(Unicode)
အသားအရောင်ခွဲခြားမှုဆန့်ကျင်ရေးခေါင်း ဆောင် နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင် ဒက်စမွန် တူးတူးကွယ်လွန်
နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင် အင်္ဂလီကန်ဘာသာရေးခေါင်းဆောင် ဘုန်းတော်ကြီးဒက်စမွန်တူးတူးဟာ ၎င်းရဲ့ဇာတိ တောင်အာဖရိကမှာ တန င်္ဂနွေနေ့က ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး ကွယ်လွန်ချိန်မှာ အသက်၉၀ရှိနေပါပြီ။
ဘုန်းတော်ကြီးဒက်စမွန်တူးတူးကွယ်လွန်မှုအပေါ် တောင်အာဖရိကသမ္မတ Cyril Ramaphosa က တူးတူး၏မိသားစုနှင့် သူငယ် ချင်းများအား ဝမ်းနည်းကြောင်းဖော် ပြခဲ့ပါတယ်။
“အသားအရောင်ခွဲခြားမှုဆန့်ကျင်တဲ့ တူးတူးဟာ ထူးခြားသောဉာဏ်ပညာနှင့် သမာဓိရှိပြီး ကမ္ဘာ တဝှမ်းက အသားအရောင်ခွဲခြားမှုအောက်တွင်နှိမ့်ချခံနေရသူတွေ ၊ ဖိနှိပ်မှုတွေ၊မတရားမှုတွေနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေခံခဲ့ရတဲ့သူတွေကို သနားညှာတာပြီး နူးညံ့သိမ်မွေ့သူလည်း ဖြစ်တယ်”လို့ သမ္မတ Ramaphosa က ပြောပါတယ်။
ဘုန်းတော်ကြီးဒက်စမွန်တူးတူးဟာ ကျန်းမာရေးမကောင်းတာ နှစ်အတော်ကြာပြီဖြစ်ပြီး ၂၀၁၃ မှာ ရောဂါစမ်းသပ်မှုတွေပြလုပ်ခဲ့ပါတယ်။အဲ့ဒီ့နောက်မှာတော့ သူ ဟာဆေးရုံ အကြိမ်ကြိမ်တက်ခဲ့ရပါတယ်။
“The Arch” လို့ လူသိများတဲ့ ဘုန်းတော်ကြီးဒက်စမွန်တူးတူးဟာ ဆယ်စုနှစ်ခြောက်စုကြာ နိုင်ငံရဲ့တရားဝင်လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုဆိုင်ရာမူဝါဒဖြစ်သည့် အသားအရောင်ခွဲခြားမှုကို အဆုံးသတ်ရန် တောင်အာဖရိကအစိုးရကို တိုက်တွန်းနှိုးဆော်ရာမှာ အဓိ ကစကားသံတွေထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
၁၉၉၀ခုနှစ်အစောပိုင်းမှာ အသားအရောင်ခွဲခြားမှု အဆုံးသတ်ပြီး နှစ်ရှည်အကျဉ်းချခံထားရတဲ့ နယ်လ်ဆင်မင်ဒဲလားဟာ နိုင်ငံရဲ့သမ္မတဖြစ်လာပြီးနောက် ဘုန်းတော်ကြီးဒက်စမွန်တူးတူးကို တောင်အာဖရိကရဲ့ အမှန်တရားနဲ့ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးကော်မရှင် ဥက္ကဌအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။
နယ်လ်ဆင်မင်ဒဲလားဖောင်ဒေးရှင်းက ဘုန်းတော်ကြီး ဒက်စမွန်တူးတူးရဲ့ သေဆုံးမှုကို “တိုင်းတာ၍မရသောဆုံးရှုံးမှု”ဟု ပြောခဲ့ပါတယ်။
“တောင်အာဖရိကနဲ့ ကမ္ဘာတဝှမ်းက လူတော် တော်များများအတွက် သူ့ဘဝဟာ ကောင်းချီးတစ်ခုပါပဲ”လို့ ဖောင်ဒေးရှင်းက ထုတ်ပြန်ချက် ထဲမှာ ပြောခဲ့ပါတယ်။
ဘုန်းတော်ကြီးဒက်စမွန်တူးတူးဟာ အရပ်ဘက်နှင့် လူ့အခွင့်အရေးလုပ် ငန်းများအတွက် ကမ္ဘာတဝှမ်းမှ ထင်ရှားသော ဂုဏ်ထူးဆောင်ဆုတွေလည်း ရခဲ့ပါတယ်။
ဘုန်းတော်ကြီးဒက်စမွန်တူးတူးဟာ ၁၉၆၀က ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆုရခဲ့တဲ့ သူနဲ့နိုင်ငံတူနိုင်ငံသား အဲလ်ဘတ်လူတူလီရဲ့ ခြေရာကိုလိုက်ပြီး ၁၉၈၄မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆုရခဲ့ပါတယ်။
Ref:CNN/Desmond Tutu, anti-apartheid leader and voice of justice, dead at 90
Photo Credit-CNN
(Zawgyi)
အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈဆန႔္က်င္ေရးေခါင္း ေဆာင္ ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ဒက္စမြန္ တူးတူးကြယ္လြန္
ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ အဂၤလီကန္ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးဒက္စမြန္တူးတူးဟာ ၎ရဲ႕ဇာတိ ေတာင္အာဖရိကမွာ တန ဂၤေႏြေန႔က ကြယ္လြန္ခဲ့ၿပီး ကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာ အသက္၉၀ရွိေနပါၿပီ။
