လူငယ္ေတြျဖစ္တဲ့ ဒန္နီယယ္ နဲ႔ လီနာအမည္ရိွ ဂ်ာမန္ သမီးရည္း စား စံုတဲြဟာ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္က ခ်ီလီ ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး႐ႈပ္ေထြးမႈႀကီးထဲကုိ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ က်ေရာက္ သြားၿပီး အသက္လုကာ စြန္႔စားထြက္ေျပးၾက ရပံုနဲ႔ လြတ္ေျမာက္လာတဲ့အခါ အရင္းအႏွီးေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာနဲ႔ စနစ္တက် ဖန္တီးထားတဲ့ အာဏာ မက္သူတုိ႔ရဲ႕ လွ်ဳိ႕ဝွက္ယုတ္မာမႈႀကီးကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ပံုအေၾကာင္း ႐ိုက္ကူး ထားတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဇာတ္ကားကို ဒါ႐ိုက္တာFlorian Gallen Berger က႐ိုက္ကူး ၿပီး အဓိကဇာတ္ေကာင္ လီနာဆိုတဲ့ အမ်ဳိးသမီးငယ္ေလးအျဖစ္ မင္းသမီး ငယ္ ‘အမ္မာဝက္ဆန္’ က သ႐ုပ္ ေဆာင္ထားပါတယ္။ (ဟယ္ရီေပၚ တာ ဇာတ္လမ္းတဲြထဲမွာ ဆံပင္အနီ ေရာင္ေလးနဲ႔ ‘ဟာမိုနီဂရိမ္းဂ်ာ’ ဆုိၿပီး သြက္လက္ခ်က္ခ်ာတဲ့ကေလးဇာတ္ေကာင္ အျဖစ္ သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့ သူေလး ျဖစ္ပါတယ္။ ခုေတာ့ တကယ့္အဓိပတိ ႏုိင္ငံေရး ႐ႈပ္ေထြး မႈဇာတ္ကားႀကီးမွာ သ႐ုပ္ေဆာင္ႏုိင္ သူႀကီး ျဖစ္လာပါၿပီ) လီနာရဲ႕ခ်စ္သူ ဒန္္နီယယ္အျဖစ္ကုိေတာ့ မင္းသား ငယ္ Daniel Bruhl ကသ႐ုပ္ေဆာင္ ထားပါတယ္။
အခ်ိန္က ၁၉၇၃ ခုႏွစ္။ စန္တီ ယာဂိုဒီခ်ီလီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ အဓိက႐ုဏ္း ေတြ ျဖစ္လာေနပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးသမား ေတြရဲ႕ အဓိက ႐ုဏ္းေၾကာင့္ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတုိင္းအတာအရ မတည္ၿငိမ္ဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ အထူး သျဖင့္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈနဲ႔ အစာ ေရစာ မလံုေလာက္မႈေတြေၾကာင့္ ခ်ီ လီရဲ႕လမ္းမႀကီးေတြေပၚကုိ လူေပါင္း မ်ားစြာ ေျပးထြက္လာေနပါတယ္။
ဒီအခ်ိန္မွာ ဆုိဗီယက္ျပည္ ေထာင္စုကလည္း အေထာက္အပံ့ အတြက္ အာမခံခ်က္သေဘာေလာက္ ေတာ့ ေပးထားပါေသးတယ္။ ဒါေပ မဲ့ ခ်ီလီႏိုင္ငံဟာ ယူႏုိက္တက္စတိတ္ နဲ႔အတူ မည္ကာမတၱ ဒီမုိကေရစီရဲ႕ ေနာက္ဆံုးစစ္ေအးစစ္ေျမျပင္ ျဖစ္ လာေနပါတယ္။
ယူအက္စ္အစိုးရရဲ႕ သမၼတ ‘ဆယ္လ္ဗဒါအလန္ဒီ’ ကုိ ေထာက္ခံ ဖို႔ဆိုၿပီးေတာ့ လူေပါင္းမ်ားစြာ ခ်ီလီ ရဲ႕ လမ္းေတြေပၚကုိ ေျပးထြက္လာေန ၾကပါတယ္။
