ကြၽန္ေတာ္ေရးခဲ့ေသာ စာအုပ္ မ်ားတြင္ ကိုယ္တုိင္ေရးအတၳဳပၸတိၱဆန္ ဆန္ ကိုယ္ေတြ႕အေတြ႕အႀကံဳမ်ားကို ေရးေသာ စာအုပ္မ်ား ပါဝင္ပါသည္။ စာနယ္ဇင္းမ်ားတြင္ ေဆာင္းပါးမ်ား အျဖစ္ အခန္းဆက္ေရးၿပီး စာအုပ္ အျဖစ္ စုစည္းပံုေဖာ္ေသာစာအုပ္မ်ား ျဖစ္သည္။ ၁၉၅ဝ ဝန္းက်င္ ဇာတိ ရပ္ရြာမွ ရန္ကုန္သို႔ ေျပာင္းလာခ်ိန္ ကစ၍ ကြၽန္ေတာ့္အသက္ ၄ဝ အ ရြယ္၊ အိမ္ေထာင္ရွင္ဘဝမွာ သမီး ကေလး ဖြားျမင္သည့္အခ်ိန္အထိ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားကို ၿမိဳ႕ေတာ္ (ရန္ ကုန္)မဂၢဇင္းတြင္း လစဥ္ေရးၿပီး ႏွစ္ ေလးဆယ္ဘဝမွတ္တုိင္မ်ား အမည္ ျဖင့္ စာအုပ္ထုတ္ေဝခဲ့ပါသည္။ ပညာတန္ေဆာင္မဂၢဇင္းမွာ ေရး ေသာေက်ာင္းသားဘဝအေတြ႕အႀကံဳ မ်ားႏွင့္ တကၠသိုလ္ဆရာဘဝအေတြ႕ အႀကံဳမ်ားသည္လည္း ဆရာႏွင့္ တပည့္ တပည့္ႏွင့္ ဆရာ အမည္ျဖင့္ စာအုပ္ျဖစ္လာပါသည္။ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ အိုဆာကာ ႏုိင္ငံျခားဘာသာသင္ တကၠသိုလ္တြင္ ျမန္မာစာဧည့္ပါ ေမာကၡအျဖစ္ ၂ ႏွစ္တာဝန္ထမ္း ေဆာင္စဥ္ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားကို အို ဆာကာဧည့္သည္ အမည္ျဖင့္ စာ အုပ္တစ္အုပ္ သီးသန္႔ေရးခဲ့ပါသည္။ ပညာႏွလံုးသားဆိုေသာ စာအုပ္က ေတာ့ ေက်ာင္းသားဘဝမွာ ပညာကို အာ႐ုံျပဳခဲ့သည့္ အက်ဳိးအေၾကာင္း တကၠသိုလ္ဆရာဘဝတြင္ ပညာကိစၥ မ်ားကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ရေသာ အေတြ႕အႀကံဳကို ေရးထားျခင္းျဖစ္ပါ သည္။ သင္ၾကားေရးႏွင့္ သုေတသန ကိစၥမ်ားကိုပါ ေဆြးေႏြးထားသည္။ ထိုစာအုပ္မ်ား အေၾကာင္း ‘ေပၚျပဴ လာ’မွာ ကြၽန္ေတာ္ေရးခဲ့ၿပီးပါၿပီ။
ကိုယ္တုိင္ေရး အတၳဳပၸတိၱဆန္ ေသာ စာအုပ္ ၂ အုပ္ ဆက္ေရးျဖစ္ သည့္အေၾကာင္းကို ယခုေဖာ္ျပလိုပါ သည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႏွစ္တစ္ရာ ျပည့္ခါနီးျဖစ္ေသာ ဤကာလတြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႏွင့္ ဆက္စပ္၍ ကိုယ္ေတြ႕အေတြ႕အႀကံဳကို အမွတ္ တရေရးခ်င္စိတ္ေပၚလာသည္။ ကြၽန္ ေတာ္သည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားအျဖစ္ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္မွ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္အထိ ၄ ႏွစ္ေနၿပီး ပထမဘဲြ႕ျဖစ္ေသာ ဝိဇၨာ (အေထြေထြ ဂုဏ္ထူး)ဘြဲ႕ရခဲ့သည္။ ေက်ာင္းသား ဘဝတြင္ ေတာင္ဥကၠလာပမွ ကမာ ရြတ္ရွိ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္သို႔ ေန႔ ေက်ာင္းသားအျဖစ္ ဘတ္စကားစီး ၍ တက္ခဲ့သည္။ ေက်ာင္းသားဘဝ အေတြ႕အႀကံဳကို ဟိုတစ္ကြက္ သည္ တစ္ကြက္ေရးျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း တစ္ ဆက္တည္း ဆက္စပ္၍ မေရးျဖစ္ ေသးပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္တြင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘဝကို စာ အုပ္တစ္အုပ္သီးသန္႔ေရးၿပီး ရာျပည့္ စာအုပ္တုိက္က ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ စာ အုပ္အမည္မွာ တကၠသိုလ္ေျမ ေျခခ် ခဲ့ေသာ ေန႔ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ ၏ အမွတ္တရမ်ား (ရန္ကုန္တကၠ သိုလ္ ရာျပည့္အႀကိဳ) ျဖစ္ပါသည္။ ဆယ္တန္းေအာင္ၿပီး ရန္ကုန္တကၠ သိုလ္တက္ဖို႔ အေျခအေနေပၚေပါက္ လာပံုျဖင့္ အစခ်ီ၍ ရန္ကုန္တကၠ သိုလ္မွာ ျမန္မာစာဂုဏ္ထူးတန္း တက္ၿပီးေနာက္ ေအာင္စာရင္းထြက္ သည့္အခ်ိန္အထိ ေက်ာင္းသားဘဝ ကို ပံုေဖာ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။
တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားဘဝ တြင္ လမ္းဆံုလမ္းခြေရာက္သည့္အခါ ဘယ္လမ္းလိုက္မည္ဟု ဆံုးျဖတ္ၿပီး တစ္လမ္းကို ေရြးရေသာ အေျခအေန ႏွင့္ ႀကံဳရပံုမွာ အမွတ္ထင္ထင္ျဖစ္ စရာ ေကာင္းပါသည္။ ဆယ္တန္း ေအာင္ေတာ့ အလုပ္လုပ္ရမလား ေက်ာင္းဆက္တက္ရမလား ေရြးခ်ယ္ စရာျဖစ္လာရာ ေက်ာင္းဆက္တက္ ဖို႔ အေျခအေနေပးသည့္အတြက္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားျဖစ္လာရ သည္။ တကၠသိုလ္တက္မည္ဆုိေတာ့ သိပၸံဘာသာတြဲယူမလား၊ ဝိဇၨာဘာ သာတဲြယူမလားဆုိသည့္ လမ္းဆံုႏွင့္ ႀကံဳျပန္သည္။ သိပၸံယူလွ်င္ ရန္ကင္း ေကာလိပ္မွာ တက္ရမည္ျဖစ္၍ အိမ္ ရွိရာ ေတာင္ဥကၠလာပႏွင့္နီးသည့္ ဝိဇၨာယူလွ်င္ ထီးတန္းေကာလိပ္ (ၾကည့္ျမင္တုိင္)မွာ တက္ရမည္ျဖစ္၍ အိမ္ႏွင့္ေဝးသည္။ သို႔ေသာ္ ဝိဇၨာ ဘာသာယူဖို႔ စိတ္ထက္သန္သည့္ အတြက္ အိမ္ႏွင့္ေဝးေသာ ထီးတန္း ေကာလိပ္ကို ေရြးလိုက္သည္။ မိုး တြင္းမွာ ရႊံ႕ထဲ ဗြက္ထဲ ျဖတ္ၿပီး ဘူ တာအေရာက္လမ္းေလွ်ာက္ၿပီးမွ ၿမိဳ႕ ပတ္ရထားစီးၿပီး ပင္ပင္ပန္းပန္း ပညာသင္ခဲ့ရသည္။ ဝိဇၨာဘာသာတဲြ ယူျပန္ေတာ့ စိတ္ႀကိဳက္ျမန္မာစာႏွင့္ သခ်ၤာကို ေရြးရျပန္သည္။ ဆယ္တန္း မွာ ဂုဏ္ထူးရခဲ့ေသာ ဘာသာမ်ား ျဖစ္၍ ၂ ဘာသာတဲြခ်င္ေသာ္လည္း တဲြခြင့္မရသျဖင့္ စိတ္ႀကိဳက္ျမန္မာ စာဘက္ လုိက္ခဲ့ရသည္။ ဂုဏ္ထူး တန္းတက္ေတာ့လည္း အဂၤလိပ္စာ၊ ျမန္မာစာ၊ သမိုင္း၊ ဖီလိုဆိုဖီ ဂုဏ္ ထူးတန္းမ်ား တက္ႏုိင္ခြင့္ရွိရာမွာ ျမန္မာစာဂုဏ္ထူးတန္းတက္ဖို႔ ေရြး ခဲ့သည္။ လမ္းဆံုလမ္းခြမ်ား အႀကိမ္ ႀကိမ္ေတြ႕ၿပီး ေရြးခ်ယ္ေလွ်ာက္လွမ္း ရာမွ တကၠသိုလ္ျမန္မာစာဆရာဘဝ သို႔ ေရာက္ဖို႔ ေရစက္ပါသျဖင့္ ျမန္ မာစာေလ့လာခြင့္ရခဲ့ပံုကို ျပန္စဥ္း စားမိပါသည္။
အမွတ္တရကေလးမ်ားလည္း ရွိသည္။ ဆယ္တန္းကို ဂုဏ္ထူး ၂ ခု ျဖင့္ ေအာင္ၿပီး တကၠသိုလ္တက္ရ သျဖင့္ ေဆြမ်ဳိးမ်ား၊ မိတ္ေဆြမ်ားက ဝမ္းသာေနခ်ိန္တြင္ ”ဘယ္ကပိုက္ဆံ ရလို႔ ဆက္တက္တာလဲ”ဟု ပိုက္ဆံ ခ်မ္းသာေသာ ေဆြမ်ဳိးတစ္ေယာက္က မေက်နပ္ေသာအသံျဖင့္ ေမးသည္ ကို ခံရသည္။ ”ခင္ဗ်ားက ေက်ာင္း ခ်ည္းတက္ေနလို႔ ျဖစ္မလားဗ်။ အ လုပ္လုပ္ဦးမွေပါ့”ဟု ဆယ္တန္းက် ေသာ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က မာေရေက်ာေရ ေဒါသသံျဖင့္ ေျပာ သည္ကိုလည္း ခံရသည္။
ေက်ာင္းသားဘဝအမွတ္တရ မ်ားတြင္ လမ္းဆံုလမ္းခြတစ္ခုႏွင့္ ႀကံဳရေသးသည္။ ကြၽန္ေတာ္က စကိုင္ပင္ (ေထာက္ပံ့ေၾကး)ေလွ်ာက္ သည့္အတြက္ စကိုင္ပင္လည္း ရ သည္။ ဆယ္တန္းမွာ အမွတ္ေကာင္း သည့္အတြက္ စေကာလားရွစ္ (ပညာ သင္ဆု)လည္းရသည္။ သို႔ေသာ္ စည္းကမ္းအရ တစ္ခုသာ ယူခြင့္ရွိ သည္ဟု ဆုိသျဖင့္ ေသခ်ာသည့္ လမ္းကို ေရြးလိုက္သည္။ တစ္လ ၇၅ က်ပ္ျဖင့္ ၂ ႏ်စ္သာ ရမည့္ စေကာ လားရွစ္ကို ျပန္အပ္လုိက္ၿပီး ဘြဲ႕ရ သည္အထိ ၄ ႏွစ္ရမည့္ စကုိင္ပင္ကို လက္ခံကာ ပညာေရးခရီးကို ေျဖာင့္ တန္းစြာ ဆက္ႏုိင္ခဲ့သည္။
ဆယ္တန္းေအာင္စဥ္က ျမန္မာ စာဂုဏ္ထူးရသည္။ တစ္ႏုိင္ငံလံုးမွာ ကြၽန္ေတာ္တစ္ေယာက္တည္း ဂုဏ္ ထူးရသျဖင့္ ျမန္မာစာအမွတ္အမ်ား ဆံုးရသူအျဖစ္ ‘ေငြတာရီ’ အထိမ္း အမွတ္ေရႊတံဆိပ္ဆုခ်ီးျမႇင့္ခံရသည္။ ဆုကို ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ဘြဲ႕ႏွင္း သဘင္အခမ္းအနားမွာ ဘြ႕ဲရသူမ်ား ႏွင့္အတူ ေရာၿပီး ခ်ီးျမႇင့္ၿမဲျဖစ္ရာ ဆု လာယူဖို႔ ကြၽန္ေတာ့္ကို အေၾကာင္း ၾကားသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုအခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္ေနေသာ ဗဟန္းေရႊဂံုတိုင္ ရပ္ကြက္ဖ်က္သိမ္းၿပီး ေတာင္ဥကၠ လာပေျပာင္းရခ်ိန္ျဖစ္သျဖင့္ အ ေၾကာင္းၾကားစာမရပါ။ အိမ္မရွိေတာ့ ေသာ လိပ္စာျဖစ္၍ စာမေရာက္ ေတာ့သျဖင့္ ဘဲြ႕ႏွင္းသဘင္မွာ ဆုယူ ရမည့္အေၾကာင္း ကြၽန္ေတာ္မသိ လိုက္၍ ဆုတက္မယူရေတာ့ပါ။ ေနာက္မွ ေမာ္ကြန္းထိမ္းက အ ေၾကာင္းၾကား၍ ေမာ္ကြန္းထိန္း႐ုံးမွာ သြားယူခဲ့ရပါသည္။ အမွတ္တရတစ္ ခုပါ။
ကြၽန္ေတာ္တကၠသိုလ္ေက်ာင္း သားဘဝမွာ ‘တကသ’က က်င္းပ ေသာ ေနာက္ဆံုးေက်ာင္းသားပြဲေတာ္ ကို မီလိုက္သည္မွာလည္း အမွတ္တရ တစ္ခုပါ။ အဓိပတိလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ပြဲေစ်းတန္းမ်ား၊ ျပခန္းမ်ား၊ ေခတ္ အဆက္ဆက္ တကသဥကၠ႒မ်ား၏ ဓာတ္ပံုမ်ား ခင္းက်င္းထားေသာ ျပခန္း၊ ေဖ်ာ္ေျဖကျပသည့္ ဇာတ္စင္ မွ ခ်င္းတြင္းဒိုးပတ္အဖဲြ႕၊ ႐ုပ္ရွင္မင္း သား ဒါ႐ုိက္တာ ကိုျမတ္ေလး၏ ‘ဆံ ၿမိတ္လဲေျပ ပန္းလဲေၾကြ’ျပဇာတ္ စသည္တို႔ကို အမွတ္တရျဖစ္ရပါ သည္။ ကြၽန္ေတာ္တကၠသိုလ္တက္ ေနေသာ ၄ ႏွစ္ကာလတြင္ ထူးျခား ေသာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ေပၚေပါက္ သည္။ အစိုးရ ၃ ဖြဲ႕ေျပာင္းသည္။ အိမ္ေစာင့္အစိုးရ၊ ပထစအစိုးရႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရးအစိုးရတို႔ျဖစ္သည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ပါေမာကၡခ်ဳပ္ လည္း ၃ ေယာက္ေျပာင္းသည္။ ဆရာႀကီး ေဒါက္တာလွျမင့္၊ ေဒါက္ တာသာလွႏွင့္ ဦးကာတို႔ျဖစ္သည္။ ျမန္မာစာပါေမာကၡလည္း ၃ ေယာက္ ေျပာင္းသည့္ ဆရာႀကီးဦးဧေမာင္၊ ဆရာႀကီး ဦးဝန္ႏွင့္ ဆရာႀကီး ဦး ေမာင္ေမာင္ႀကီးတို႔ျဖစ္သည္။
မေမ့ႏုိင္စရာျဖစ္ရပ္ ၃ ခုလည္း ေပၚေပါက္သည္။ ေရွ႕မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ ေသာ ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ ေက်ာင္း သားပြဲေတာ္ႏွင့္ ႀကံဳရသည္။ ၁၉၆၂ ခု ‘ဇူလိုင္လ ၇ ရက္’ အေရးအခင္း ႀကီးႏွင့္လည္း ႀကံဳရသည္။ ကြၽန္ေတာ္ ၏ မိခင္ဌာနျဖစ္ေသာ ရန္ကုန္တကၠ သိုလ္ ျမန္မာစာဌာနႀကီးသည္ ျမန္ မာဘာသာဌာနႏွင့္ ျမန္မာစာေပဌာန ဟူ၍ ၂ âမႊာကြဲသြားသည္ႏွင့္လည္း ႀကံဳရသည္။ (ေတာ္လွန္ေရးအစိုးရ လက္ထက္မွာ တစ္ဌာနတည္းအျဖစ္ ျပန္လည္ေပါင္းစည္းပါသည္။)
