‘ဆုလတန္ လဇိ’၏ အမည္ အျပည့္အစံုမွာ ဆုလတန္ အာလာဥဒၵိန္ခိလဇိ ဟု ျဖစ္သည္။ ထို ဆုလတန္ ဥဒၵိန္ခိလဇိ သည္ ျမန္မာက်မ္းတတ္ပညာရွိႀကီး တစ္ဦး၏ စာလံုးေပါင္းအတိုင္းျဖစ္ သည္။ ေစာဘရန္ၿငိမ္းလို ငတိက စာလံုး ေပါင္းအသံထြက္မ်ိဳးပင္ မွန္ ေအာင္ကန္ေအာင္ မဖတ္တတ္ေပ။ သို႔ေသာ္ ထိုအမည္ရွင္၏ ခ်စ္စႏိုး ေခၚၾကေသာ ‘နာမည္တို’ ဆုလတန္ လဇိကိုမူ ေခၚရတာ ပါးစပ္တြင္ ‘ေခ်ာ’သည္။ ထု႔ိေၾကာင့္ ေခၚလိုက္ ဦးမည္။
ဆုလတန္လဇိ
ဆုလတန္လဇိ
ဆုလတန္လဇိ
အမွန္ေတာ့ ထို ဆုလတန္လဇိ သည္ နယ္နယ္ ရရ ဆုလတန္လဇိ ေတာ့ မဟုတ္။ သူ သည္ ဘုရင္တစ္ပါး။ ဒိလႅီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ နန္းစိုက္သူ။ သကၠရာဇ္အားျဖင့္ (၁၂၉၅-၁၃၅၁) ျဖစ္သည္။ ထိုဘုရင္သည္ (၁၃ဝ၃)ခုႏွစ္တြင္ ‘စိေတၱာရၿမိဳ႕’ကို က်ဴးေက်ာ္ စီးနင္းဝင္ေရာက္သည္။
အဲ…ဒီေနရာမွာ ေစာဘရန္ ၿငိမ္း ေျပာခ်င္တာက ဆုလတန္လဇိ အေၾကာင္းေတာ့ မဟုတ္ဘူးခင္ဗ်။ ေျပာခ်င္သည္မွာ စိေတၱာရၿမဳိ႕သား ‘သမရသီဟ’အမည္ရွိ သူငယ္ေလး တစ္ေယာက္အေၾကာင္းသာ ေျပာလို ျခင္းျဖစ္ေပသည္။ အဆိုပါ သမရသီ ဟ သို႔မဟုတ္ သီဟသည္ ဆုလတန္ လဇိဆိုေသာအမည္ကို ‘ေခၚ၍ ေကာင္း၍လားမသိ’ ဆုလတန္လဇိ ကို သူ႔ပါးစပ္ထဲကမခ်။
သီဟတြင္ စိေတၱာရၿမိဳ႕သူ ‘ဝိဇၨဳ လႅတာ’အမည္ရွိေသာ ေကာင္မေလး ကို ခ်စ္ႀကိဳက္လ်က္ရွိသည္။ သူမ နာမည္ကိုေတာ့ ခ်စ္ရင္းႏွီးသူမ်ားက ‘လတာမ’ဟုသာ ေခၚၾကသည္။ ဇာတ္လမ္းမွာ သီဟတစ္ေယာက္ ဆုလတန္လဇိႏွင့္ လတာမၾကား ဗ်ာမ်ားေသာ ဇာတ္လမ္းပင္။ လတာမက မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ျပင္းထန္ၿပီး က်ဴးေက်ာ္သူ ဆုလတန္လဇိကို တိုက္ထုတ္ပစ္ခ်င္သူျဖစ္သည္။ သီဟ ၏ ခ်စ္ေရးဆိုမႈကိုလည္း လက္မခံ ေသးဘဲ အခ်ိန္ဆြဲထားခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ဆုလတန္လဇိကို ႏိုင္ေအာင္တိုက္ေပး ၿပီးမွ အခ်စ္ကိုလက္ခံမည္ျဖစ္ ေၾကာင္း လတာမက ခပ္ရွင္းရွင္း ေျပာထားၿပီးျဖစ္သည္။
‘အို … ဆုလတန္လဇိ၊ သင့္ ကိုငါ ေခ်မႈန္းအံ့’
သီဟအထက္ပါအတိုင္း ေၾကြး ေၾကာ္ရင္း အျခားစစ္ထြက္ သူမ်ား ႏွင့္အတူ ေရွ႕တန္းက လိုက္ပါသြား ၏။ စစ္ေျမျပင္ေရာက္ေသာ္ ဆုလ တန္လဇိတပ္မ်ားကိုၾကည့္ကာ သီဟ သည္ သီဟပီပီ လန္႔သြားတယ္။ သည္ေတာ့ ဘယ္သူမွမသိေအာင္ ေရွ႕တန္းကေန လတာမရွိရာ စိေတၱာရသို႔ ျပန္ဒိုးလာခဲ့ေတာ့၏။ လတာမႏွင့္ ေတြ႕ေသာအခါ……….
“ႏွမေလးမခြဲႏိုင္လုိ႔ စစ္ထဲက ျပန္ေျပးခဲ့ၿပီ။ ဒိလႅီဘုရင့္တပ္ဟာ ငါတို႔စိေတၱာရကို ဝိုင္းၾကေတာ့ အခု အေျခအေနအတိုင္း အကုန္ေသကုန္ ေတာ့မွာပဲ။ တို႔ႏွစ္ေယာက္ စိေတၱာရ က ထြက္ခြာၾကစို႔”
သီဟေျပာဆိုမႈကို လတာမ လက္မခံ။ သီဟအဖို႔ အေျခအေန မေကာင္းေတာ့။ အခ်စ္ရဖို႔ ျပန္၍ စစ္ထြက္ရဦးေတာ့မည္။
‘အို …ဆုလတန္လဇိ၊ သင့္ကိုငါေခ်မႈန္းအံ့’
ထပ္မံေၾကြးေၾကာ္ၿပီး သီဟစစ္ ထြက္ျပန္သည္။ အခဲမေၾက ဒုတိယ အႀကိမ္ပင္။ စစ္ေျမျပင္ေရာက္ေသာ အခါ သီဟသည္ သီဟပီပီ လန္႔ျပန္ ၏။ စိေတၱာရကိုျပန္ဖို႔လည္း မျဖစ္ ႏိုင္။ သီအဖို႔ အေျခအေနက ရန္သူ ႏွင့္္ တိုက္မလား၊ ေပါင္းမလား အေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္ေနသည္။ ေနာက္ ဆံုးေတာ့ သီဟသည္ သီဟပီပီ ရန္သူ ႏွင့္ပူးေပါင္းလိုက္ေတာ့၏။ လွ်ိဳ႕ဝွက္ အပ္ေသာ စိေတၱာရ အေျခ အေနမ်ား ကိုလည္း ရန္သူဘုရင္ ဆုလန္တန္လဇိကို ဖြင့္ခ်လိုက္ေတာ့ ၏။ စိေတၱာ ရလည္း ‘က်’သည္။
သီဟလည္း ရန္သူစစ္ဗိုလ္ႀကီး မ်ား ၿခံရံကာ လတာမအိမ္သို႔ ဝင္ေလသည္။ လတာမလည္း ရန္သူ ႏွင့္ သီဟတြဲျမင္လိုက္ရေတာ့မွ ‘ဇာတ္ရည္လည္’သြားေတာ့၏။ ‘အတြင္းသစၥာေဖာက္’ကို လတာမ ေတြ႕သြား၏။ ၿပီးေတာ့ တုံ႕ျပန္သည္။
“နင့္လိုယုတ္မာတဲ့ အေကာင္ အတြက္၊ နင့္လိုသူရဲေဘာင္ေၾကာင္ တဲ့အေကာင္အတြက္၊ ရဲရင့္တဲ့ မိန္းမ တစ္ေယာက္ရဲ႕ ႏွလံုးသားထဲမွာ ေနရာမရႏိုင္ဘူး။ ေျမေခြးတစ္ ေကာင္က ျခေသၤ့မဂူထဲ ေအာင္းခ်င္ လုိ႔ ရမလား ဟဲ့..”
ယင္းသို႔ေျပာဆိုၿပီး လတာမ သို႔မဟုတ္ ဝိဇၨဳလႅတာသည္ လွ်ပ္စစ္ ၏ ျမန္ျခင္းမ်ိဳးျဖင့္ သူ႔ရင္ဘတ္ကို ဓားေျမႇာင္ျဖင့္ အားကုန္ထိုးစိုက္ ခ်ေတာ့၏။
သီဟ သို႔မဟုတ္ သမရသီဟ သည္ ျမင္ကြင္းေၾကာင့္ အထိတ္တ လန္႔ အားကုန္ေအာ္လိုက္ေတာ့ သည္။
” အို …ဆုလတန္လဇိ”
ေစာဘရန္ၿငိမ္း