သမၼတဟာ သူ႔ရဲ႕႐ုံးခန္း ထဲကေနၿပီး လမ္းမေတြေပၚက သူ႔ကို ေထာက္ခံေနတ့ဲ ျပည္သူေတြဆီ လာ ဖို႔ လိုအပ္ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ကုိ ျဖဳတ္ခ်ဖို႔ လုပ္ေနတဲ့ အင္အားစု ႀကီးတစ္ခုေၾကာင့္ ျပည္သူနဲ႔အတူ မားမားမတ္မတ္ ထြက္ရပ္လို႔မရ ဘူး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ခ်ီလီမွာ ေနာက္ဆံုး ဘာေတြ ဖံြ႕ၿဖိဳးလာမလဲ ဆုိတာကုိ ႏုိင္ငံ တကာကလည္း သိခ်င္ေနၾကပါ တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ခ်ီလီဟာ ျပည္ တြင္းစစ္ျဖစ္ဖို႔ အေနအထားကုိ ဦးတည္ေနတယ္လို႔ ႏုိင္ငံေရးကြၽမ္း က်င္သူေတြက ခန္႔မွန္းေန ၾကျပန္ပါ တယ္။ ယူအက္စ္အစိုးရဟာ ျပည္သူ နဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ျပည္သူအလုိရိွတဲ့ သမၼတကုိ ျဖဳတ္ခ် ခ်င္ေနပါတယ္။
“ဂုဏ္သေရရိွ လူႀကီးမင္းမ်ားနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးအေပါင္းတုိ႔ရွင္၊ ကြၽန္္မတုိ႔ ရဲ႕ ဂ်ာမန္ေလေၾကာင္းလိုင္းက ပ်ံသန္းလာတဲ့ ေလယာဥ္ဟာ ခ်ီလီ ႏုိင္ငံရ႕ဲ႕ စန္တီယာဂိုဒီခ်ီ လီ ေလဆိပ္ ကို ဆင္းသက္ပါေတာ့မယ္။ ေက်းဇူး ျပဳၿပီး ခါးပတ္ေတြကုိ ျပန္ပတ္ထားၾက ပါဦး။ လူႀကီးမင္းတုိ႔ရဲ႕ ေခါက္စားပဲြ ေလးေတြကိုလည္း သိမ္းထားေပးၾက ပါ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင္” လို႔ ဂ်ာမန္သူလီနာဆိုတဲ့ ေလယာဥ္မယ္ ေလးက ယဥ္ေက်းပ်ဴငွာစြာ ေျပာေန ပါတယ္။ ေလယာဥ္ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ျပန္တက္ ဖို႔အတြက္ ေလးရက္ၾကာဦး မွာျဖစ္လို႔ ၿမိဳ႕ထဲကိုထြက္အလာမွာ-
“ရဲေဘာ္တုိ႔၊ ဒီေလာက္ပူျပင္း ေလာင္ၿမိဳက္လွတဲ့ ေနေရာင္ေအာက္ မွာ ငါတုိ႔ဘာလာလုပ္ၾကတာလဲလို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကုိယ္ ျပန္ေမးၾကည့္ၾကရ ေအာင္။ ကြၽန္ေတာ္ တုိ႔ဟာ ဒီကို ေရာက္ေနၾကရတာဟာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ရဲ႕ အလုပ္ေတြကို ပိုၿပီးစြမ္းအားရိွ ေအာင္လို႔ပါ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အားလံုး ဆင္းရဲဒုကၡ ခံစားေနရတယ္ဆုိတာ သိသာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခ်ီလီကုိ ဂုဏ္တစ္ခုအေနနဲ႔ ျမင္ခြင့္ရေအာင္ လုပ္ရမယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ဆင္းရဲ တဲ့ ျပည္သူေတြဘက္က ရပ္တည္ ေပးတဲ့ ခ်ီလီသားေ တြ ျဖစ္ရမယ္။ ယူ အက္စ္က ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ က်ဆံုးတာ ကုိ ျမင္ခ်င္ေနၾကတယ္။ သူတုိ႔က