“Facility” ဒီစကားလံုးဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာေတြနဲ႔ အလြန္အလွမ္းကြာေန လိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ျမန္မာလို တိုက္႐ိုက္ဘာသာျပန္ရင္ေတာ့ ဒီစကားလံုးဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာေတြနဲ႔ အလြန္အလွမ္းကြာေန လိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ျမန္မာလို တိုက္႐ိုက္ဘာသာျပန္ရင္ေတာ့ ‘လိုအပ္ေသာ အသံုးအေဆာင္’ လို႔ပဲ ဘာသာျပန္ရမယ္ထင္ပါတယ္။ လိုအပ္ေသာ အသံုးအေဆာင္ ဆိုတာ ဥပမာ တယ္လီဖုန္း၊ ေရခဲ ေသတၱာ၊ တယ္လီေဗးရွင္း၊ ဆိုင္ကယ္၊ စသည္ျဖင့္ေပါ့။ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့ လူ႔အသံုးအေဆာင္ အမ်ိဳး မ်ိဳးကို ေခၚဆိုလို႔ရႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ေတြးၾကည့္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီ ကလူေတြကို ‘Facility ကိုဘာလို႔ မစဥ္းစားမိၾက ပါလိမ့္။
ဆိုၾကပါစုိ႔။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံ ဟာ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္းအဆမတန္ ခုန္တက္တတ္ တဲ့ ႏိုင္ငံလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ၊ ကန္စြန္းရြက္တစ္စီးတစ္ရာ။ ေနာက္ ေန႔လဲက်ေရာ ကန္စြန္းရြက္တစ္စည္း တစ္ရာ့ငါးဆယ္။ အားလံုးရဲ႕စိတ္ထဲ မွာေတာ့ ဆိုၾကပါစုိ႔။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံ ဟာ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္းအဆမတန္ ခုန္တက္တတ္ တဲ့ ႏိုင္ငံလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ၊ ကန္စြန္းရြက္တစ္စီးတစ္ရာ။ ေနာက္ ေန႔လဲက်ေရာ ကန္စြန္းရြက္တစ္စည္း တစ္ရာ့ငါးဆယ္။ အားလံုးရဲ႕စိတ္ထဲ မွာေတာ့ “ဟာကြာ တစ္ရာကေန တစ္ ရာ့ငါးဆယ္၊ ငါးဆယ္ေလး တက္သြား တာ လာေျပာေနေသး”
ေျပာၾကလိမ့္မယ္။ ေငြအေနနဲ႔ ငါးဆယ္ဆိုတာ ဘာမွ မဟုတ္ေပမယ့္ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ တြက္ၾကည့္။ ငါးဆယ္ ရာခိုင္ႏႈန္းတိတိ တက္သြားတာဗ်။ ဘယ္ႏိုင္ငံမွ ဒီလိုအေျခခံ စားကုန္ကို ငါးဆယ္ရာခိုင္ႏႈန္းတက္လို႔ မရဘူး ခင္ဗ်။ တစ္ရာကတက္မယ္ဆို၊ တစ္ ရာ့တစ္၊ တစ္ရာႏွစ္၊ အဆံုးစြန္ တစ္ရာ့ တစ္ဆယ္ေပါ့ဗ်ာ။ အခု ကြၽန္ေတာ္ တို႔ဆီမွာ တစ္ရာကေန တစ္ရာ့ငါး ဆယ္။ ငါးဆယ္ရာခိုင္ႏႈန္းတက္တာ။ တစ္ခါတေလက် တစ္ရာကေန ႏွစ္ ရာ၊ တစ္ရာရာခိုင္ႏႈန္းအထိ တက္ သြားတာလည္း ရွိတာပဲ။ ဆန္တစ္ဗူး ဒီေန႔ႏွစ္ရာ၊ ေနာက္ေန႔သံုးရာ။ ကဲ အဲဒီေတာ့ ဘာျဖစ္လဲဆိုေတာ့ ေျပာ ခ်င္တာလာၿပီ။