သင္ၾကားပို႔ခ်ေသာ ဆရာဆရာ မမ်ား၏ အမူအရာ သင္ဟန္ၾကား ဟန္မ်ားကိုလည္း အမွတ္တရျဖစ္ရ သည္။ ျမန္မာစာဆရာဆရာမမ်ား တြင္ စာသင္ခံုေပၚ တင္ပါးလႊဲထုိင္ ၿပီး အသံၾသဇာျပည့္ဝစြာ တစ္တန္း လံုးလႊမ္းၿခံဳေသာအသံျဖင့္သင္ၾကားပို႔ခ်ေသာ ဆရာဦးလွေရႊ (မႏၲေလး တကၠသိုလ္ပါေမာကၡခ်ဳပ္၊ ျမန္မာစာ အဖဲြ႕ဝင္၊ ကြယ္လြန္)၊ တုိက္ပံုအက်ႌ အိတ္ထဲက ေျမျဖဴကို ထုတ္ေရးလိုက္၊ လက္ညိဳးေထာင္ကာ ရွင္းျပလိုက္ႏွင့္ ခက္ခဲနက္နဲေသာ စာေပမ်ားကို ေပါ့ ပါးရႊင္ၾကည္စြာ သင္ၾကားပို႔ခ်ေသာ ဆရာဦးေမာင္ေမာင္ႀကီး (ပါေမာကၡ၊ ကြယ္လြန္) ပါးခ်ဳိင့္ႏွစ္ဖက္ေပၚ ေအာင္ ၿပံဳးရင္ မ်က္ေတာင္ တဖ်က္ ဖ်က္ခတ္၍ အေနာက္တုိင္းျပဇာတ္ မ်ားႏွင့္ ျမန္မာျပဇာတ္မ်ားကို ႏႈိင္း ယွဥ္သင္ၾကားေသာဆရာဦးေက်ာ္ရင္ (မႏၲေလးတကၠသိုလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ကြယ္လြန္) ခက္ခဲေသာပ်ဳိ႕ရတုမ်ားကို တိက်ရွင္းလင္းစြာ တစ္လံုးခ်င္းဖြင့္ ဆုိ၊ သင္ၾကားေသာ ဆရာမေဒၚခင္ ေစာ (ပါေမာကၡ၊ ကြယ္လြန္)၊ ကရား မွ ေရလႊတ္သကဲ့သို႔ စကားကို အရွိန္ အဟုန္ျဖင့္ သြက္သြက္ေျပာရင္း စာ ေတြ အမ်ားႀကီးလည္း ၿပီးေအာင္၊ နားလည္း နားလည္ေအာင္ ရွင္းလင္း ျပတ္သားစြာ သင္ၾကားေသာ ဆရာ ဦးဖိုးေက်ာ္ျမင့္ (ကထိက၊ ကြယ္လြန္) စသည့္ ဆရာမ်ား၏ သင္ဟန္ၾကား ဟန္မ်ား –
ေခတ္သစ္ရာဇဝင္ကို ဟာသ ကေလးမ်ား ေႏွာရင္း စိတ္ဝင္စား ေအာင္ သင္ၾကားေသာ ဆရာမေဒၚ စန္းစန္းတင္၊ ဖီလိုဆိုဖီသင္ခန္းစာ မ်ားကို ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ တစ္ လံုးခ်င္း ရွင္းျပေနသည့္အထဲက တပည့္မ်ား နားမလည္မွာ စိုးသည့္ အတြက္ Am I clear ? (ဆရာေျပာ တာ ရွင္းရဲ႕လား)ဟု စာသင္ရင္း မၾကာခဏေမးတတ္ေသာ ဆရာ ေဒါက္တာခင္ေမာင္ဝင္း (ဖီလိုဆိုဖီ ပါေမာကၡ၊ ပညာေရးတကၠသိုလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္၊ ပညာေရးဝန္ႀကီး၊ ကြယ္လြန္)၊ ဖိနပ္သံခပ္ျပင္းျပင္းနင္း လာၿပီး ဂုဏ္ထူးတန္းမွာ အဂၤလိပ္ စာ တန္းတက္ရေသာ တပည့္မ်ားကို ေမးလိုက္ ေျဖခုိင္းလုိက္ျပန္ေဆြးေႏြး လိုက္ျဖင့္ အခက္အခဲမရွိေအာင္၊ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းေအာင္ သင္ ၾကားေပးေသာ ၿဗိတိသွ်ေကာင္စီမွ ဧည့္ကထိကအျဖစ္ ေရာက္ေနေသာ Mr Dent Young ေခၚ ဆရာကေလး တို႔၏ သင္ဟန္ၾကားဟန္ေျပာဆိုဟန္ မ်ားကို နားထဲမွာ ၾကားေယာင္ေနဆဲ ပါ။
ေမာင္ခင္မင္ (ဓႏုျဖဴ)