ခ်ီ လီနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ဘဝေတြကုိ ခ်ဳပ္ ကိုင္ခ်င္လို႔ သမၼတ ‘ဆယ္လ္ဗဒါ အလန္ဒီ’ ကို ျဖဳတ္ခ်ခ်င္ေနၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔သမၼတ ဆယ္လ္ဗဒါ အလန္ဒီကုိ ကာကြယ္ၾကရမယ္။ သမၼတ အလန္ဒီအတြက္ တုိက္ခုိက္ ၾကရမယ္။ သမၼတ အတြက္ ဆင္းရဲတဲ့ ျပည္သူေတြအတြက္ မားမားမတ္မတ္ ရပ္ၿပီး ကာကြယ္တုိက္ခိုက္ၾကရမယ္။ ငါတုိ႔ ဘယ္သူေတြဆုိတဲ့ အရာကုိ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ကာကြယ္ၾကရ မယ္။ အခုကစၿပီး လိုအပ္မယ္ဆုိရင္ ကြၽန္ ေတာ္တို႔ အဆံုးသတ္အထိ သြားၾက ရလိမ့္မယ္” တဲ့။
ဒါေတြဟာ ခ်ီလီလမ္းမႀကီးေတြ ေပၚက လူအုပ္ႀကီးကုိ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားေတြက ေဟာေျပာေန တာပါ။ အဲဒီ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ေတြၾကားထဲမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ေလးလ ေလာက္ကတည္းက ခ်ီလီကုိ ေရာက္ ေနတဲ့ ဂ်ာမန္လူမ်ဳိးတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားေဟာင္း လူငယ္ေလး ဒန္နီယယ္တစ္ေယာက္လည္း ပါဝင္ ေနပါတယ္။ လူအုပ္ႀကီးၾကားမွာ စာ ရြက္ေတြကို အျမန္ျဖန္႔ေဝေနပါတယ္။ အခ်က္အခ်ာက်တဲ့ လမ္းေတြ၊ အေဆာက္အအံုေတြမွာ စာေတြကပ္ ပါတယ္။ ေၾကညာ စာတမ္း ပိုစတာ ေတြကပ္ပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ ဂ်ာမန္လူငယ္ေလး ဒန္နီယယ္ရဲ႕ လက္ရာေတြေပါ့့။
ဒန္နီယယ္က ဓာတ္ပံုပညာ ကြၽမ္းက်င္သလို၊ သတင္းေထာက္ အလုပ္ကိုလည္း ဝါသနာပါတဲ့သူျဖစ္ ပါတယ္။ ခုသူဟာ ေက်ာင္းသားေတြ ရဲ႕ အေရးကိစၥမွာ ေပ်ာ္ ဝင္ေနၿပီး ေက်ာင္းသားေတြ လိုအပ္တဲ့ မွတ္ တမ္းဓာတ္ပံု႐ိုက္ေပးတာေတြ၊ လက္ ေရးစာလံုးေရးေပးတာေတြ၊ စာရြက္ စာတန္းျဖန္႔ေဝတာေတြ၊ တကၠသိုလ္ ဝန္းက်င္မွာ နံရံကပ္ ပုိစတာေတြ ေရးေပးရတာေတြနဲ႔ ကူညီေပးေနသူ ျဖစ္ပါတယ္။
အပ်င္းေျပ ထြက္လာခဲ့တဲ့ လီနာဟာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ေတြၾကားက ဒန္နီယယ္ကို ျမင္ေတြ႕ သြားသလို၊ ဒန္နီယယ္ကလည္း စင္ ျမင့္ေပၚကေန လူအုပ္ ႀကီးၾကားက လီနာကို ျမင္ေတြ႕သြားပါတယ္။ သူ တို႔ႏွစ္ေယာက္က ဂ်ာမနီမွာ ကတည္း က အလြန္ခ်စ္ၾကတဲ့ ခ်စ္သူေတြ ျဖစ္ ပါတယ္။ လီနာဟာ ဒန္နီယယ္ေနတဲ့ အခန္းကို လိုက္သြားၿပီး အိမ္ရွင္မ ေကာင္းတစ္ေယာက္လို ခ်က္ျပဳတ္ ေပး၊ အခန္းသန္႔ရွင္းေပးရင္း ႏွစ္ ေယာက္သား တစ္ညတာ ေပ်ာ္ရႊင္ ၿပီးတဲ့ ေနာက္တစ္ေန႔ မွာေတာ့ တကၠ သိုလ္ေက်ာင္းသား တစ္ဦးဆီက ဖုန္း ဝင္လာတယ္။