ဘုန္းေတာ္ႀကီးဒက္စမြန္တူးတူးကြယ္လြန္မႈအေပၚ ေတာင္အာဖရိကသမၼတ Cyril Ramaphosa က တူးတူး၏မိသားစုႏွင့္ သူငယ္ ခ်င္းမ်ားအား ဝမ္းနည္းေၾကာင္းေဖာ္ ျပခဲ့ပါတယ္။
“အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈဆန႔္က်င္တဲ့ တူးတူးဟာ ထူးျခားေသာဉာဏ္ပညာႏွင့္ သမာဓိရွိၿပီး ကမာၻ တဝွမ္းက အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈေအာက္တြင္ႏွိမ့္ခ်ခံေနရသူေတြ ၊ ဖိႏွိပ္မႈေတြ၊မတရားမႈေတြနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြခံခဲ့ရတဲ့သူေတြကို သနားညႇာတာၿပီး ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႕သူလည္း ျဖစ္တယ္”လို႔ သမၼတ Ramaphosa က ေျပာပါတယ္။
ဘုန္းေတာ္ႀကီးဒက္စမြန္တူးတူးဟာ က်န္းမာေရးမေကာင္းတာ ႏွစ္အေတာ္ၾကာၿပီျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၃ မွာ ေရာဂါစမ္းသပ္မႈေတြျပလုပ္ခဲ့ပါတယ္။အဲ့ဒီ့ေနာက္မွာေတာ့ သူ ဟာေဆး႐ုံ အႀကိမ္ႀကိမ္တက္ခဲ့ရပါတယ္။
“The Arch” လို႔ လူသိမ်ားတဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးဒက္စမြန္တူးတူးဟာ ဆယ္စုႏွစ္ေျခာက္စုၾကာ ႏိုင္ငံရဲ႕တရားဝင္လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈဆိုင္ရာမူဝါဒျဖစ္သည့္ အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈကို အဆုံးသတ္ရန္ ေတာင္အာဖရိကအစိုးရကို တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္ရာမွာ အဓိ ကစကားသံေတြထဲမွ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၉၀ခုႏွစ္အေစာပိုင္းမွာ အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈ အဆုံးသတ္ၿပီး ႏွစ္ရွည္အက်ဥ္းခ်ခံထားရတဲ့ နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလားဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕သမၼတျဖစ္လာၿပီးေနာက္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးဒက္စမြန္တူးတူးကို ေတာင္အာဖရိကရဲ႕ အမွန္တရားနဲ႔ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠဌအျဖစ္ ခန႔္အပ္ခဲ့ပါတယ္။
နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလားေဖာင္ေဒးရွင္းက ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒက္စမြန္တူးတူးရဲ႕ ေသဆုံးမႈကို “တိုင္းတာ၍မရေသာဆုံးရႈံးမႈ”ဟု ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ေတာင္အာဖရိကနဲ႔ ကမာၻတဝွမ္းက လူေတာ္ ေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ သူ႔ဘဝဟာ ေကာင္းခ်ီးတစ္ခုပါပဲ”လို႔ ေဖာင္ေဒးရွင္းက ထုတ္ျပန္ခ်က္ ထဲမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဘုန္းေတာ္ႀကီးဒက္စမြန္တူးတူးဟာ အရပ္ဘက္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးလုပ္ ငန္းမ်ားအတြက္ ကမာၻတဝွမ္းမွ ထင္ရွားေသာ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဆုေတြလည္း ရခဲ့ပါတယ္။
ဘုန္းေတာ္ႀကီးဒက္စမြန္တူးတူးဟာ ၁၉၆၀က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္ဆုရခဲ့တဲ့ သူနဲ႔ႏိုင္ငံတူႏိုင္ငံသား အဲလ္ဘတ္လူတူလီရဲ႕ ေျခရာကိုလိုက္ၿပီး ၁၉၈၄မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္ဆုရခဲ့ပါတယ္။
Ref:CNN/Desmond Tutu, anti-apartheid leader and voice of justice, dead at 90
Photo Credit-CNN
