၄ႀကိမ္တက္ခဲ့ရေသာ စတုတၳတန္း၄ႀကိမ္တက္ခဲ့ရေသာ စတုတၳတန္း
ကြၽန္ေတာ့္ပညာေရးခရီးတြင္ စတုတၳတန္းကို ၄ႀကိမ္တက္ခဲ့ရ သည့္အျဖစ္ကေတာ့ မေမ့ႏိုင္စရာ ျဖစ္ပါသည္။ ရြာမွာေနစဥ္က စတုတÄ တန္းတက္ေနစဥ္ စာေမးပြဲမေျဖရ ေသးမီ ရြာပ်က္သြားသည့္အတြက္ အထစ္အေငါ့ျဖစ္ၿပီး အထက္အညာ အင္ကန္ရြာ မူလတန္းေက်ာင္းမွာ စတုတၳတန္း ထပ္တက္ရသည္။ စာ ေမးပြဲေအာင္ေသာ္လည္း ရဲေဘာ္ျဖဴ ေခတ္မွာေအာင္လက္မွတ္မရသျဖင့္ ရန္ကုန္ျပန္ေရာက္ေတာ့ စစ္ရဲ တပ္ ရင္း ၂၊ တပ္တြင္းေက်ာင္းမွာ စတုတၳ တန္းေနရျပန္သည္။ ေအာင္လက္ မွတ္ရေသာ္လည္း သူမ်ားေဖ်ာက္ပစ္ သျဖင့္ ကန္ေတာ္ႀကီး ျမဴနီစီပယ္ ေက်ာင္းမွာ စတုတၳ တန္းထပ္ေနၿပီးမွ ကြၽတ္ကြၽတ္လြတ္လြတ္ ေအာင္ပါ ေတာ့သည္။ ၁၉၄၈- ၄၉ ပညာ သင္ႏွစ္က တက္ခဲ့ေသာ စတုတၳတန္း သည္ ၁၉၅၃-၅၄ ပညာသင္ႏွစ္က်မွ ေအာင္သျဖင့္ စတုတၳတန္းမွာ ၆ ႏွစ္ၾကာသြားသည္။ ကြၽန္ေတာ့္ပညာ ေရး ခရီးမွာ ၆ႏွစ္ပုပ္သြားသည္ဟု ဆိုရပါလိမ့္မည္။
ဗဟန္းအစိုးရအလယ္တန္းေက်ာင္းဗဟန္းအစိုးရအလယ္တန္းေက်ာင္း
၁၉၅၃-၅၄ ပညာသင္ႏွစ္မွာ ကြၽန္ေတာ္စတုတၳတန္းေအာင္ေတာ့ ၁၉၅၄-၅၅ ပညာသင္ႏွစ္မွာ ဗဟန္း အစိုးရအလယ္တန္းေက်ာင္းသို႔ ေရာက္သည္။ ပၪၥမတန္းမွ သတၱမ တန္းအထိ ထိုေက်ာင္းမွာ ၃ႏွစ္ တက္ရသည္။ ဗဟန္းအစိုးရအလယ္တန္း ေက်ာင္းမွာ ထိုစဥ္ကေက်ာင္းအ ေဆာက္အအံု အပိုင္မရွိေသးပါ။ ‘ဦးေရႊတင္ေက်ာင္း’ဟု လူသိမ်ား ေသာ မူလတန္းေက်ာင္းႏွင့္ အခ်ိန္ ခြဲၿပီး ေက်ာင္းတက္ရသည္။ မူလတန္း ေက်ာင္းက မနက္ပိုင္း၊ အလယ္တန္း ေက်ာင္းက ညေနပိုင္းဟု ခြဲထား သည္။ ယခုဗဟန္းေစ်းထိပ္မွ ဗဟန္း ၃ လမ္းဘက္သို႔သြားသည့္ လမ္းေဘး မွာ ရွိသည္။ (ထိုစဥ္ကေတာ့ ေျမ လမ္းကေလးသာျဖစ္သည္။ ယခု လမ္းက ကြန္ကရစ္လမ္းျဖစ္ေနပါၿပီ။) ဗဟန္းအစိုးရအလယ္တန္းေက်ာင္း ၏ ေက်ာင္းအုုပ္ဆရာမႀကီးနာမည္ မွာ ေဒၚပုေလးျဖစ္သည့္အတြက္ ေက်ာင္းကိုေဒၚပုေလးေက်ာင္းဟု ေခၚၾကပါသည္။ ေနာက္ႏွစ္ ၁၉၅၅- ၅၆ ပညာသင္ႏွစ္မွာ ဗဟန္းအစိုးရ အထက္တန္းေက်ာင္း(ယခုဓမၼေစတီ လမ္းရွိ ဗဟန္းအထက၁) အေဆာက္ အအံုသစ္ေဆာက္လုပ္ ၿပီးစီးသည့္အ တြက္ ေက်ာင္းေျပာင္းသြားေသာအခါ ေက်ာင္းေဟာင္းအေဆာက္ အအံုျဖစ္ ေသာ ေရႊဂံုတိုင္ေထာင့္က ၃ထပ္အ ေဆာက္ အအံုႀကီးမွာ ဗဟန္းအစိုးရ အလယ္တန္းေက်ာင္းျဖစ္လာပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္ပၪၥမတန္းမွာတုန္း က အလယ္တန္းေက်ာင္းမွာ မူလ တန္းေက်ာင္းႏွင့္ အခ်ိန္ခြဲတက္ရ ေသာေက်ာင္းျဖစ္၍ ၁၂ နာရီမွ ေက်ာင္းစတက္ရသည္။ ညေန ၅ နာရီအထိ တက္ရသည္။ ေက်ာင္းမွာ ေျမစိုက္အေဆာက္အအံုကေလးျဖစ္ သည္။ ပၪၥမတန္းမွ သတၱမတန္း အထိ တစ္တန္းလွ်င္ တန္းခြဲ၂ခုစီ ရွိသည္မို႔ အားလံုးတန္းခြဲ ၆ခုသာ ရွိသည္။ တစ္ေက်ာင္းလံုး ေက်ာင္း သားအေရအတြက္က ၃ဝဝပင္ မျပည့္ပါ။ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားက ႏိုင္ ႏိုင္နင္းနင္း သင္ၾကားေပးပါသည္။ ထိုစဥ္က စနစ္အရ အဂၤလိပ္စာကို ပၪၥမတန္းမွာမွစသင္သည္။ ကြၽန္ ေတာ္မွာ အစ္ကိုသင္ေပးေသာ အဂၤလိပ္စာႏွင့္ ဆရာႀကီး ဦးတင္ သင္ေပးေသာ အဂၤလိပ္စာအေျခခံ မ်ားရွိၿပီးျဖစ္၍ စာေကာင္းေကာင္း လိုက္ႏိုင္ပါသည္။သခ်ၤာလည္း အခက္ အခဲမရွိပါ။ဘာသာရပ္အားလံုးအဆင္ ေျပပါသည္။ စာလည္းလိုက္ႏိုင္ပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေက်ာင္း၏ ထူးျခားခ်က္တစ္ခုမွာ ေက်ာင္းသား မ်ား ဘက္စံုဖြံ႕ၿဖိဳးရန္ ဆရာ၊ ဆရာမ မ်ားကိုယ္တိုင္ ႀကီးၾကပ္အားေပး ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ကိုယ္ကာ ယ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး၊ က်န္းမာေရးတို႔အတြက္ ေဘာလံုးအသင္းမ်ား၊ ဖြဲ႕ေပးသကဲ့သို႔ ဥာဏဗလ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ စကား ရည္လုပြဲမ်ား က်င္းပေပးသည္။ စာေပၿပိဳင္ပြဲမ်ားလည္း က်င္းပေပး သည္။ ထိုအခ်ိန္က ေက်ာင္းသား သမဂၢမ်ား ေက်ာင္းအသီးသီးတြင္ ဖြဲ႔ၾကရာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေက်ာင္းမွာ လည္း ေက်ာင္းသားသမဂၢရွိသည္။ ကိုေအးေရႊဆိုေသာ သတၱမတန္း ေက်ာင္းသားႀကီးက သမဂၢဥကၠ႒ျဖစ္ သည္။ ေက်ာင္းသားသမဂၢက ႀကီး မွဴး၍ လက္ေရးစာေစာင္ထုတ္ သည္။ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ား ၏ ဝတÄဳ၊ ကဗ်ာ၊ ေဆာင္းပါး၊ စာ ၫႊန္း စသည့္စာမူမ်ားကို အယ္ဒီတာ အဖြဲ႕က ေရြးခ်ယ္ၿပီး စာရြက္အလြတ္ မ်ားမွာ လက္ေရးလွလွႏွင့္ ျပန္ကူး သည္။ ပန္းခ်ီဆြဲတတ္သူမ်ားက သ႐ုပ္ေဖာ္ ပန္းခ်ီပံုမ်ားဆြဲသည္။ မ်က္ႏွာဖံုးတြင္လည္း လွလွပပ ပန္း ခ်ီဆြဲသည္။ ထို႔ေနာက္စာရြက္မ်ားကို ခ်ဳပ္လိုက္ေသာအခါ ထုတ္ေဝသည့္ ေစာင္ေရ တစ္ေစာင္တည္းရွိေသာ ကေလး စာေစာင္ကေလးလွလွပပ ထြက္ လာပါသည္။ ထုိစာေစာင္ ကေလးကို စာမူပါသူမ်ားက အလွည့္ က် ငွားဖတ္သည္။ ကိုယ့္စာမူအေရြးခံ ရသူမ်ားက ဝမ္းသာၾကည္ႏူးၾကသည္။
ဝမ္းသာသူမ်ားတြင္ ကြၽန္ေတာ္လည္း ပါသည္။ ႐ိုးသားေသာ ေက်ာင္းသား ကေလးတစ္ေယာက္အေၾကာင္းကို ‘ေက်ာင္းေတာ္သား ‘ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ဝတၳဳ တိုတစ္ပုဒ္ ေရးပု႔ိလိုက္ရာ လက္ ေရးစာေစာင္မွာ ေရြးခ်ယ္ခံရသည့္ အတြက္ ဝမ္းသာရျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုႏွစ္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ပၪၥမတန္း (က) သမဂၢကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ကြၽန္ေတာ့္ကိုေရြးခ်ယ္ၾကသည့္ အတြက္ အေတြ႕အႀကံဳရပါသည္။
ထူးျခားေသာ ၿပိဳင္ပြဲတစ္ခုကို လည္း သတိရပါသည္။ ‘ဥာဏ္စမ္း သ႐ုပ္ေဖာ္ပံုျပင္ၿပိဳင္ပြဲ’ဟု ေခါင္းစဥ္ တပ္ၿပီး ၿပိဳင္ပြဲဝင္သူမ်ားကို လြတ္ လြတ္လပ္လပ္ စိတ္ကူးႏိုင္ရန္ ဝတၳဳ ဇာတ္လမ္းကေလးတစ္ပုဒ္၏ အစ ပိုင္းကို ေပးထားသည္။ စိတ္ကူးရ သလို ဝတၳဳကိုဆက္ေရးရန္ ျဖစ္သည္။ ၿပိဳင္ပြဲကို ဆရာမ်ားက ႀကီးၾကပ္၍ အကဲျဖတ္ေပးသည္။ ဝတၳဳ အေရး ေတာ္သူူကို ဆုေပးသည္။ စကားရည္လုပြဲအတြက္ ဝင္ ေျပာမည့္သူမ်ားကို ဆရာ၊ ဆရာမ မ်ားကိုယ္တိုင္ အခ်က္အလက္ ရွာေပးသည္။ ေျပာပံုေျပာနည္းကို ၫႊန္ျပေပးသည္။ စကားရည္လုပြဲ က်င္းပမည့္ေန႔ဆိုလွ်င္ အတန္းမ်ား ကို ေန႔တစ္ဝက္သာယူၿပီး စကား ရည္လုပြဲမွာ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာမႀကီး ကိုယ္တိုင္ သဘာပတိအျဖစ္ ေဆာင္ ရြက္၍၊ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားက အကဲ ျဖတ္ေပးသည္။ ပရိသတ္က လက္ ခုပ္သံ၊ ရယ္သံမ်ားျဖင့္ တက္တက္ ၾကြ ၾကြ အားေပးသည္။
အႏုပညာလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို တာ ဝန္ႀကီးၾကပ္ေပးသူမွာ ဆရာဦးၿငိမ္း ေမာင္ ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းမွာပြဲ လုပ္လွ်င္ ဆရာကဇာတ္ဆရာအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းသြားသည္။ ေက်ာင္း သူမ်ားကို ယိမ္းတိုက္ေပးသည္။ အၿငိမ့္စီစဥ္ေပးသည္။ ဒိုးပတ္ဝိုင္း၊ အိုးစည္ဝိုင္းထြက္လွ်င္ ဆရာကိုယ္ တိုင္ အိုးစည္တီးေပးသည္။ ‘အိုးစည္ တီးတဲ့ တို႔ဆရာ၊ ေနာင္ႏွစ္ခါ စြံပါေစ သား’ဆိုေသာ သံခ်ပ္ကိုေရးေပးၿပီး ေက်ာင္းသားမ်ား သံခ်ပ္ထိုးလွ်င္ ၿပံဳး ေစ့ေစ့လုပ္ေနတတ္သည္။ ဆရာ ကိုယ္တိုင္ ျမန္မာဂစ္တာတီး၍ သီခ်င္းဆိုသည္ကိုလည္း ၾကားဖူး သည္။ ‘သေျပ ပန္းကေလးနဲ႔ ေရ ဖ်န္းေပးလို႔ ေအး ခ်မ္းသာယာအစဥ္၊ ဗဟန္းအစိုးရ အလယ္တန္းေက်ာင္း က ေတာင္းဆု ပဏၰာဆင္’ဆိုေသာ ယိမ္းသီခ်င္းကို ဆရာကိုယ္တိုင္ ေရးစပ္ေပးသည္။ ေနာင္ႏွစ္ေတြမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေက်ာင္းသားေတြစုၿပီး စာကူးစက္ျဖင့္ ႐ိုက္ႏွိပ္ေသာ စာ ေစာင္ကေလးထုတ္ရာ ဆရာက စာမူ မ်ားလည္း တည္းျဖတ္ေပးၿပီး ကိုယ္ တိုင္လည္း ေဆာင္းပါး ေရးေပးသည္။ ကင္းေထာက္ (စေထာက္) အဖြဲ႕မွာ လည္း ဆရာက ေခါင္း ေဆာင္သည္။ ကြၽန္ေတာ္သတၱမတန္းေရာက္ သည့္ႏွစ္မွာေတာ့ ဆရာက စကား ရည္လုပြဲအသင္း ၄ သင္းဖြဲ႕ ေပးၿပီး စံုေတာလယ္က်ဘမ္း အသင္း၊ စိႏၲ ေက်ာ္သူအသင္း၊ ဦးေပၚဦးအသင္း၊ ဇဝနအသင္းဟု နာမည္ေတြေပး သည္။ ၂ပတ္ တစ္ႀကိမ္ စကားရည္ လုပြဲလုပ္ေပးၿပီး အမွတ္ေပးစနစ္ျဖင့္ ပတ္လည္ၿပိဳင္ခိုင္းသည္။ ႏွစ္ကုန္ ေသာအခါ အမွတ္အမ်ားဆံုးရေသာ အသင္းကို ေက်ာင္းဆုေပးပြဲမွာ ဆုခ်ီးျမႇင့္သည္။
ဆရာမႀကီးႏွင့္တကြ ဆရာမ်ား ေလ့က်င့္ေပးသည့္ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔မွာ ထိုအရြယ္ကတည္း ကပင္ ‘လူႀကီးဆန္’ ေနၾကပါၿပီ။ အ ခမ္းအနားမ်ားတြင္ သဘာပတိလုပ္ ရမလား။ အခမ္းအနားမွဴး လုပ္ရမ လား။ အစည္းအေဝးမွာ ပါဝင္ေဆြး ေႏြးရမလား။ ပံုစံတက် ေျပာတတ္ ဆိုတတ္ေနပါၿပီ။ ေျပးလႊားေဆာ့ ကစားခ်ိန္တြင္ မင္းႏွင့္ငါႏွင့္ ေျပာ ေသာသူငယ္ခ်င္းခ်င္း အစည္းအေဝး ထဲ ေရာက္လာေသာအခါ ‘ခင္ဗ်ား၊ ကြၽန္ေတာ္’ သံုး၍ ေလးေလးစားစား ေျပာတတ္ေနပါၿပီ။ ကြၽန္ေတာ္ပၪၥမတန္းမွာ အမွတ္ အမ်ားဆံုးရသည့္အတြက္ ဆရာမ ႀကီးက ကြၽန္ေတာ့္ကိုမွတ္မိသြား သည္။ ဆ႒မတန္းေရာက္ေတာ့ ‘စ တိုင္ပင္’ (ေထာက္ပံ့ေၾကး)ေလွ်ာက္ သည္ကို ဆရာမႀကီးက ေထာက္ခံ ေပးသည့္အတြက္ ကြၽန္ေတာ္စတုိင္ ပင္ရပါသည္။ စတိုင္ပင္က တစ္လ ၇က်ပ္ပါ။ ထိုအခ်ိန္ကထိုေငြ ပမာဏ သည္ မနည္းလွပါ။ သံုးေလး လ ေပါင္းၿပီး စတိုင္ပင္ထုတ္ရသည့္ ေငြ တစ္လ သံုးဆယ္ရသည္။
ထိုေငြျဖင့္ စာအုပ္မ်ား လံုလံုေလာက္ ေလာက္ ဝယ္ႏိုင္သည္။ သတၱမတန္း ေရာက္ ေတာ့ ဆရာမႀကီးက ကြၽန္ေတာ့္ကို စေကာလားရွစ္ (ပညာသင္ဆု)စာ ေမးပြဲ ေျဖဆိုဖို႔ စာရင္းသြင္း သည္။ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္မွာ ‘သတၱမတန္းႏွင့္ အလယ္တန္း ပညာသင္ဆုေပးပြဲ’ကို ကြၽန္ေတာ္ေျဖရသည္။ အစိုးရစာေမး ပြဲျဖစ္သည္။ ပညာသင္ဆုစာ ေမးပြဲ ေျဖသူမ်ားက ႐ိုး႐ိုးေက်ာင္းသားမ်ား ထက္ ေမးခြန္းတစ္ပုဒ္ ဘာသာ တိုင္းမွာ ပိုေျဖရသည္။ ထုိ ေမးခြန္းကို သတ္မွတ္ထားသည္။ ကြၽန္ေတာ့္ခံုနံ ပတ္က ေအေအ ၁၇၁ ပါ။ ထိုႏွစ္ ရန္ကုန္ခ႐ိုင္တြင္ အမွတ္ အမ်ားဆံုး ျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္စေကာလားရွစ္ (ပညာသင္ဆု)ရပါသည္။ ေမးပြဲ ေျဖဆိုဖို႔ စာရင္းသြင္း သည္။ ကြၽန္ေတာ္ပၪၥမတန္းေအာင္ ေတာ့ ေရွ႕မွာေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ေရႊဂံု တိုင္လမ္းေထာင့္က အေဆာက္အ အံုမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေက်ာင္း ေျပာင္း တက္ရသည္။
သံုးထပ္အေဆာက္အအံု ႀကီးမွာ အေပၚထပ္၂ထပ္မွာ ပညာ ေရးဌာနက အရာရွိမ်ား ေနထိုင္ၾက သည္။ ေအာက္ထပ္မွာ ေက်ာင္းအုပ္ ဆရာမႀကီး႐ံုးခန္း၊ ဆရာ၊ ဆရာမ မ်ားနားေနခန္းႏွင့္ သတၱမတန္း အခန္း ၂ ခန္းထားသည္။ က်န္အခန္း မ်ားအတြက္ စာသင္ခန္းမ်ား သီးျခား ေဆာက္ထားသည္။ ဆရာဦးၿငိမ္း ေမာင္က ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို ဥကမ ်ခ့သသူ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ အက္ေဆး ေရးပံုသင္ေသာအခါ ဝါက်တစ္ခု ပါသည္။ Our school is like a great castle (ကြၽႏ္ုပ္တို႔ေက်ာင္း သည္ ရဲတိုက္ႀကီးႏွင့္တူသည္)ဟူ ေသာ ဝါက်ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းႀကီး က အမွန္ပင္ခံ့ညားပါသည္။ (ယခု ထိုအေဆာက္အအံုႀကီးမရွိေတာ့ပါ။ ေရႊဂံုတိုင္လမ္းေပၚက ေလွ်ာက္ၾကည့္ လွ်င္ ယခင္က ေက်ာင္းႀကီးေခါင္ မိုးကို ျမင္ရသည္။ ယခုေက်ာင္းႀကီး မရွိေတာ့ဘဲ တယ္လီဖုန္းတာဝါတိုင္ ကိုသာ ျမင္ရပါေတာ့သည္။)
ကြၽန္ေတာ္က ဆ႒မတန္းတြင္ ေက်ာင္းသားသမဂၢမွာ စာၾကည့္တိုက္ မွဴးျဖစ္လာသည္။ ေက်ာင္းသားမ်ား ထံမွ လစဥ္ေၾကးတစ္လ ၂၅ျပား၊ ျပား ၅ဝေကာက္ခံၿပီး၊ ရေသာေငြျဖင့္ လစဥ္မဂၢဇင္းမ်ား၊ ဝတၳဳ မ်ား၊ သုတ ဆိုင္ရာ စာအုပ္မ်ားဝယ္ပါသည္။ စာအုပ္ဝယ္ရန္ ေငြ ၅ဝေလာက္ ကိုင္ၿပီး ၿမိဳ႕ထဲက စာအုပ္ဆိုင္ေတြမွာ လိုက္ဝယ္ရသည္မွာ ေပ်ာ္စရာ ေကာင္းပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္သတၱမ တန္းေရာက္သည့္ ၁၉၅၆- ၅၇ ပညာ သင္ႏွစ္မွာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား မရွိေတာ့ဘဲ ‘ေက်ာင္းေကာင္စီ’ ျဖစ္ လာပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္က ေက်ာင္း ေကာင္စီ၏ စာဖတ္အသင္း အတြင္း ေရးမွဴးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ရပါသည္။ စာၾကည့္တိုက္မွဴး ၂ ႏွစ္လုပ္ရသည့္ အတြက္ စာအုပ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဖတ္လိုက္ရသည္။ ေန႔လယ္မုန္႔စား ဆင္းခ်ိန္ေတြမွာ စာၾကည့္တိုက္ဖြင့္ၿပီး စာအုပ္ငွားသည္။ စာၾကည့္တိုက္ အသင္းဝင္မ်ား စာအုပ္ငွားဖတ္ၾက သည္။ စာၾကည့္တိုက္အသင္းဝင္ ကတ္ျပားမ်ား စနစ္တက် ပံုႏွိပ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ၾကပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္က ဆ႒မတန္းတြင္ ေက်ာင္းသားသမဂၢမွာ စာၾကည့္တိုက္ မွဴးျဖစ္လာသည္။ ေက်ာင္းသားမ်ား ထံမွ လစဥ္ေၾကးတစ္လ ၂၅ျပား၊ ျပား ၅ဝေကာက္ခံၿပီး၊ ရေသာေငြျဖင့္ လစဥ္မဂၢဇင္းမ်ား၊ ဝတၳဳမ်ား၊ သုတ ဆိုင္ရာ စာအုပ္မ်ားဝယ္ပါသည္။