“ပီႏိုခ်က္ကို ေခၚသြားၾကၿပီ။ စစ္္တပ္ေတြေရာက္လာၿပီ။ သမၼတ ဆယ္လ္ဗဒါအလန္ဒီကို ေထာက္ခံတဲ့ သူေတြကို အကုန္လိုက္ဖမ္းေနၿပီ။ တကၠသိုလ္မွာ ကပ္ထားတဲ့ ဒန္နီ ယယ္ရဲ႕ ပုိစတာေတြကိုလည္း သိမ္း သြားၾကၿပီ။ သူတုိ႔မၾကာခင္ မင္းေနတဲ့ ေနရာတစ္ဝိုက္ကို ေရာက္လာေတာ့ မယ္။ အျမန္ထြက္သြားေတာ့” တဲ့။
ဒါေၾကာင့္ ႏွစ္ေယာက္သား အျမန္ဆံုး လမ္းေပၚေျပးအထြက္မွာ ေနာက္က်သြားပါၿပီ။ သူတုိ႔ ဒန္နီ ယယ္ကုိ ဗန္ကားထဲထည့္ၿပီး ေခၚ သြားၾကတယ္။ ေတာေ တာင္ေတြၾကား ထဲက အလြန္ေဝးလံတဲ့ ေနရာတစ္ခု မွာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ‘ကိုလိုနီ ယာဒီနီဒက္’ ဆုိတဲ့ေနရာကုိ ေခၚ သြားၾကတာ။ အဲဒီေနရာကို ေရာက္ ရင္ အႏွိပ္စက္အညႇဥ္းပန္းခံရၿပီး ျပန္လမ္းဘယ္ေတာ့မွ မရိွတ့ဲေနရာလို႔ လူေတြသိထားၾကတယ္။
ေျမေပၚမွာေတာ့ ကုသုိလ္ျပဳတဲ့ ဘာသာေရးေနရာႀကီးအျဖစ္ ဟန္ျပ ထားၿပီး ေျမေအာက္မွာေတာ့ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္း ပန္းမႈေတြကို ျပဳလုပ္ပါ တယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီေနရာကို ‘ပီရက္စ္’ လုိ႔ေခၚတဲ့ ဘာသာအယူဝါဒသမား တစ္ေယာက္က အစိုးရခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတာပါ။ သူ႔ေနာက္ ကြယ္မွာ အလြန္အင္အားႀကီးမားတဲ့ အုပ္စုႀကီးတစ္ခု ရိွေနပါတယ္။ ဘယ္ သူေတြလဲဆုိတာကိုေတာ့ ဘယ္သူမွ အတိအက် မေျပာႏုိင္ဘူး။ စစ္ပဲြေတြ ၿပီးကတည္းက သူ႔ကို တရားေဟာ ဆရာအျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ထားၾကရ တာ။
ေနရာတုိင္းမွာ သူစည္းမ်ဥ္းေတြ ကို ခ်မွတ္ေပးဖို႔ စီစဥ္ေနတာပါ။ ဘယ္လိုစည္းမ်ဥ္းေတြလဲဆုိတာကုိ ဘယ္သူမွ အတိအက်မသိႏုိင္ၾကပါ ဘူး။ အဲဒီ ‘ကိုလိုနီယာ ဒီနီဒက္’ ဆုိ တာႀကီးဟာ ခ်ီလီမွာအရမ္းအင္အား ႀကီးတယ္ဆိုတာကို လူတုိင္းသိၾက သလို လူတုိင္းလည္း ေၾကာက္ရြံ႕တုန္ လႈပ္ေနၾကရပါတယ္။
ေလယာဥ္မယ္ အမ်ဳိးသမီးငယ္ ေလး လီနာ (ဟာမိုနီဂရိမ္းဂ်ာ) ဟာ ဒန္နီယယ္နဲ႔အတူ လႈပ္ရွားတဲ့ တကၠ သိုလ္ေက်ာင္းသားအဖဲြ႕ေတြ ပုန္း ေအာင္းတဲ့ေနရာကုိ အသည္းအသန္ လိုက္ရွာၿပီး အဲဒီေက်ာင္းသားအဖဲြ႕ ဝင္ဆုိတာေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုၿပီး အျဖစ္ အပ်က္ေတြကို ေမးျမန္းပါတယ္။ ၿပီး ေတာ့ဒီအဖဲြ႕ႀကီးရဲ႕ အေရးပါတဲ့ အကူ အညီေပးသူ ဒန္နီယယ္ကို ရွာေဖြေပး ဖို႔ အကူအညီျပန္ေတာင္းပါတယ္။
