မၾကာမီက လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ မိတ္ေဆြ ဆရာမတစ္ေယာက္ ေရးေသာ စာတစ္ပုဒ္ကို ဖတ္ရပါ သည္။ ဆရာမက သူ႔ဘဝအေတြ႕အႀကံဳ ကို ေရးျခင္းျဖစ္သည္။ သူေရးေသာ အေၾကာင္းတစ္ခုကို ဖတ္ၿပီး ေတာ္ ေတာ္စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရသည္။ ဆရာမမွာ တကၠသိုလ္တြင္ ဆရာမ ကေလးဘဝမွ ဆရာမႀကီးျဖစ္သည္ အထိ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အမႈထမ္းခဲ့ ေသာ္လည္း အမႈထမ္းသက္တစ္ ေလွ်ာက္တြင္ အိမ္ႏွင့္ မည္မည္ရရ ေနထုိင္ရသည္မရွိဘဲ ဆယ္ေပပတ္ လည္ အခန္းက်ဥ္းကေလးထဲမွာ ႀကီးျပင္းလာရသည့္အေၾကာင္းျဖစ္ သည္။ ‘ႀကီးျပင္းလာရသည္’ ဆိုေသာ အသံုးကေလးက ႏွေျမာစရာေကာင္း လွေသာ သူ႔အခ်ိန္ေတြကို ၫႊန္းဆိုေန သကဲ့သို႔ ရွိပါသည္။
အိမ္ႏွင့္မေနထုိင္ခဲ့ရေသာ ကြၽန္ ေတာ့္မိတ္ေဆြအေၾကာင္းမွတစ္ဆင့္ တစ္ခါက ဆရာမႀကီး ေဒၚခင္ေဆြဦး အခန္းဆက္ေရးဖူးေသာ ‘ကြၽန္မႏွင့္ အိမ္မ်ား’ (ဟု ထင္ပါသည္။ ‘အိမ္ မ်ားႏွင့္ ကြၽန္မ’လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါ သည္။) ဆုိေသာ မွတ္တမ္းကို သတိ ရမိသည္။ ဆရာမႀကီးက သူငယ္စဥ္ ကစ၍ ေနထိုင္ခဲ့ေသာ အိမ္မ်ား အေၾကာင္း ေရးထားျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ကြၽန္ေတာ္ေနထုိင္ခဲ့ ေသာ အိမ္မ်ားကိုလည္း ဆက္စပ္ သတိရလာပါသည္။ လူတစ္ေယာက္ ၏ ဘဝအေျခအေနကို သူေနေသာ အိမ္က ေဖာ္ျပေနတတ္ပံုကိုပါ အေလးအနက္ သတိျပဳမိပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္ ယခုအသက္ ၇၈ ႏွစ္ ရွိပါၿပီ။ ျပန္စဥ္းစားလိုက္ေသာအခါ ငယ္စဥ္ကစ၍ ယခုအထိ ကြၽန္ေတာ္ ေနထိုင္ခဲ့ေသာ အိမ္မ်ားသည္ စိတ္ အာ႐ုံထဲမွာ အစီအရီေပၚလာပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္ အေစာဆံုးေနထိုင္ခဲ့ ေသာအိမ္မွာ ကြၽန္ေတာ့္ မိခင္က ကြၽန္ေတာ့္ကို ဖြားျမင္ရာျဖစ္ေသာ အိမ္ေဂဟာပင္ျဖစ္သည္။ ျပည့္ျပည့္ စံုစံုဆုိရလွ်င္ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး၊ ဓႏုျဖဴၿမိဳ႕နယ္တြင္ ပါဝင္ေသာ ‘က်ဳံ တနီး’ ဆိုေသာ ရြာကေလး၏ အေရွ႕ ဘက္ ကမ္းတြင္ရွိေသာ သြပ္မိုးပ်ဥ္ ေထာင္ ေလးပင္သံုးခန္း ႏွစ္ထပ္အိမ္ ႀကီးျဖစ္ပါသည္။ ထုိအိမ္ႀကီးမွာ ကြၽန္ ေတာ္ၾကာၾကာမေနလုိက္ရပါ။ ေမြး ဖြားသည္မွ အသက္ ၉ ႏွစ္အရြယ္ အထိသာေနထုိင္ခဲ့ရပါသည္။ သို႔ ေသာ္လူမွန္းသိစအရြယ္မွာ ေနထုိင္ ခဲ့ရသည့္အတြက္ ထိုအိမ္ႀကီး၏ သြင္ ျပင္ကို အေသးစိတ္မွတ္မိေနပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ရြာ၏ ဝိေသသ လကၡဏာတစ္ခုမွာ ၿမိဳ႕နယ္ ၂ ခု၏ နယ္နိမိတ္အစပ္မွာ တည္ရွိေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ဓႏုျဖဴၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ က်ဳံေပ်ာ္ ၿမိဳ႕နယ္အစပ္မွာ ‘ေတာ္တကူေခ်ာင္း’ ဟုေခၚေသာ ေခ်ာင္းကေလး ျဖတ္စီး ေနေသာ က်ဳံတနီးရြာ၏ အေရွ႕ဘက္ ကမ္းသည္ ဓႏုျဖဴၿမိဳ႕နယ္တြင္ ပါဝင္ ၿပီး အေနာက္ဘက္ကမ္းသည္ က်ဳံ ေပ်ာ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ပါဝင္သည္။ ထုိ႔ ေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရြာမွာ ဓႏုျဖဴ ႏွင့္ က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕ႀကီးတြင္ ရွိသည္။ ကြၽန္ေတာ္ငယ္စဥ္က ျမင္ကြင္းကို ျပန္ျမင္ေယာင္ၾကည့္မိသည္။ ရြာ တန္းကေလး၏ ေျမာက္ဘက္ထိပ္၊ တာလမ္းအျမင့္ေပၚက ဆင္းေလွ်ာက္ လာလွ်င္ တစ္ဖက္တစ္ခ်က္မွာ အိမ္ မ်ား အစီအရီရိွေနေသာ ရြာလမ္း ကေလးကို ေတြ႕ရပါလိမ့္မည္။ ရြာ လမ္းအတုိင္း ေလွ်ာက္လာကာ ေတာင္ဘက္ထိပ္နားေရာက္ခါနီး တြင္ လမ္း၏ဘယ္ဘက္ျခမ္းမွာ ကြၽန္ ေတာ္တို႔ အိမ္ကို ေတြ႕ႏုိင္ပါသည္။
လမ္းေဘးရွိ ၿခံတံခါးႏွင့္ တည့္ တည့္တြင္ ေျမဖို႔ထားေသာ လူသြား လမ္းကေလးရွိသည္။ လမ္းတစ္ဖက္ စီမွာ သရက္ပင္တစ္ပင္စီရွိသည္။ လူႀကီးေတြေျပာ၍ ‘နက္တဲ့’ ေခၚ သရက္အမ်ဳိးအစားဟုသိရသည္။ အသီးေတြ ေတာ္ေတာ္သီးသည္။ ေျမ လမ္းကေလးဆံုးေတာ့ အိမ္ေရွ႕တံခါး သို႔ ေရာက္သည္။ အိမ္ေရွ႕မ်က္ႏွာစာ မွာ သံတုိင္ေတြစုိက္ၿပီး ေတာက္ ေလွ်ာက္ ကာရံထားသည္။ ဖိနပ္ခြၽတ္ ေနရာ အနိမ့္မွ အိမ္မေပၚသို႔ လွမ္း တက္ရသည္။ အိမ္ေရွ႕မွာ ဧည့္ခန္း ရွိသည္။ ဧည့္ခန္းထိပ္မွာ ဘုရားစင္ရွိ သည္။ ဘုရားဝတ္ျပဳရန္ အခန္း ကေလးတြဲထားသည္။ ေျခရင္းဘက္ မွာ အိပ္ခန္းတစ္ခန္းရွိသည္။ အိမ္မ ကို လြန္ၿပီး ေဆာင္ကူး ၂ ခန္းကို ေက်ာ္လိုက္လွ်င္ ေနာက္ေဖးဘက္ ‘ကျပင္’ ႏွင့္ တစ္ဖက္တစ္ခ်က္မွာ မီးဖိုခန္း ၂ ခန္းရွိသည္။ မီးဖိုခန္း လြန္ေတာ့ အိမ္ေနာက္ဘက္က ကြက္လပ္ရွိသည္။ ေဘးဘက္မွာ ႏြား တင္းကုပ္တစ္ခုရွိ ၿပီး ႏြားေတြ အေကာင္ ၂ဝ၊ ၃ဝ ခန္႔ ရွိသည္။ လွည္းမ်ားလည္းရွိသည္။ ေနာက္ ဘက္ၿခံတံခါးေပါက္သို႔ ေတာ္ေတာ္ သြားရေသးသည္။ အိမ္သာက အိမ္ ႏွင့္ ေဝးေဝး၊ ၿခံေထာင့္မွာရွိသည္။
အိမ္ကို ျမင္လုိက္႐ုံႏွင့္ အိမ္ရွင္ ျဖစ္ေသာ ကြၽန္ေတာ့္ဖခင္၏ အလုပ္ အကိုင္ကို သိႏုိင္ပါသည္။ ဖခင္မွာ လယ္ဧက အေတာ္မ်ားမ်ားပိုင္ဆုိင္ ေသာ လယ္လုပ္ငန္းရွင္ျဖစ္သည္။ မနက္ဆုိလွ်င္ သူရင္းငွားမ်ားႏွင့္အတူ လယ္ဆင္းၿပီး ညေနေစာင္းမွ ျပန္ လာေလ့ရွိသည္။ မနက္မိုးလင္းသည္ ႏွင့္ လွည္းမ်ား ထြက္ရင္ အသင့္ျပင္ ၾကသည္။ လွည္းမ်ားမွာ ႏြားေတြတပ္ ၿပီး ေမာင္းထြက္သြားၾကသည္။ ႏြား တင္းကုပ္ထဲက ႏြားမေတြကို ႏြားႏုိ႔ ညႇစ္သူက ညႇစ္သည္။ လယ္ထဲသြားရန္ ျပင္ဆင္ေနၾကသူမ်ား ေျပာဆိုလႈပ္ရွား ေနၾကသည္ကိုၾကည့္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္ ႏွင့္ ကြၽန္ေတာ့္အစ္ကိုတို႔ ေပ်ာ္ေနၾက သည္။ ႏြားမေတြက ႏြားေပါက္စ ကေလးေတြ ေမြးလွ်င္ သူ႔ႏြား ငါ့ႏြား ဟု သတ္မွတ္ၿပီး နာမည္ေပးရသည္မွာ လည္း ေပ်ာ္စရာေကာင္းသည္။
အိမ္ေရွ႕ၿခံထဲက ညာဘက္ ေထာင့္မွာ အုတ္ေဘာင္ႏွင့္ ေရတြင္း တစ္တြင္းရွိသည္။ လူႀကီးေတြ ေရပံုး ႏွင့္ ေရခပ္သံုးသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ညာဘက္က သရက္ပင္နားမွာ အပင္ တစ္ပင္ရွိသည္။ လူႀကီးေတြေျပာ၍ ‘စံုပတတ္ပင္’ဟု သိရသည္။ စံုပတတ္ သီးမွာ ပိႏၷဲသီးႏွင့္တူသည္။ ပိႏၷဲသီး လို ခ်ဳိသည္။
အိမ္အလယ္ခန္း ေခါင္းရင္း ဘက္မွာ ဘဘ၏ ခုတင္ႀကီးရွိသည္။ ဘဘမွာ ကြၽန္ေတာ့္မိခင္၏ ဖခင္ျဖစ္ သည္။ ကြၽန္ေတာ္လူမွန္းသိစမွာ ဘဘက အသက္ ရွစ္ဆယ္ရွိေနပါၿပီ။ ကြၽန္ေတာ့္ကို ေက်ာင္းမေနမီ အိမ္ မွာ စာသင္ေပးေသာ ကံ့ကူလက္လွည့္ ဆရာျဖစ္သည္။ ဘဘက ရွစ္ဆယ့္ ငါးႏွစ္ေလာက္မွာ ကြယ္လြန္အနိစၥ ေရာက္သည္။ အဘကြယ္လြန္ၿပီး ေတာ့ ခုတင္ႀကီးလည္း မရွိေတာ့ပါ။ အလယ္ခန္းမွာ ခပ္ေမွာင္ေမွာင္ျဖစ္ သျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္ၾကာၾကာမေနရဲဘဲ အိမ္ေနာက္ဘက္သို႔ ျမန္ျမန္ေရာက္ ေအာင္ ေျခသံတဒိုင္းဒိုင္းျဖင့္ ေျပး သြားေလ့ရွိသည္ကို မွတ္မိေနပါသည္။