စာအုပ္ဝယ္ရန္ ေငြ ၅ဝေလာက္ ကိုင္ၿပီး ၿမိဳ႕ထဲက စာအုပ္ဆိုင္ေတြမွာ လိုက္ဝယ္ရသည္မွာ ေပ်ာ္စရာ ေကာင္းပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္သတၱမ တန္းေရာက္သည့္ ၁၉၅၆- ၅၇ ပညာ သင္ႏွစ္မွာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား မရွိေတာ့ဘဲ ‘ ေက်ာင္းေကာင္စီ’ ျဖစ္ လာပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဆရာ၊ ဆရာမ မ်ားက အားႀကိဳးမန္တက္ သင္ၾကား ေပးၾကသည္။ ဆင္းရဲခ်မ္းသာမေရြး တန္းတူဆက္ဆံသည္။ စာေတာ္သူကို ဂ႐ုစိုက္သည္။ စာညံ့သူကို စာလိုက္ ႏိုင္ေအာင္ လမ္းျပေပးသည္။ ထို အခ်ိန္က ‘က်ဴရွင္’လံုးဝမရွိပါ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆရာ ဦးၿငိမ္း ေမာင္အေၾကာင္း ေျပာစရာရွိပါ ေသးသည္။ ေက်ာင္းမွာ အႏုပညာ ကိစၥမ်ားကို တာဝန္ယူ ႀကီးၾကပ္ေပး ေသာ ဆရာသည္ ကြၽန္ေတာ္ သတၱမ တန္းေအာင္သည့္ႏွစ္တြင္ ျမန္မာ့ အသံသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕တာဝန္ထမ္း ေဆာင္ရပါသည္။ ဆရာ့ဝါသနာအရ ျမန္မာ့အသံမွာ ဆရာေဆာင္ရြက္ ခ်င္သည့္ အလုပ္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္ခဲ့သည္ဟု ထင္ပါသည္။ မၾကာမီ ဂီတစာဆို ‘သူ’ ဟူေသာ ဆရာ့နာမည္ ထင္ရွားလာပါသည္။
ထိုအခ်ိန္က တကၠသိုလ္သိန္းတိုးသီဆိုေသာ ‘ကြၽန္ ေတာ္ ေမာင္ခ်မ္းသာ’တို႔၊ ‘ျပံဳးပေဒ သာ’တို႔ သီခ်င္းမ်ား လူႀကိဳက္မ်ား ပါသည္။ ဆရာ့လက္ရာမ်ားျဖစ္သည့္ ‘ကေလး မ်ားအတြက္ ေဆးတစ္ခြက္’ သီခ်င္းတြင္ ကေလးမ်ားကို မေျခာက္ လွန္႔ ၾကရန္ သတိေပးတိုက္တြန္းထား ပါသည္။ ဆရာက ျမန္မာ့အသံမွာ အစီအစဥ္မွဴးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ရ သည္။ အသံလႊင့္ခ်က္မ်ား၊ ဇာတ္ လမ္းမ်ား ဆရာ့အသံကို မၾကာခဏ ၾကားရပါသည္။ ဆရာကြယ္လြန္ရွာ သည္မွာ အတန္ၾကာပါၿပီ။ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လမွာ ကြၽန္ေတာ္အ႒မတန္း ေက်ာင္းသားအျဖစ္ ဗဟန္းအစိုးရ အထက္တန္းေက်ာင္းသို႔ ေျပာင္းရပါ သည္။
ေမာင္ခင္မင္(ဓႏုျဖဴ)