ေက်ာင္းသားေတြက ရွင္းျပၾက တယ္။ လက္ရိွ အေျခအေနအရ သူ တို႔လည္း အျခားလံုၿခံဳတယ္လို႔ထင္ရ တဲ့ေနရာ ေျပးသြားၿပီး ပုန္းေနရဦးမွာ ျဖစ္လို႔ ဒန္နီယယ္ အတြက္ ဘာမွ မကူညီႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီကုိလိုနီယာ ဒီနီဒက္ ဆုိတဲ့ ေၾကာက္စရာအင္ပါယာႀကီး အေၾကာင္း ေျပာျပႏုိင္တဲ့ ဌာနတစ္ ခုက ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဆီကိုေတာ့ ၫႊန္ ႏုိင္တဲ့အတြက္ လီနာဟာ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ ကုိ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး အေသးစိတ္ေမးျမန္း ပါတယ္။
အဲဒီပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ ေျပာျပခ်က္ေတြ ကုိ မွတ္သားၿပီး ခရစ္ယာန္သီလရွင္ တစ္ေယာက္အျဖစ္ ဝတ္စားဆင္ယင္ ၿပီး ကားနဲ႔ခရီးအဆင့္ဆင့္ႏွင္ကာ အဲဒီေနရာထဲကို ဝင္ေရာက္လာခဲ့ပါ တယ္။ ဂိတ္တံခါးႀကီးတစ္ခုကေန သီ လရွင္ႀကီးတစ္ေယာက္က ေစာင့္ၿပီး ေခၚသြားပါတယ္။ အဓိက သူစြန္႔စား ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းက ခ်စ္သူ ဒန္ နီယယ္ကို ေတြ႕ဖို႔ပါ။ ကယ္မထုတ္ႏိုင္ ရင္ေတာင္ မ်က္ႏွာကေလးျဖစ္ျဖစ္ ျမင္ရျမင္ရ၊ မ်က္ႏွာျမင္လူခ်င္းေတြ႕ ရၿပီးေရာဆုိတဲ့ စိတ္ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ပါ။
အထဲေရာက္ေတာ့ မိန္းမေတြက ေယာက်္ားေတြရိွေနတယ္ဆုိတာကို သာ သိရသလို၊ ေယာက်္ားေတြက လည္း မိန္းမေတြ ရိွေနတယ္ဆုိတာ ေလာက္ သာသိရၿပီး၊ မိန္းမနဲ႔ ေယာက်္ား မေတြ႕မျမင္ၾကရပါဘူး။ ေျခာက္လ တစ္ႏွစ္ၾကာလို႔ အေၾကာင္းကိစၥ အေရးေပၚမွသာ ခန္းမႀကီးတစ္ခုမွာ ဆံုၾကရတာပါ။ အျပင္ပန္းမွာ ဘာသာ ေရး အေၾကာင္းျပၿပီး အမ်ဳိးသမီးေတြ ဟာ သီလရွင္ဝတ္စံုဝတ္ထားၾကရေပ မယ့္ ေထာင္ထဲမွ အက်ဥ္းသားေတြကို ခိုင္းသလို အခုိင္းခံရၿပီး၊ အက်ဥ္းသား တို႔ရဲ႕ ပံုစံအတိုင္း ေနၾကရပါတယ္။ တစ္ေန႔ေတာ့ ဒန္နီယယ္နဲ႔ဆံု မိၿပီး လွ်ဳိ႕ဝွက္လိုဏ္ေခါင္း တစ္ခုက ေန ထြက္ေျပးလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ၿပီး ေတာ့ သူတုိ႔႐ိုက္ယူလာခဲ့တဲ့ ဓာတ္ပံု မွတ္တမ္းေတြနဲ႔ စန္တီယာဂိုမွာရိွတဲ့ ဂ်ာမန္သံ႐ံုးကေန တစ္ဆင့္ ဖြင့္ခ် လိုက္လို႔ အဲဒီအေၾကာင္းေတြကို ခ်ီ လီတစ္ႏုိင္ငံလံုးက ျပည္ သူေတြသိခြင့္ ရသြားသလို၊ ႏုိင္ငံတကာကလည္း သိခြင့္ရသြားပါတယ္။
႐ုပ္ရွင္က သမီးရည္းစားစံုတဲြရဲ႕ အခ်စ္စိတ္ေၾကာင့္ စြန္႔စားတာကို ဦး တည္ထားေပမယ့္ တကယ္ေတာ့ ႏုိင္ငံတုိင္း၊ ႏုိင္ငံတုိင္းရဲ႕ အာဏာ အတြက္ ႏုိင္ငံေရး ယုတ္မာမႈႀကီးေတြ ေၾကာင့္ ဘီလူးသဘက္ေတြလို မည္း မည္းျမင္ရာ အကုန္သတ္ျဖတ္ေနတာ ကို မီးေမာင္းထိုးျပလိုက္တာပါပဲ။
ဝင္းကုိေမာင္