ေပါင္း တည္ၿမိဳ႕တြင္ ဘုိးေတာ္မင္း တရား(ဗဒုံမင္း)၏ သားေတာ္မင္း လက်္ာမင္း သားတည္ထားသည့္ မင္းလက်္ာေစတီ၊ မင္းလက္ဝဲ ေစတီတုိ႔လည္း တည္ရွိသည္။ ထုိ႔ျပင္ ေရႊေက်ာင္းႀကီး ေက်ာင္းတုိက္အ တြင္းရွိ သက်မုနိမုိဃ္း ေကာင္းဘုရား ႀကီးႏွင့္ စြယ္ေတာ္ျမတ္အား လည္း ဖူးေျမာ္ႏုိင္ေပ သည္။ သက်မုနိမုိဃ္း ေကာင္း ဘုရားႀကီး အား ေရႊေက်ာင္းႀကီးတုိက္ ပထမပဓာန နာယကျဖစ္ ေတာ္မူေသာ ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးဝိမလ ဦးစီးဦး ေဆာင္ျပဳ၍ ေပါင္းတည္ ၿမိဳ႕သူ ၿမိဳ႕သား၊ နယ္သူနယ္သား မ်ားမွ ကုိးကြယ္ခဲ့ၾက၏။ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၅၈ ခုႏွစ္ ပထမဝါဆုိလ ျပည့္ေက်ာ္ ၃ ရက္ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၉၈ ခုႏွစ္)တြင္ ေၾကးပိႆာခ်ိန္ ၃၄ဝဝ ရွိ ေၾကးသြန္း ႐ုပ္ပြားေတာ္ကို သြန္းေလာင္းၾက၏။ ဥာဏ္ေတာ္အျမင့္မွာ သံေတာင္ (၇)ေတာင္ရွိေလ၏။ သက်မုနိမုိဃ္း ေကာင္း ဘုရားႀကီး ကိန္းဝပ္ေတာ္မူ ေသာ တန္ေဆာင္းေတာ္ႀကီးအား ၁၂၆ဝ ျပည့္ႏွစ္ နယုန္လတြင္ ၿပီးစီး သည္ဟု ဆုိေလ၏။ တန္ ေဆာင္းႀကီး၏ မူလအရင္မတည္သူ တန္ ေဆာင္းဒါယကာမွာသစ္ေခါင္းမင္းဦး ေတာ္ႀကီးႏွင့္ ဇနီးမစိန္ရတုိ႔ျဖစ္ေလ ၏ဟု ကမၸည္း ထုိး ထားေလ၏။
ေပါင္းတည္ ဗုဒၶျမတ္စြယ္ေတာ္ ေရာက္ရွိ ကိန္းဝပ္စံပၸါယ္ပုံ အစကား ဤသုိ႔ပင္ျဖစ္ေလ ၏။ ေပါင္းတည္ၿမိဳ႕ ေန တိုက္သူႀကီး ဦးဖုိးျမႏွင့္ ေဒၚႏုတုိ႔ ၏ မိတ္သဂႌဟ တစ္စုတုိ႔သည္ ေရႊ ေက်ာင္းႀကီးတုိက္ ဆရာေတာ္ ဦးဝိ မလ၏ တုိက္တြန္းခ်က္အရ ၁၂၅၉ ခုႏွစ္ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၉၉ ခုႏွစ္)တြင္ ဗုဒၶျမတ္စြယ္ေတာ္အား ဖူးေျမာ္ရန္ သီဟုိကြၽန္း (ယခုသီရိလကၤာႏုိင္ငံ)သုိ႔ သြားေရာက္ခဲ့ၾက ေလ၏။ သီဟုိကြၽန္း သုိ႔ ေရာက္ေသာအခါ ဆရာေတာ္ ဦးဝိမလ၏ မိန္႔မွာခ်က္အတုိင္းစြယ္ ေတာ္အမတ္ႀကီးႏွင့္ တုိင္ပင္ၿပီး မဂၤလာဆင္၏ လက္ဝဲစြယ္ေတာ္ကုိ ရွာေဖြ၍ စြယ္ေတာ္ႏွင့္ ပံုေတာ္ဥာဏ္ ေတာ္လုံး ပတ္ေတာ္အညီ ပုံသြန္းေစ ၏။ ပုံသြန္းၿပီးေသာ စြယ္ေတာ္ျမတ္ အား ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားစြယ္ ေတာ္ႏွင့္အတူ တစ္ဆယ္ငါးရက္တိတိ သီ တင္းသုံး စံပၸါယ္ေတာ္မူေစ၏။ ထုိ႔ ေနာက္ ရတနာ ေရႊၾကဳတ္ေတာ္အတြင္း သီတင္းသုံးေန ေတာ္မူ ေသာျမတ္စြယ္ေတာ္ပြားအား ေတာင္း ပန္ ေလွ်ာက္ထားၿပီး မီးသေဘၤာျဖင့္ သီဟုိ ကြၽန္းမွ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ပင့္ေဆာင္ခဲ့ၾက၏။ ျမန္မာ ျပည္သုိ႔ေရာက္ ေလေသာ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ေခတၱ အပူေဇာ္ခံ၏။