“ဝန္ထမ္းေတြလံုေလာက္ေအာင္ လစာတိုးေပးရပါတယ္ခင္ဗ်” ဟုတ္ပါတယ္။ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ ႀကီး ျမင့္လာတဲ့အခါ ဝန္ထမ္းေတြ လံု ေလာက္ဖို႔ကို မၾကာခဏဆိုသလို တိုးေပးေနရပါတယ္။
အဲဒီလို တိုးေပးလိုက္လို႔ ေျပ လည္သြားသလား။ ခဏပါပဲ။ ၿပီးရင္ ဒံုရင္း၊ ဒံုရင္း ျပန္ငတ္ေနေတာ့တာ ပါပဲ။ ဒီလိုအေျခခံစားေသာက္ကုန္နဲ႔ ဝန္ထမ္းလံုးလည္ခ်ာ လည္လိုက္ၿပီဆို ေတာ့ အေပၚဆံုးက ကြၽန္ေတာ္ေျပာ လိုတဲ့ Facilityဆိုတာ ဘယ္လိုျဖစ္ လာႏိုင္မလဲ။ ဆိုပါစို႔။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံဟာ အက်င့္ပ်က္ခ်စားမႈအဂတိ အလိုက္စားဆံုးႏိုင္ငံအျဖစ္ မွတ္ တမ္းလည္း ဝင္ခဲ့ပါၿပီ။ ဝန္ထမ္းတစ္ ေယာက္ဟာ သူ႔ရဲ႕အေျခခံလစာနဲ႔ သူ႔ မိသားစု အေျခခံစားကုန္လံုး လည္ ခ်ာလည္ လိုက္ေနၿပီဆိုရင္ သူ႔ အတြက္လိုအပ္တဲ့ Facility အတြက္ သူဘယ္လိုစီစဥ္မလဲ။
“႐ိုး႐ိုးကေလးပဲ” လာဘ္စားရ မွာေပါ့။ အမ်ားနည္းတူ၊ ကိုယ့္အိမ္ မွာ တီဗီတစ္လံုးလိုခ်င္တယ္။ အစိုးရ ကလည္း မစီစဥ္ေပးဘူး။ လခနဲ႔ လည္း မဝယ္ႏိုင္ဘူး။ ဘာလုပ္ရမလဲ။ လာဘ္စားရ မွာေပါ့။ နယ္မွာဟိုနားဒီနားသြားဖို႔ ဆိုင္ကယ္ရွိမွျဖစ္မယ္။ တကယ္လည္း လိုအပ္တယ္။ ဘယ္သူကမွ မစီစဥ္ ေပးႏိုင္ဘူး။ ဆိုင္ကယ္မရွိ ရင္လည္း မျဖစ္ဘူး။ ဒီေတာ့ဘာလုပ္ရမလဲ ။
အနည္းဆံုး ဆိုင္ကယ္အစုတ္ေလး တစ္စီးေလာက္ ဝယ္ႏိုင္ဖို႔ လာဘ္စား ရမွာပဲေလ။ ကြၽန္ေတာ္လည္း ႏိုင္ငံအနည္း ငယ္ေရာက္ဖူးပါတယ္။ တကယ္တိုး တက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြဟာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းကအစ ဘာနဲ႔ထိန္းထားသလဲ သိလား။ ကြၽန္ေတာ္အခုေျပာေနတဲ့ Facility နဲ႔ပဲ ထိန္းထားပါတယ္။ “မင္းဘာသာမင္း မန္ေနဂ်ာ ႀကီးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လုပ္ငန္းရွယ္ယာရွင္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အလုပ္ျပဳတ္ၿပီဆိုတာနဲ႔ အလုပ္ကေပးထားတဲ့ ထိုက္သင့္တဲ့ Facility ၊ အိမ္၊ ကား၊ အသံုးအေဆာင္၊ ယုတ္စြအဆံုး၊ အဝတ္အစားကအစ အကုန္ျပန္သိမ္းသြားပါေတာ့တယ္။ အလုပ္ျပဳတ္ၿပီဆိုတာနဲ႔ ေခြးျဖစ္ဖို႔ ေသခ်ာသြားပါၿပီ။