အိမ္အေပၚထပ္မွာေတာ့ အခန္းဖဲြ႕မထားပါ။ အခန္းက်ယ္ႀကီး သဖြယ္ျဖစ္ပါသည္။ ေခါင္းရင္းမွာ ဘုရားစင္ရွိသည္။ လတ္တေလာ အသံုးမျပဳေသာ ပရိေဘာဂမ်ားရွိ သည္။ ညအိပ္ညေန ဧည့္သည္လာ လွ်င္ေတာ့ အိမ္အေပၚထပ္မွာ အိပ္ ရာျပင္ေပးပါသည္။ ပံုမွန္ကေတာ့ အိမ္အေပၚထပ္မွာ ေနေလ့မရွိၾကပါ။
မီးခုိခန္း ၂ ခန္းက စိတ္ဝင္စား စရာေကာင္းသည္။ တစ္ခန္းက အေမ့မီးဖုိခန္းျဖစ္သည္။ အေမက ထုိမီးဖိုမွာ ထမင္းဟင္း စားဖြယ္ ေသာက္ဖြယ္ေတြ စီမံခ်က္ျပဳတ္သည္။ အိမ္မွာအတူေနေသာ တူမက ကူညီ လုပ္ကိုင္ေပးရသည္။ မနက္မိုးလင္း သည္ႏွင့္ အေမက ေကာ္ဖီေဖ်ာ္သည္။ ေကာ္ဖီမွာ ႏြားႏို႔စစ္စစ္ႏွင့္ေဖ်ာ္ေသာ ထန္းလ်က္ေကာ္ဖီျဖစ္သည္။ ရြာထဲ မွာ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ေခါင္းရြက္ၿပီး ေရာင္းၾကေသာ အေၾကာ္၊ ေကာက္ ညႇင္းေပါင္း၊ မုန္႔ဟင္းခါးစသည့္ မုန္႔ မ်ားကို ေခၚဝယ္ၿပီး ေကာ္ဖီႏွင့္ ေသာက္ၾကသည္။ အလုပ္ကိစၥအတြက္ လာသမွ် ဧည့္သည္မ်ားကို အေမက ေကာ္ဖီျဖင့္ ဧည့္ခံသည္။ အေဖ ဓႏုျဖဴ တို႔ ဟသၤာတတို႔ သြားသည့္အခါ ဝယ္လာေသာ ‘ေခါင္းဖန္ဝါ’မုန္႔ပံုး ထဲက မုန္႔မ်ားလည္း စားရပါသည္။
ေနာက္မီးဖိုခန္းတစ္ခန္းက အေဖ့ အတြက္ မီးဖိုခန္းျဖစ္သည္။ အေဖ့ တပည့္မ်ားက ထိုမီးဖိုခန္းတြင္ အေဖ ႀကိဳက္ေသာ အိႏၵိယအစားအစာမ်ား ခ်က္ျပဳတ္ၾကသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ညီ အစ္ကိုက မီးဖိုခန္းႏွစ္ခန္းကူးၿပီး ႏွစ္ ဖက္ခြ၍ စားသည္။ ငယ္ငယ္က အေၾကာင္းေတြ ျပန္စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေပ်ာ္စရာေကာင္းပါသည္။
အိမ္၏ ညာဘက္ေဘးမွာ စပါး ေလွာင္ထားေသာ စပါးက်ီတစ္ခုရွိ သည္ကိုလည္း မွတ္မိေနပါသည္။ လွည္းေတြႏွင့္ စပါးေတြ သယ္လာၿပီး စပါးက်ီထဲသို႔ ထည့္ၾကသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရပါသည္။