ထုိ႔ေနာက္အထူးရ ထားျဖင့္ ေပါင္းတည္ၿမိဳ႕သုိ႔ ဆက္လက္ပင့္ ေဆာင္ခ့ဲၾက ရာ ၁၂၅၉ ခုႏွစ္ေတာ္ သလင္း လဆန္း ၁၃ ရက္ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၉၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၈ရက္) မြန္းလြဲ ၂ နာရီ အခ်ိန္တြင္ ေပါင္း တည္ၿမိဳ႕သုိ႔ ေရာက္ရွိေလ၏။ ျမတ္စြယ္ေတာ္ အား ဆရာေတာ္ဦးဝိမလ၏ မိန္႔ၾကားခ်က္ ႏွင့္အညီ သစ္ေခါင္ႀကီးဦးေတာ္ႀကီးႏွင့္ ေဆြမ်ိဳးမ်ားက လွပထြားက်ိဳင္း ေသာ ဆင္၂၁ ေကာင္အားကႀကိဳးထိပ္အုပ္ တန္ဆာ ဆင္လ်က္ မီးရထားဘူတာမွ ႀကိဳဆုိေနၾက ေလ၏။ ျမတ္စြယ္ေတာ္ပင့္ ရထား ဆုိက္ေရာက္ လာသည့္အခါ ဦးေတာ္ႀကီး၏ ေက်ာက္နီႀကီး ေခၚဆင္ေျပာင္ႀကီး ေပၚဝယ္ တင္ေဆာင္ထား သည့္ ျပာသာဒ္ေက်ာင္း ေဆာင္ေပၚတြင္ျမတ္ စြယ္ ေတာ္အားပင့္ ေဆာင္သီတင္းသုံး ေစ၏။ ထုိ႔ ေနာက္ေနာက္ပါ ဆင္မ်ား၊ ဓား၊ လွံကုိင္ စစ္သည္မ်ား ၿခံရံလ်က္အတီးအမႈတ္အက အခုန္မ်ားျဖင့္ ၿမိဳ႕ တြင္းသုိ႔လွည့္လည္ၾက၏။ ည ၈နာရီအခ်ိန္မွ ေခတၱသီတင္းသုံးမည့္ ေရႊ ေက်ာင္းႀကီး တုိက္ သက်မုနိမိုဃ္း ေကာင္း ဘုရားႀကီးအတြင္းသုိ႔ ေရာက္ ရွိ ေလ၏။ ျမတ္စြယ္ေတာ္ရတနာအား ေက်ာက္မ်က္ ရတနာတုိ႔ျဖင့္ၿပီးေသာေရႊ ျပသာဒ္အတြင္း ေရႊစစ္ၾကာပြင့္ ပလႅင္ခံၿပီး ေရႊကလပ္တြင္ စိန္၊ ေရႊ၊ ပတၱျမားစသည့္ ရတနာအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ မြမ္းမံထားသည့္ ေရႊၾကဳတ္ေတာ္ အတြင္း ကိန္း ဝပ္ေစေတာ္မူေလ၏။
၁၂၆ဝ ျပည့္ႏွစ္မွစ၍ ေဂါပကလူႀကီးမ်ား ဦးစီးကာ ေတာ္သလင္းလ ဆန္း ၁၃ ရက္ ေန႔တုိင္းတစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ျမတ္ စြယ္ေတာ္လွည့္လည္အပူေဇာ္ခံပြဲက်င္းပေလ၏။ ျမတ္စြယ္ေတာ္လွည့္ပြဲတြင္ မဂၤ လာ စည္ေတာ္အဖြဲ႕၊ ဇာတ္၊ နိပါတ္႐ုပ္ေျပာင္ အတီးအမႈတ္ အဖြဲ႕မ်ား၊ ဥပသကာ၊ ဥပသ ကာမမ်ားျဖင့္ စည္ကား သိုက္ၿမိဳက္စြာ လွည့္ လည္ေဖ်ာ္ေျဖၾက၏။သုိ႔ပါ၍ ေရွးႏွစ္ေပါင္း တစ္ရာေက်ာ္တုိင္က ပင္ တည္ရွိေနသည့္ ဗုဒၶျမတ္စြယ္ေတာ္ႏွင့္ ပူဇနိယပြဲေတာ္အား သြားေရာက္ၾကည္ညိဳ သဒၶါပြားႏုိင္ပါရန္ ေရး သားပူေဇာ္လုိက္ရပါ၏
ႏုိင္ထြန္း(TGI)