Apple ကုမၸဏီကေသဆံုးသြား ၿပီျဖစ္တဲ့ စတိေဂ်ာ့ခ္အေၾကာင္းပဲ ရွာၾကည့္ပါ။ ဒီေတာ့ လူေတြက ဘာ ျဖစ္သလဲဆိုရင္ သူတုိ႔လုပ္ေနတဲ့ အလုပ္ကိုဘယ္ေတာ့မွ သစၥာမေဖာက္ ရဲပါဘူး။ အလုပ္ကလည္း ရာထူးႀကီး လာရင္ႀကီးသလို၊ အိမ္၊ ကား စသည္ ျဖင့္ ၤေခငူငအပ ကို ပိုၿပီးျပည့္စံုေအာင္ ထားေပးပါတယ္။ ဒါကိုမွ သစၥာ ေဖာက္ၿပီး အလုပ္ကိုအေလးမထား တာ၊ လာဘ္ေငြစားတာတို႔ဆိုရင္ ခ်က္ခ်င္းအလုပ္ကျဖဳတ္ပစ္ၿပီး သူ႔ကို ေပးထားတဲ့ ၤေခငူငအပ ခ်က္ခ်င္း ျပန္ သိမ္းသြားပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္သူတို႔ႏိုင္ငံေတြမွာ ဘယ္သူမွ အလုပ္မျပဳတ္ရဲပါဘူး။ ဒါ ေၾကာင့္ မဟုတ္တာလည္း မလုပ္ရဲပါ ဘူး။ ဆိုပါစို႔။ သူ႔ရဲ႕ဝင္ေငြနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ကေလးကို ေက်ာင္းေကာင္းေကာင္း မွာ၊ ကားအေကာင္းစားနဲ႔ လုိက္ပို႔ၿပီး ေက်ာင္းထားႏိုင္တဲ့သူတစ္ေယာက္ ဟာ သူ႔သာအလုပ္ျပဳတ္သြားရင္ သူ႔ သားကို အဲဒီလိုေက်ာင္းထားႏိုင္ပါ ေတာ့မလား။ ေဝးေဝးမသြားပါနဲ႔ဦး။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံက ဝန္ထမ္းေတြနဲ႔ပဲ ယွဥ္ၾကည့္ပါဦး။ သူတို႔ဆီက ရဲဝန္ ထမ္းေတြကအစ၊ စီးစရာယာဥ္၊ ဆိုင္ကယ္၊ ကား၊ အျပည့္အစံု ေပး ထားပါတယ္။ အိမ္ခန္းသင့္တင့္ၿပီး ေနခ်င္စရာေကာင္းတဲ့ အိမ္လည္း ပိုင္ ဆိုင္ပါတယ္။ ကေလးကိုလည္း သူေ႒း ေတြနဲ႔အၿပိဳင္ ေက်ာင္းေကာင္း မွာ ထားေပးၾကပါတယ္။
အေမရိကန္ မရိန္းတပ္သား တစ္ေယာက္ရဲ႕ ကေတာ္တစ္ေယာက္ ေတြ႔ဖူးတယ္။ “မင္းေယာက်္ား ဘာလုပ္လဲ”
“ငါ့ေယာက်ာ္းက စစ္သားပါ။ မရိန္းတပ္သားေပါ့”ဆိုတာနဲ႔ ဂုဏ္ယူတဲ့အၾကည့္နဲ႔ ၾကည့္ ၿပီး ” အိုး.. မင္းေယာက်္ားက သိပ္ရဲရင့္္တာပဲ။ ဒို႔ႏိုင္ငံကို ကာကြယ္ ေနတာေပါ့။ မင္းအတြက္ေတာ့ ဒီလို ေယာက်္ားသားရထားတာ ဂုဏ္ယူ စရာပဲေဟ့..” ဆိုၿပီး စတိုးဆိုင္က ဝယ္သမွ် ဆယ္ရာခိုင္ႏႈန္း ဒစ္စေကာင့္ ခ်ေပး ပါတယ္။ ကဲ… ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဆီမွာကေရာ။ ဝန္ထမ္းတစ္ေယာက္ကို ေမးဖူး တယ္။ ” ခင္ဗ်ားဝတ္ထားတဲ့ ယူနီ ေဖာင္း အစိုးရကေပးတာလား” အဲဒီလူ ႐ႈံ႕မဲ့ၿပီး။