ဧည့္ခန္းေနာက္က အိပ္ခန္းမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မိသားစုအိပ္ၾကသည္။ အိပ္ရာဝင္ခါနီးလွ်င္ အေဖက ကြၽန္ ေတာ္တို႔ ညီအစ္ကို ေက်ာင္းမွာသင္ ခဲ့ရေသာ စာမ်ားကို ဆုိျပခုိုင္းသည့္ အတြက္ ဆိုၾကရသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဆိုတာကို နားေထာင္ရင္း အေဖက သေဘာက်ေနပါသည္။
အိမ္မွာ ဓာတ္စက္တစ္ခုရွိေန သည္ကိုလည္း သတိရပါသည္။ ကပ္ လ်က္အိမ္မွာ အစ္မဝမ္းကြဲေတြရွိ သည္။ သူတို႔လာၿပီး ဓာတ္စက္ဖြင့္ လွ်င္ သီခ်င္းမ်ဳိးစံုနားေထာင္ရသည္။ ေခြးတံဆိပ္ စားျပားကုမၸဏီမွ ဓာတ္ ျပားမ်ားဟု သိရသည္။ ျပည္လွေဖသီ ဆိုေသာ ‘နဂါးနုိင္မင္း’တို႔၊ ‘ရွင္သီဝ လိ’တို႔ ငယ္ငယ္ကတည္းက ရေန သည္။ ေမရွင္၊ မေအးမိ၊ မၾကည္ ေအာင္ တုိ႔၏ သီခ်င္းမ်ားလည္း ရ ပါသည္။ ဓာတ္စက္ထားေသာ ခံုျမင့္ ကေလးက ကြၽန္ေတာ့္အရပ္ႏွင့္ မမွီ သျဖင့္ မမွီမကမ္းလက္လွမ္းၿပီး ဓာတ္စက္ဖြင့္ရာက ဖြင့္တတ္သြား သည္ႏွင့္အတူ သီခ်င္းနားေထာင္ သည့္ ဝါသနာလည္း ငယ္ငယ္က တည္းက စြဲၿမဲခဲ့ပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္က ကေလးအရြယ္ လူမမည္မွ်သာျဖစ္၍ ကြၽန္ေတာ္ ပထမဆံုးေနထုိင္ခဲ့ရေသာ အိမ္ႀကီး အေၾကာင္း ထိုမွ်သာ သိပါသည္။ ဝမ္းနည္းေၾကကဲြစရာျဖစ္ရပ္ႏွင့္ အိမ္ ႀကီးအေၾကာင္းကို အဆံုးသတ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ သႀကၤန္ မက်မီတြင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရြာကို ေသာင္းက်န္းသူမ်ားဝင္စီးၿပီး ရြာကို မီး႐ႈိ႕သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အိမ္အပါ အဝင္ ရြာထိပ္ပိုင္းက အိမ္ႀကီးအိမ္ ေကာင္းမ်ားကို ဖ်က္ယူသည္။ မနက္ ျဖန္ သူပုန္ဝင္စီးမည္ဟု သတင္းၾကား ၍ ကြၽန္ေတာ့္မိခင္ႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ညီအစ္ကို ဓႏုျဖဴၿမိဳ႕သို႔ တစ္ရက္ႀကိဳ ၿပီးသြားမိသျဖင့္ သီသီကေလး လြတ္ သြားသည္။ အိမ္ေစာင့္က်န္ခဲ့ေသာ ကြၽန္ေတာ့္ဖခင္မွာမူ သူပုန္မ်ား လက္ ခ်က္ျဖင့္ အသက္ဆံုးရရွာသည္။ ထို အခ်ိန္ကစ၍ ကြၽန္ေတာ္ပထမဆံုး ေနထုိင္ခဲ့သည့္ ေလးပင္သံုးခန္းႏွစ္ ထပ္အိမ္ႀကီးသည္ လံုးဝေပ်ာက္ကြယ္ သြားပါေတာ့သည္။
ေမာင္ခင္မင္ (ဓႏုျဖဴ)
