမွာ အလုပ္ သြားလုပ္ရာက ျပန္လာေသာ သူငယ္ ခ်င္းတစ္ေယာက္က အဂၤလိပ္ဘာသာ ျဖင့္ က်က်နန၊ လွလွပပ ပံုႏွိပ္ထား သည့္ ဝတၱဳတစ္အုပ္ထုတ္ျပသည္။ ”ဒီစာအုပ္မ်ဳိးေတြ သူတို႔ဆီမွာ ေတာ့ ေပၚတင္ေရာင္းတယ္။ ဝါသ နာပါတဲ့ လူေတြကလည္း ဒါမ်ဳိးပဲ ရွာ ဖတ္ၾကတာ”
”မင္းသြားတဲ့ႏုိင္ငံမွာ ျပည့္တန္ ဆာရပ္ကြက္ေတာင္ တရားဝင္ထူ ေထာင္ေပးထားမွေတာ့ အျပာစာ အုပ္က ဘာဆန္းမွာတံုး”ဟု ကြၽန္ ေတာ္က ေဒါႀကီးေမာႀကီး ေအာ္ပစ္ လိုက္သည္။ ထုိအေကာင္သြားခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံမွာ မုဒိမ္းမႈထူေျပာေသာ ရာဇ ဝတ္မႈ ပင္လယ္ေဝေနသည့္ ႏုိင္ငံျဖစ္ သည္။
မိမိဘာသာပင္ ကိုဥာဏ္ျဖင့္ တီထြင္ဖန္တီးေရးသားျခင္းကို အဂၤ လိပ္ဘာသာျဖင့္ creative writing ဟုေခၚဆုိသည္။ ဖန္တီးမႈစာေပျဖစ္ သည္။ ျမန္မာလိုလွလွပပေျပာလို လွ်င္ ‘ရသစာေပ’ဟုသာ ေျပာရေပ လိမ့္မည္။ ရသေျမာက္၊ မေျမာက္ကို ဖန္တီးမႈအရည္အေသြးက ဆံုးျဖတ္ ပါလိမ့္မည္။ ျမန္မာဝတၱဳရွည္ေလာက တြင္ ေခတ္ဦးပိုင္းက်က် (၁၉ဝ၄) ခုႏွစ္က ပံုႏွိပ္ေသာ၊ စာေရးဆရာဝန္ စာေရးဦးႀကီး၏ ‘ခ်ဥ္ေပါင္ရြက္သည္ ေမာင္မႈိင္း’ဝတၱဳသည္ ႏွစ္ (၁ဝဝ) ေက်ာ္လာသည္အထိ အႀကိမ္ႀကိမ္ ႐ုိက္ႏွိပ္ေရာင္းခ်ရဆဲျဖစ္သည္။
ဝတၱဳ၏ အဓိကဦးေဆာင္ ဇာတ္ လိုက္သည္ တစ္ရြာတစ္က်ီေဆာက္ ေသာ ျမာေပြသည့္ လူလည္လူ႐ႈပ္ ေမာင္မႈိင္းျဖစ္သည္။ ထုိဝတၱဳမ်ဳိး သည္ အေနာက္တုိင္းကလာေသာ ပံုစံျဖစ္၍ picaresque novel ဟု ေခၚေၾကာင္း မွတ္သားမိပါသည္။ ‘ျမာေပြ’ (ဇာတ္႐ႈပ္)ေသာ ဝတၱဳျဖစ္ေသာ္ လည္း မၾကားဝံ့မနာသာ အယုတၱ အနတၱစကားလံုးတစ္လံုးမွမပါ။ စာ ဖတ္သူအား ရႊင္ျမဴးဖြယ္ရသကိုသာ ေပးအပ္ပါသည္။
ျမန္မာစာေပတြင္ ေခတ္ကုန္ သြားေသာ္လည္း ႐ုပ္/သံတြင္ ေခတ္ မကုန္ေသးေသာ တ႐ုတ္သိုင္း႐ုပ္ရွင္ မ်ားကို ကြၽန္ေတာ္သေဘာက်တုန္း ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္တြင္းျဖစ္ တ႐ုတ္ သိုင္းဝတၱဳေတြ ဆယ္ႏွစ္ဆယ္မိုး ေခတ္ေကာင္းတုန္းက ကြၽန္ေတာ္ သည္လည္း သိုင္းဝိဇၨာျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ဘယ္သို႔ေသာ သိုင္းဝိဇၨာပါနည္း။ ျပည္တြင္းျဖစ္ တ႐ုတ္သိုင္းဝတၱဳေတြ ဖန္တီးေသာ (ဝါ) အႀကံအဖန္လုပ္ ေသာ သိိုင္းဝိဇၨာႀကီးပါတည္း။ ။
ၾကဴးႏွစ္