“ဘယ္ကလာ၊ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ခ်ဳပ္ဝတ္ရတာေပါ့။ သူတို႔ေပးတာ အညံ့စားေတြ” ကိုယ္ဝတ္မယ့္ ယူနီေဖာင္း ေတာင္ ကိုယ္တိုင္ခ်ဳပ္ဝတ္ ရတယ္ဆို ေတာ့ က်န္တဲ့ ၤေခငူငအပ ရဖို႔ ဘာလုပ္ ရမွာလဲ။ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြကို လခေပးၿပီး
“က်ဴရွင္မသင္နဲ႔” လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ျပန္ေမးပါရေစ ဦး…။ ” အိမ္ခန္းေတာင္ အလံုအ ေလာက္ စီစဥ္ေပးႏိုင္ၿပီလား” ဆရာ၊ ဆရာမအတြက္ အိမ္ငွား ခလိုပါတယ္။ ေက်ာင္းခ်ိန္အမီ ေရာက္ႏိုင္ဖို႔ ဆိုကၠားခလည္း လိုပါ ေသးတယ္။ ေက်ာင္းသြားရင္ ထမင္း ခ်ဳိင့္လည္း ထုတ္သြားရပါေသးတယ္။ အကယ္၍မ်ား ဒီလိုအေျခခံ ဝန္ထမ္းေတြကို ‘Facility’ သာ အျပည့္ေပးထားရင္ အခုျဖစ္ေနတဲ့ လာဘ္စားမႈေတြ မေလ်ာ့က်သြားႏိုင္ ဘူးလား။ အိမ္မွာ တီဗီရွိတဲ့အတြက္ တီဗီ အတြက္ လာဘ္စားစရာ မလိုဘူး။ အစိုးရက တပ္ဆင္ေပးတဲ့ လိုင္းေတြ အမ်ားႀကီးပါတဲ့ အတြက္ ေခြဝယ္စရာ ပိုက္ဆံရွာစရာ မလိုဘူး။ အနီးအနား သြားဖို႔ ဆိုင္ကယ္၊ကား အဆင္သင့္ ရွိတာမို႔ ဆိုင္ကယ္ဝယ္ဖို႔ ပိုက္ဆံ ရွာစရာမလိုဘူး။ ဒီထက္ပိုၿပီး ရဲေဘာ္ေလး တစ္ေယာက္ရဲ႕သား၊ မူလတန္းျပ တစ္ေယာက္ရဲ႕သားက သူေနခ်င္တဲ့ ေက်ာင္း ရွာေနရတဲ့အတြက္ ဒီရဲ ေဘာ္ေလး၊ ဒီဆရာ၊ ဆရာမေလးေတြ ဟာ သူလုပ္ေနတဲ့ အလုပ္အေပၚမွာ သစၥာ ေဖာက္ရဲပါေတာ့မလား။ လာဘ္ စားၿပီး အလုပ္ျပဳတ္ခံႏိုင္ပါေတာ့ မလား။
ဒါဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ တစ္ ခါမွ မစဥ္းစားၾကတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ ‘Facility’ အေၾကာင္းပါ။ လႊတ္ေတာ္ ထိုင္ၾကည့္ေနတာလည္း ၅ ႏွစ္ေက်ာ္ ပါၿပီ။ ဘာလုပ္ေနၾကမွန္းလဲ မသိပါ ဘူး။ ဒါမ်ဳိးအေၾကာင္းအရာ ေဆြးေႏြး တာလည္းတစ္ခါမွ မေတြ႔ရပါဘူး။ အေျခခံအေၾကာင္းတရားကို မရွာဘဲ ဒီ ေန႔ေရႀကီးရင္ ေရႀကီးတဲ့အေၾကာင္း ထိုင္ေျပာ။ လမ္းပ်က္ရင္ လမ္းျပင္တဲ့ အေၾကာင္းထိုင္ေျပာ ေနတာနဲ႔ပဲ ၿပီး ေနတာပါပဲ။ အေျခခံက်တဲ့အေၾကာင္း အရာေတြလည္း မၾကားရပါဘူး။ ဆိုလိုခ်င္တာကေတာ့ ႐ုိးရွင္းပါ တယ္။ လတ္တေလာ ေျပလည္႐ုံ လ စာေတြတိုးေပးၿပီး ‘Facility’ ျပည့္စံုဖို႔ မေျပာနဲ႔ ။ ဝန္ထမ္းေတြဟာ ကိုယ္ ဝတ္ရမယ့္ ယူနီေဖာင္းေတာင္ ကိုယ္ တိုင္ ဝယ္ဝတ္ေနရမွေတာ့ လာဘ္ ေပးလာဘ္ယူပေပ်ာက္ဖို႔ဆိုတာ အေတာ္မ်ား ေဝးေနေသးသလား လို႔ပါ။ ဝန္ထမ္းအားလံုး ‘Facility’ အျပည့္နဲ႔ ေနႏိုင္ၾကပါေစ။
